Στην τελική ευθεία βρίσκεται το ζήτημα της απόκτησης μαχητικών 5ης γενιάς F-35 από την Ελλάδα, με τις αρμόδιες αρχές των ΗΠΑ να ετοιμάζονται για τα επόμενα βήματα.
Οι διαδικασίες βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη μιας και στο γραφείο του υπουργού Εθνικής Άμυνας Νίκου Δένδια θα παραδοθεί την Δευτέρα κείμενο της απάντησης των Αμερικανών στο ελληνικό αίτημα. Ουσιαστικά ένα προσχέδιο το οποίο θα καταστεί επίσημο μέσα στις επόμενες 14 ημέρες εφόσον διασφαλιστεί ότι οι Αμερικανοί νομοθέτες δεν θα έχουν ενστάσεις επί του θέματος, όπως αναφέρει η δημοσιογράφος του OPEN Γεωργία Γεραντζιώτη στο κεντρικό δελτίο.
Τα επόμενα βήματα
Οι Αμερικάνοι θα απαντήσουν στην ουσία στο αρχικό αίτημα της Ελλάδας για την αγορά 20+20 σύγχρονων μαχητικών πέμπτης γενιάς, για την εκπαίδευση των πιλότων, την υποστήριξη, τα ανταλλακτικά, τους προσομοιωτές και το κόστος δημιουργίας της αεροπορικής βάσης που θα είναι στην Ανδραβίδα. Το ποσό θα είναι τεράστιο. Θα είναι στα 10 δις. Ωστόσο δεν θα είναι το τελικό.
Γιατί στη συνέχεια η Γενική Διεύθυνση Εξοπλισμών θα αναλάβει τις διαπραγματεύσεις σε συνεργασία με το Υπουργείο Άμυνας, το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας και την κατασκευάστρια εταιρία για το τελικό αριθμό μαχητικών που θα παραγγείλει η Ελλάδα, για τα ανταλλακτικά, την υποστήριξη, την εκπαίδευσή, τους προσομοιωτές. Η ίδια η Πολεμική Αεροπορία θα ανακατασκευάσει την αεροπορική βάση που θα φιλοξενήσει τα μαχητικά αεροσκάφη με πολύ χαμηλότερο κόστος και τελικό ποσό εκτιμάται πως θα είναι 3 δις ευρώ.
Στο Κογκρέσο τα F-35 και τα F-16
Θέμα ωρών είναι η έγκριση της συμμετοχής της χώρας μας στο πρόγραμμα των μαχητικών πέμπτης γενιάς F-35 με την αποστολή αποδοχής να αναμένεται τη Δευτέρα στο Υπουργείο Άμυνας για να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις για την απόκτηση των μαχητικών και άλλων οπλικών συστημάτων.
Παρά το γεγονός πως η Αθήνα επέμενε ότι το θέμα των F-35 δεν σχετίζεται με το τουρκικό αίτημα για τα F-16 ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν ήθελε να φέρει τα δυο αιτήματα ως πακέτο στο Κογκρέσο με τα F-35 να αποτελούν και μοχλός πίεσης των ΗΠΑ προ την Άγκυρα, για να ολοκληρώσει τις διαδικασίες ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, ανέφερε η δημοσιογράφος του OPEN Έφη Kουτσόκωστα στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων.
Ένας αριθμός βουλευτών βέβαια ζητά επιπλέον εγγυήσεις ότι αυτά τα οπλικά συστήματα δεν θα χρησιμοποιηθούν εναντίον της Ελλάδας κάτι που επιδιώκει και η Αθήνα σύμφωνα με διπλωματικές πηγές. Δημοσίευμα των New York Times αναφέρουν πως υπάρχει έγγραφο της Άγκυρας που υπάρχει αυτή η διαβεβαίωση.
Η παράδοση των πρώτων F-35 αναμένεται το 2028 με την Ελλάδα να γίνεται η δεύτερη χώρα της περιοχής μετά το Ισραήλ που θα αποκτήσει μαχητικά πέμπτης γενιάς.
Εγγυήσεις που ζητά η Αθήνα σχετικά τα F-16 της Τουρκίας
Η Αθήνα, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, δεν μπορεί προφανώς να επιβάλλει ή να υποδείξει στις ΗΠΑ που θα πουλήσει τους αμυντικούς της εξοπλισμούς, Ωστόσο αυτό που επιδιώκει είναι να υπάρξουν επιπλέον διαβεβαιώσεις ότι αυτά τα οπλικά συστήματα τα F-16 δεν θα χρησιμοποιηθούν εναντίον της.
Και εκεί υπάρχει έντονο διπλωματικό παρασκήνιο και στην άλλη άκρη του Ατλαντικού. Ήδη χθες, επιστολή στα ηγετικά στελέχη της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας και της Επιτροπής Διεθνών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων έστειλε ομάδα οργανώσεων, η οποία είναι γνωστή ως “ο συνασπισμός για τα μαχητικά”, ζητώντας από τους συγκεκριμένους νομοθέτες να εξετάσουν ενδελεχώς τις τελευταίες λεπτομέρειες για την πιθανή πώληση μαχητικών F-16 στην Τουρκία.
Χατζηβασιλείου: Κερδίσαμε πολύτιμο χρόνο
Τα νέα μαχητικά αεροπλάνα που θα πάρει η Ελλάδα από τις ΗΠΑ, εκτός από ένα ισχυρό διπλωματικό χαρτί, είναι γεμάτα αμυντικές και επιθετικές τεχνολογίες. Κι αυτό αποτελεί μεγάλη επιτυχία για τη χώρα μας με πολλές σημειολογίες, όπως τονίζει στο OPEN, ο βουλευτής Τάσος Χατζηβασιλείου. «Η χώρα μας αναγνωρίζεται ως ο έντιμος διαμεσολαβητής και έχει κατορθώσει να πείσει σε εταίρους και συμμάχους την αξιοπιστία της. Τα χρόνια αυτά κερδίσαμε πολύτιμο χρόνο. Ολοκληρώνουμε το πρόγραμμα αναβάθμισης των F-16 και μπαίνουμε στα F-35 τη στιγμή που οι γείτονες μας ακόμα προσπαθούν να εισέλθουν στο προηγούμενο στάδιο».
Η αλλαγή πολιτικής της Τουρκίας θα πρέπει να είναι βιώσιμη και θα πρέπει να τραβά για τα επόμενα χρόνια για να πάρει τα F-16, σχολιάζει ο Εκτελεστικός διευθυντής της HALC Εντι Ζεμενίδης: «Αυτός ο δρόμος για να έρθουν τα F-16 στην Τουρκία θα προχωρήσει μέχρι το 2028. Τα F-35 τα είχε αγοράσει η Τουρκία. Τα πρώτα 6 τα είχε πάρει νόμιμα. Άλλαξε η Τουρκία και το Κογκρέσο άλλαξε νόμο και τα πήραν πίσω. Η αλλαγή πολιτικής της Τουρκίας θα πρέπει να είναι βιώσιμη και θα πρέπει να τραβά για τα επόμενα 3-4 χρόνια για να πάρει τα F-16».
