Μέσα σε ένα πολύ δύσκολο καλοκαίρι, με φωτιές και πλημμύρες σε διαφορετικά μέρη του κόσμου, οι επιστήμονες σε νέα έρευνα αναφέρουν ότι ο αριθμός των ανθρώπων που κινδυνεύουν από τέτοιου είδους φαινόμενα, έχει αυξηθεί κατακόρυφα. Στη Γερμανία, σοβαρότατες πλημμύρες στέρησαν τη ζωή σε τουλάχιστον 180 ανθρώπους. Στη Νιγηρία, το Λάγος υπέφερε από τις χειρότερες πλημμύρες των τελευταίων χρόνων, με σπίτια και αυτοκίνητα να βυθίζονται σε τόνους νερού.

Οι αρχές στην Κίνα ανακοίνωσαν ότι ο αριθμός των νεκρών από τις πλημμύρες του περασμένου Ιουνίου έφτασε τους 302 – τριπλάσιοι από την προηγούμενη καταμέτρηση. Σπάνιες καλοκαιρινές πλημμύρες «βύθισαν» και τη διάσημη πλατεία της Βενετίας, την Piazza San Marco. Η πόλη με τα περίφημα κανάλια πλήττεται συχνά από το λεγόμενο «υψηλό νερό» (acqua alta), ενώ καταστροφικές πλημμύρες τον Νοέμβριο του 2019 προκάλεσαν ζημιές εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Στην Ελλάδα το 2017 εκδηλώθηκαν τραγικά πλημμυρικά φαινόμενα στη Δυτική Αττική και κυρίως στη Μάνδρα, τη Νέα Πέραμο, τη Μαγούλα και την Ελευσίνα, με 24 νεκρούς και τεράστιες υλικές καταστροφές.

Η κλιματική αλλαγή έχει ενισχύσει τα σοβαρά πλημμυρικά φαινόμενα και νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature αναφέρει ότι ο πληθυσμός που εκτίθεται στον κίνδυνο των πλημμυρών παγκοσμίως, είναι 10 φορές υψηλότερος σήμερα, από ό,τι το 2000. Πολλοί άνθρωποι μεταναστεύουν σε περιοχές που είναι ευάλωτες σε πλημμυρικά φαινόμενα. «Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι βλέπουμε τεράστιες πλημμύρες, που δεν έχουν ξανασυμβεί, και επηρεάζουν χώρες όπως η Κίνα» αναφέρει στο CNN η Beth Tellman, επικεφαλής του Cloud to Street, μιας εταιρίας που διαχειρίζεται και παρέχει αναλυτικά στοιχεία στην Global Flood Database, που είναι  η ραχοκοκαλιά αυτής της νέας έρευνας.

«Είναι ακριβώς αυτό που είχαν προβλέψει τα κλιματικά μοντέλα»

Η έρευνα δημοσιεύεται λίγες μέρες πριν από την επιστημονική αναφορά του Διακρατικού Πάνελ για την Κλιματική Αλλαγή του ΟΗΕ, η οποία αναμένεται να περιγράψει πώς η μεγάλη αλλαγή στα καιρικά φαινόμενα – όπως η εμφάνιση πλημμυρών, κυκλώνων – και η αύξηση της στάθμης του νερού, θα χειροτερεύουν και θα εξαρτώνται όλο και περισσότερο από την ανθρώπινη δραστηριότητα που επηρεάζει το κλίμα.

Επιστήμονες του Cloud to Street, της NASA, του Google Earth και μεγάλα πανεπιστήμια ανέλυσαν τα πλημμυρικά φαινόμενα πολλών περιοχών του πλανήτη, χρησιμοποιώντας στοιχεία από δορυφόρους και δημιούργησαν την μεγαλύτερη τράπεζα πληροφοριών για τις πλημμύρες, με έγκυρες πληροφορίες για το ύψος των υδάτων σε 913 μεγάλα περιστατικά πλημμυρών, ανάμεσα στο 2000 και το 20018.

«Είναι σημαντικό να έχουμε μια τράπεζα πληροφοριών για να δώσει στοιχεία σε μια παγκόσμια κλίμακα», δήλωσε ο στο CNN ο Guy Schumann, ερευνητής επιστήμονας ειδικός στη διαχείριση data για τις πλημμύρες. Χρησιμοποιώντας αυτή τη βάση δεδομένων, οι επιστήμονες σημείωσαν τα μεγάλα γεγονότα πλημμυρών στις δύο τελευταίες δεκαετίες. Ανακάλυψαν ότι το 90% των ακραίων πλημμυρικών φαινομένων έγιναν στην Νότια και Νοτιοανατολική Ασία, στην Κίνα και στην Ινδία – τόποι όπου η μετανάστευση έχει αλλάξει από το 2000.

Η Tellman, που έχει εργαστεί για αυτή την έρευνα για τα προηγούμενα πέντε χρόνια, είπε στο CNN ότι: «Ήταν σοκαριστικό να βλέπεις την αύξηση των πλημμυρικών φαινομένων εκεί όπου ο πληθυσμός έχει εκτοξευθεί. Και οι περιοχές πλημμύρας είναι πιο συχνές σε αστικές περιοχές, ενώ υπάρχει πρόβλημα και στην ανάπτυξη αντιπλημμυρικών έργων».

Πλημμύρες: Κινδυνεύουν περισσότερο οι κοινότητες χαμηλού εισοδήματος

Από το 2000 ως το 2015, περίπου 58 έως 86 εκατομμύρια άνθρωποι μετατοπίστηκαν σε περιοχές που είναι «επιρρεπείς» στις πλημμύρες – κάτι που μεταφράζεται στο ότι περίπου 20% του πληθυσμού εκτέθηκε στον κίνδυνο πλημμυρών. Ένας αριθμός που θα συνεχίσει να αυξάνεται. Όπως έδειξε η έρευνα, 32 χώρες αντιμετωπίζουν ήδη περιστατικά σοβαρών πλημμυρών, ενώ – με τα τωρινά δεδομένα – 25 νέες χώρες θα προστεθούν στη λίστα μέχρι το 2030.

Podcast: Satellite imaging has shown population increases are 10x higher in flood prone areas than previously thought, and a new way to introduce fairness into a democratic process. https://t.co/E4mq94N1Qq

— nature (@Nature) August 5, 2021

Οι κοινότητες χαμηλού εισοδήματος είναι εκείνες που κινδυνεύουν περισσότερο, διότι δεν έχουν τη δυνατότητα να επιβιώσουν αν δεν μεταναστεύσουν σε ευάλωτες περιοχές. Δεν είναι ότι οι άνθρωποι θέλουν και επιλέγουν συνειδητά να μεταναστεύσουν σε ένα μέρος που είναι υψηλού κινδύνου, αλλά οι πολιτικές των χωρών τους δεν τους αφήνουν άλλη επιλογή. Πλημμύρες μετά από έναν θανατηφόρο κυκλώνα έπνιξαν τουλάχιστον 1.000 άτομα και ανάγκασαν 9 εκατομμύρια ανθρώπους να μετατοπιστούν στην Nτάκα, την πρωτεύουσα του Μπαγκλαντές, μία πόλη χωρίς αντιπλημμυρική πρόληψη.

Συντήρηση υποδομών και συστήματα ειδοποίησης για την καταστροφή

Πέρα από το να πλημμυρίσει μία περιοχή λόγω ισχυρής βροχόπτωσης, τροπικών καταιγίδων, λιώσιμο πάγων κλπ η εν λόγω τράπεζα πληροφοριών συμπεριλαμβάνει και την πλημμύρα που προκαλείται από τα προβλήματα σε φράγματα. Αν και πρόκειται για το 2% των καταστροφών, ακόμα και αυτή η περίπτωση έχει αυξηθεί κατά 170%. Όπως αναφέρουν επιστήμονες υδρολόγοι, όταν έχουμε μία κατασκευή όπως ένα φράγμα οι άνθρωποι αισθάνονται ασφαλείς να κατοικήσουν στην περιοχή, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η αξία της γης και να υπάρχει αθρόα δόμηση. Το πρόβλημα είναι ότι αν το φράγμα δεν συντηρείται, αποτελεί τεράστιο κίνδυνο για τις ζωές χιλιάδων ανθρώπων.

Το 2008, φράγμα στον ποταμό Κόσι – που διατρέχει το Θιβέτ, το Νεπάλ και την Ινδία, καταστράφηκε και αφάνισε τα σπίτια τριών εκατομμυρίων ανθρώπων στην Ινδία και το Νεπάλ. Το 2018 βροχή στο φράγμα Bagre Dam στην Burkina Faso της Δυτικής Αφρικής πλημμύρισε εκατοντάδες εκτάρια της Γκάνα, καταστρέφοντας την δυνατότητα σίτισης δεκάδων χιλιάδων οικογενειών.

Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι η έλλειψη συντήρησης υποδομών γίνεται ακόμα πιο θανατηφόρα με την κλιματική αλλαγή.

Ο Philip Ward καθηγητής για τη δυναμική του παγκόσμιου ρίσκου που σχετίζεται με το νερό στο Vrije Universiteit του Άμστερνταμ είπε στο CNN ότι τα αποτελέσματα της έρευνας δίνουν έμφαση στη σημασία της συντήρησης των υποδομών, ενώ είναι σημαντικό να δοθούν κονδύλια και στα συστήματα μαζικής ειδοποίησης για φυσικές καταστροφές. 

Τα δορυφορικά συστήματα δίνουν απίστευτες εικόνες και στοιχεία για την παρακολούθηση των φαινομένων, κάτι που δεν μπορούν να προσφέρουν τα κλιματικά μοντέλα πρόβλεψης. Ο συνδυασμός θα δώσει τη «λύση». Η κλιματική αλλαγή – ή μάλλον καλύτερα η κλιματική κρίση –  «σπρώχνουν» τα φαινόμενα σε νέες περιοχές, οι οποίες χαρτογραφούνται εκ νέου.

«Το ποιος θα επηρεαστεί από τις πλημμύρες μπορεί να είναι στον έλεγχο μας, πλέον» είπε η Tellman, δίνοντας ένα θετικό μήνυμα για την πρόληψη τέτοιων καταστροφών.

* Πηγή Cnn climate