Στο μεταξύ εξακολουθούν να λείπουν από ένα μεγάλο τμήμα του σιδηροδρόμου κρίσιμα συστήματα ασφαλείας, κάποια εκ των οποίων είχαν εγκατασταθεί μετά το πολύνεκρο δυστύχημα, αλλά καταστράφηκαν εκ νέου από τον Ντάνιελ
Με απροειδοποίητους ελέγχους στις αμαξοστοιχίες, αυστηροποίηση των ποινών για τις παραβάσεις και επαναφορά του προϊστάμενου αμαξοστοιχίας θα επιχειρηθεί να καλυφθεί το κενό που εξακολουθεί να υπάρχει σε συστήματα ασφαλείας σε κομβικά σημεία του δικτύου του σιδηροδρόμου ακόμα και εντός της Αττικής, 1,5 χρόνο μετά την τραγωδία των Τεμπών και πάνω από 1 χρόνο από τις καταστροφές του Ντάνιελ.
Την ίδια στιγμή λευκός καπνός δεν έχει βγει ακόμα για τους διαγωνισμούς των έργων της μόνιμης αποκατάστασης του δικτύου στη Θεσσαλία, τα οποία θα κοστίσουν 463 εκ. ευρώ λόγω των εκτενών καταστροφών, ενώ και τα νεώτερα για την προ 6μήνου εξαγγελθείσα σιδηροδρομική μεταρρύθμιση αναμένονται στα τέλη της χρονιάς.
Στο μεταξύ εξακολουθούν να λείπουν από ένα μεγάλο τμήμα του σιδηροδρόμου κρίσιμα συστήματα ασφαλείας, κάποια εκ των οποίων είχαν εγκατασταθεί μετά το πολύνεκρο δυστύχημα, αλλά καταστράφηκαν εκ νέου από τον Ντάνιελ.
Ο υψηλός προϋπολογισμός των αποκαταστάσεων αυτών μάλιστα φρενάρει και πιθανά νέα έργα επέκτασης του σιδηροδρόμου με αποτέλεσμα το τρένο να παραμένει άφαντο ακόμα και σε μεγάλα αστικά κέντρα. Τα έργα τοποθετούνται στο μέλλον εφόσον εξασφαλιστεί χρηματοδότηση με το υπουργείο να θέτει ουσιαστικά το δίλημμα: ασφάλεια ή επέκταση.
Οπως επεσήμανε ενημερώνοντας την Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σταικούρας: «ακούω εύκολη κριτική και σωστή εν πολλοίς και για την ενίσχυση της ασφάλειας των υποδομών και ταυτόχρονα σήμερα: ζητήσατε τρένο στην Κρήτη, τρένο σε όλη την Πελοπόννησο, τρένο στη Δυτική Μακεδονία, τρένο σε όλη τη Θράκη, επέκταση του Προαστιακού από την Αθήνα στην Πέλλα. Αυτά είναι δισεκατομμύρια! Δεν μπορούμε από τη μια πλευρά να λέμε κάντε κάτι για να βελτιωθεί η υφιστάμενη ασφάλεια και ταυτόχρονα εδώ να μαζεύω δισεκατομμύρια: όλη τη χώρα τρένο», ανέφερε προσθέτοντας ότι «πολύ απλά δεν υπάρχουν «λεφτόδεντρα», ούτε δισεκατομμύρια».
Ερωτηθείς για τα ζητήματα ασφαλείας από τους βουλευτές της αντιπολίτευσης, παρέθεσε τα έργα που έχει προγραμματίσει το υπουργείο, αλλά και τις πρωτοβουλίες που αναμένεται να λάβει η Hellenic Train, σύμφωνα με σχετική αναφορά της. Σε αυτές περιλαμβάνονται:
Συστηματικοί, αλλά και απροειδοποίητοι έλεγχοι επί των αμαξοστοιχιών από τους επικεφαλής των διευθύνσεων υπηρεσιών μηχανοστάσιο κίνησης και άλλων.
Δημιουργία μοντέλου επανεκπαίδευσης παραβατικών μηχανοδηγών
Συστηματικοί έλεγχοι, αλλά και τυχαία ψυχοτεχνικά τεστ, αλκοτέστ και έλεγχοι για άλλες παραβατικές συμπεριφορές.
Μέχρι την οριστική λειτουργία του ETCS, εξετάζεται και θα προταθεί η επαναφορά του προϊσταμένου αμαξοστοιχίας, με ειδικά καθήκοντα και εκπαίδευση σε θέματα ασφάλειας.
«Άρα, ενδεικτικά, σας δίνω μια γκάμα πρωτοβουλιών που έχει αναλάβει ή θα αναλάβει ένας από τους φορείς. Αντίστοιχα, υπάρχουν σχετικές ενημερώσεις και από τον ΟΣΕ, για να βοηθήσουμε όσο μπορούμε όλοι μαζί, ατομική και συλλογική ευθύνη, την ενίσχυση της ασφάλειας των μεταφορών», σημείωσε ο κ. Σταικούρας προσθέτοντας ότι οι δύο φορείς έχουν συμφωνήσει σε αυστηρή τήρηση, αλλά και αυστηροποίηση του Γενικού Κανονισμού Κυκλοφορίας.
Σε ό,τι αφορά τα μέτρα που έχει ήδη λάβει η ΗΤ, τόνισε ότι το σύστημα παρακολούθησης των παραβάσεων και η κλιμακωτή αυστηροποίηση των ποινών οδήγησε σε μείωση των παραβιάσεων πλέον των 10 χλμ την ώρα κατά 70% τον Ιούλιο και τον Αύγουστο.
Δεν έλειψε βέβαια και το «καρφί» του υπουργού στο γεγονός ότι «ακόμα και σήμερα πολλές φορές η επικοινωνία μεταξύ φορέων γίνεται με εξώδικα».
«Τυφλά» τμήματα και μέσα στην Αττική
Ως προς τα συστήματα σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης, ο υπουργός παραδέχτηκε ότι υπάρχουν σημεία με τοπικά συστήματα ελέγχου ακόμα και εντός της Αττικής. Ανέφερε μεταξύ άλλων ότι:
– στο τμήμα Κιάτο – Άνω Λιόσια, το έργο εντάχθηκε τον Ιούλιο του 2024, για να αποκατασταθούν 100 χιλιόμετρα.
– Στο τμήμα Ρέντη – Σιδηροδρομικός Σταθμός Αθηνών έχει αποκατασταθεί μερικώς η λειτουργία του εξοπλισμού της συμβάσης 994 και λειτουργεί τοπικό σύστημα ελέγχου και επιτήρησης της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας.
– Στο τμήμα Σιδηροδρομικός Σταθμός Αθηνών – Τρεις Γέφυρες, δεν λειτουργεί σηματοδότηση – τηλεδιοίκηση και ο ΟΣΕ συντάσσει τεύχη, με σκοπό την εγκατάσταση προσωρινού συστήματος ελέγχου και επιτήρησης της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας. Το κόστος είναι 1,5 εκατ. ευρώ και ο χρόνος ολοκλήρωσης έως και 2025, αλλά η χρηματοδότηση αναζητείται.
– Στη Νότια Σήραγγα Όθρυος – Λάρισα αναμένεται η αποκατάσταση λόγω του «Daniel».
Αφύλακτες διαβάσεις και βλάστηση
Ενα από τα μέτρα και έργα που παρέθεσε ο κ. Σταικούρας ήταν η εξασφάλιση 25 εκατομμυρίων ευρώ για την αντικατάσταση 90 αυτόματων συστημάτων ισόπεδης διάβασης παλαιάς τεχνολογίας. Τα σχετικά τεύχη και οι τεχνικές προδιαγραφές ολοκληρώνονται τις επόμενες εβδομάδες, προκειμένου να δημοσιευθεί ο διαγωνισμός. Προβλέπεται η συντήρηση των νέων ΑΣΙΔ, Αυτόματα Συστήματα Ισόπεδων Διαβάσεων, για πέντε έτη, καθώς και η συνεχής παρακολούθησή τους από τα δύο νέα κέντρα, στη Θεσσαλονίκη και στην Αλεξανδρούπολη.
Οσον αφορά το ζήτημα των καθαρισμών και της βλάστησης κατά μήκος του σιδηροδρομικού άξονα, ο υπουργός ανέφερε ότι εξασφαλίστηκαν οι αναγκαίοι πόροι για την ολιστική αντιμετώπιση του προβλήματος προαναγγέλοντας ότι υπογράφεται τις επόμενες εβδομάδες η πρώτη από τις δύο συμβάσεις, ενώ η δεύτερη θα ακολουθήσει στο τέλος Οκτωβρίου. Το συνολικό κόστος των δύο συμβάσεων είναι 5,8 εκατομμύρια ευρώ, για διάρκεια δύο ετών.
Στα τέλη του 2025 ο νέος ΟΣΕ
Εντός του 4ου τριμήνου του 2024 θα ψηφιστεί το νομοσχέδιο για τη μεταρρύθμιση του σιδηροδρομικού τομέα, στο πλαίσιο του οποίου δημιουργείται ένας νέος, ενιαίος, δημόσιος φορέας, που ενσωματώνει ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ και ΓΑΙΑΟΣΕ, κατά το μέρος που αφορά στο τμήμα της διαχείρισης τροχαίου υλικού.
Η νέα εταιρεία, όπως επεσήμανε ο κ. Σταικούρας, αναλαμβάνει πλήρως τον ρόλο, τις υποχρεώσεις και τις ευθύνες του Διαχειριστή της Σιδηροδρομικής Υποδομής, ενώ καθίσταται μοναδικός υπεύθυνος για το σύνολο των μελετών και έργων που εκτελούνται επί του σιδηροδρομικού δικτύου και τη διαχείριση του τροχαίου υλικού.
Ο φορέας θα καταρτίσει στρατηγικό και επιχειρησιακό σχέδιο και θα συνάψει σύμβαση απόδοσης με το υπουργείο, μέσω της οποίας θα παρακολουθείται βάσει συμφωνημένων δεικτών απόδοσης και μετρήσιμων στόχων.
«Η συνολική αναδιοργάνωση του σιδηροδρομικού τομέα χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, και θα υλοποιηθεί πλήρως μέχρι το τέλος του 2025».
Αναμένεται να οριστικοποιηθούν:
Το σχέδιο των νομοθετικών ρυθμίσεων που απαιτούνται για τη δημιουργία του νέου ενιαίου φορέα διαχειριστή της σιδηροδρομικής υποδομής και του τροχαίου υλικού.
Το σχέδιο διακήρυξης διεθνούς διαγωνισμού για την πρόσληψη συμβούλου διοίκησης του Νέου ΟΣΕ, ο οποίος θα αναλάβει την ευθύνη λειτουργίας κρίσιμων Επιχειρησιακών Τομέων για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 3 ετών, υιοθετώντας και εφαρμόζοντας τις βέλτιστες, διεθνώς, πρακτικές.
