ΑΤΜ (ΜΟΤΙΟΝΤΕΑΜ/ΦΑΝΗ ΤΡΥΨΑΝΗ)
Την παρέμβαση προανήγγειλε σήμερα ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, μιλώντας στην πρωινή εκπομπή του OPEN, «Ώρα Ελλάδος»
Την ερχόμενη εβδομάδα, στην συζήτηση του προϋπολογισμού του 2025 στην Ολομέλεια της Βουλής – ο προϋπολογισμός ψηφίζεται την επόμενη Κυριακή 15/12 – θα γίνουν τα αποκαλυπτήρια της κυβερνητικής παρέμβασης για τις τράπεζες.
Παρέμβαση για τις τράπεζες: Οι βασικοί πυλώνες
Την παρέμβαση προανήγγειλε σήμερα ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, μιλώντας στην πρωινή εκπομπή του OPEN, «Ώρα Ελλάδος» ενώ λίγο αργότερα, μιλώντας στη Βουλή για το φορολογικό νομοσχέδιο έδωσε και το περίγραμμα της πρωτοβουλίας.
Όπως μεταδίδει το imerisia.gr, η παρέμβαση την οποία προετοιμάζει η κυβέρνηση δεν θα είναι μονοδιάστατη και θα αναπτύσσεται σε τρεις βασικούς πυλώνες:
- Μείωση προμηθειών
- Ενίσχυση του ανταγωνισμού και της ρευστότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων
- Συμβολή στην αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης
- Προμήθειες
Στο μέτωπο των προμηθειών τα φώτα πέφτουν στις λεγόμενες «λαϊκές συναλλαγές» με το pressing της κυβέρνησης να εστιάζει σε μεγαλύτερο «ψαλίδι» των προμηθειών που εισπράττουν οι τράπεζες σε καθημερινές συναλλαγές εκατοντάδων χιλιάδων φορολογούμενων.
Οι νέες μειώσεις θα έρθουν σε συνέχεια των βημάτων που έκαναν οι τράπεζες το καλοκαίρι μετά από πιέσεις – και τότε – της κυβέρνησης. Τα πακέτων συναλλαγών με χαμηλότερες χρεώσεις που έδωσαν πρόσφατα οι τράπεζες θεωρείται ότι κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά δεν κρίνονται επαρκή. Πρέπει να γίνει πιο εντατική προσπάθεια, διαμηνύουν από την κυβέρνηση.
Στο μικροσκόπιο μπαίνουν προμήθειες για καθημερινές συναλλαγές όπως:
- εμβάσματα
- πληρωμές ΔΕΚΟ
- αναλήψεις μετρητών από ΑΤΜ
- πληρωμές με κάρτες κ.α.
Δεν είναι καθόλου βέβαιο πως το νέο «ψαλίδι» θα προχωρήσει με νομοθετική ρύθμιση – αν και η κυβέρνηση διατηρεί αυτό το… όπλο στο τραπέζι αν χρειαστεί – ή με μια συμφωνία κυρίων, όπως έγινε και το καλοκαίρι, με το δεύτερο να θεωρείται πιθανότερο, τουλάχιστον σε αυτή τη φάση.
Κορυφαία στελέχη του οικονομικού επιτελείου ζητούν επανειλημμένως, στις άτυπες συναντήσεις των τελευταίων μηνών, από τις τράπεζες να μειώσουν ουσιαστικά τις χρεώσεις που επιβαρύνουν τους πολίτες στις συναλλαγές τους.
Στο ίδιο μέτωπο ουσιαστική βοήθεια θα δώσει και η διεύρυνση του συστήματος άμεσων πληρωμών IRIS (σ.σ. συναλλαγές μέχρι 500 ευρώ ημερησίως χωρίς καμία χρέωση) σε όλο το φάσμα των συναλλαγών με αύξηση του ημερήσιου ορίου στα 1.000 ευρώ. Άλλωστε, όπως υπενθύμισε και ο Κ. Χατζηδάκης μιλώντας το πρωί στο OPEN η εφαρμογή IRIS θα καταστεί από τον Απρίλιο υποχρεωτική για το σύνολο της αγοράς.
Δάνεια στους μικρομεσαίους
Ο πλέον σημαντικός πυλώνας της παρέμβασης αφορά στην ενίσχυση της ρευστότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Η κυβέρνηση ετοιμάζεται να αναλάβει πρωτοβουλίες για την περαιτέρω ενίσχυση του ανταγωνισμού στην τραπεζική αγορά και μέσω του ανταγωνισμού να ανοίξει την… κάνουλα της ρευστότητας προς τους μικρομεσαίους, που εδώ και χρόνια επισημαίνουν πως παραμένουν εκτός των ραντάρ της τραπεζικής δανειοδότησης. Ζητά ταυτόχρονα από τις τράπεζες να αναλάβουν μεγαλύτερο ρίσκο και να ανοίξουν τις γραμμές πίστωσης προς την συγκεκριμένη επιχειρηματική κατηγορία.
Πρόσφατα, άλλωστε, η κυβέρνηση έδωσε τη δυνατότητα σε ψηφιακές τράπεζες – fintech – να εκταμιεύουν δάνεια, ενώ η είσοδος του 5ου τραπεζικού πόλου στην αγορά μετά την συγχώνευση Παγκρήτιας – Attica bank εκτιμάται πως θα ενισχύσει σημαντικά τον ανταγωνισμό. Η δανειοδότηση, άλλωστε, των bankable μικρομεσαίων που περνούν κάτω από τα ραντάρ των BIG4 αποτελεί διακυρηγμένο στόχο της νέας τράπεζας.
Ο Κωστής Χατζηδάκης, μιλώντας στη Βουλή, μίλησε για παρεμβάσεις στον τραπεζικό τομέα που θα λαμβάνουν υπόψη τα πραγματικά προβλήματα και θα αντανακλούν τις ανάγκες και τις προτεραιότητες των πελατών των τραπεζών, προτάσσοντας την:
Περαιτέρω ενίσχυση του ανταγωνισμού που είναι βασικό εργαλείο για την εξυπηρέτηση των πελατών των τραπεζών.
Σε αυτό το πλαίσιο και μέσω του ανταγωνισμού, στήριξη της ρευστότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε πρόσφατες δηλώσεις του σε συνέδριο του Bloomberg με αντικείμενο την επόμενη ημέρα του τραπεζικού συστήματος απευθυνόμενος στους τέσσερις διευθύνοντες συμβούλους των τραπεζών (Εθνική, Πειραιώς, Alpha Bank και Eurobank) τους ζήτησε να δώσουν δάνεια στις μικρές επιχειρήσεις και να αυξήσουν τις χορηγήσεις στα στεγαστικά.
Από την πλευρά τους οι επιτελείς των τραπεζών σε ότι αφορά στα δάνεια προς τις μικρές επιχειρήσεις τονίζουν ότι από τις περίπου 800.000 μικρές επιχειρήσεις, οι 350.000 – 400.000 είναι αποκλειστικά ατομικές, δεν απασχολούν εργαζόμενους και δεν πληρούν τα κριτήρια δανειοδότησης, που έχουν επιβληθεί από το τραπεζικό ευρωσύστημα ως απόρροια των μνημονιακών υποχρεώσεων.
Στεγαστική κρίση
Τρίτος βασικός πυλώνας των παρεμβάσεων είναι η «πιο ενεργή συμβολή εκ μέρους των τραπεζών στην επίλυση του στεγαστικού προβλήματος».
Σε αυτό το μέτωπο, το ζητούμενο είναι να ενισχυθεί η στεγαστική πίστη και να αυξηθούν τα στεγαστικά δάνεια προς τα νοικοκυριά, που πάντως διστάζουν σε πολλές περιπτώσεις να αιτηθούν στεγαστικά δάνεια λόγω και της ξέφρενης αύξησης των τιμών των ακινήτων.
Ταυτόχρονα ζητούμενο είναι να «πέσουν» στην αγορά χιλιάδες ακίνητα που βρίσκονται στα χέρια των τραπεζών ή των servicers – funds, με στόχο να αυξηθεί η προσφορά ακινήτων και να μειωθούν οι τιμές, που πάντως συνεχίζουν να αυξάνονται. Πολλά από αυτά τα ακίνητα βέβαια είναι απαξιωμένα από τον χρόνο και δεν είναι καθόλου βέβαιο πως μπορούν να πέσουν εύκολα ή και γρήγορα στην αγορά.
Από την πλευρά τους οι τράπεζες ετοιμάζουν νέα προγράμματα χρηματοδότησης παράλληλα με το νέο πρόγραμμα «Σπίτι Μου ΙΙ» και ήδη έχουν χαλαρώσει τον αυστηρό κανόνα του 60%-40%, δηλαδή 60% δάνειο και 40% ίδια συμμετοχή.
Επιτόκια
Στο στόχαστρο φυσικά βρίσκεται και η μεγάλη ψαλίδα ανάμεσα στα επιτόκια καταθέσεων και δανείων, που παραμένει σημαντικά μεγάλη στην Ελλάδα.
Από την πλευρά τους οι τράπεζες αντιτείνουν πως ήδη έχει ξεκίνησε η μείωση των υψηλών επιτοκίων από την ΕΚΤ, κάτι που αναμένεται να συνεχιστεί με ταχύτερο ρυθμό και το 2025, με στόχο στο τέλος της επόμενης χρονιάς το βασικό επιτόκιο του ευρώ να σταθεροποιηθεί στο 2%.
