Στις 5 Νοεμβρίου, τα μάτια όλου του κόσμου θα είναι στραμμένα στις ΗΠΑ αφού, οι Αμερικανοί πολίτες προσέρχονται στις κάλπες για να εκλέξουν τον επόμενο πρόεδρό τους.
Οι Αμερικανοί ψηφίζουν, επίσης, για τα μέλη του Κογκρέσου, τα οποία παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ψήφιση νόμων, οι οποίοι και μπορούν να επηρεάσουν βαθιά τη ζωή των πολιτών.
Πότε είναι οι προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ;
Οι εκλογές του 2024 διεξάγονται την Τρίτη, 5 Νοεμβρίου 2024. Ο νικητής θα υπηρετήσει μια τετραετή θητεία στον Λευκό Οίκο, η οποία θα ξεκινήσει τον Ιανουάριο του 2025.
Ο πρόεδρος έχει την εξουσία να ψηφίζει κάποιους νόμους μόνος του, αλλά ως επί το πλείστον είναι υποχρεωμένος να συνεργάζεται με το Κογκρέσο για την ψήφιση της νομοθεσίας.
Στη διεθνή σκηνή, ο ηγέτης των ΗΠΑ έχει μεγάλη ελευθερία να εκπροσωπεί τη χώρα στο εξωτερικό και να ασκεί εξωτερική πολιτική.
Ποιοι είναι οι υποψήφιοι και πώς ορίζονται;
Τα δύο κύρια κόμματα αναδεικνύουν έναν προεδρικό υποψήφιο με τη διεξαγωγή μιας σειράς ψηφοφοριών που ονομάζονται προκριματικές εκλογές και εκλογικές αναμετρήσεις στις πολιτείες, όπου οι πολίτες επιλέγουν ποιον θέλουν να ηγηθεί του κόμματος στις προεδρικές εκλογές.
Στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ κέρδισε την υποστήριξη, με τεράστιο προβάδισμα έναντι των αντιπάλων του. Έγινε ο επίσημος υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών σε συνέδριο του κόμματος στο Μιλγουόκι του Ουισκόνσιν. Ο Τραμπ επέλεξε τον γερουσιαστή του Οχάιο Τζέι Ντι Βανς ως υποψήφιο αντιπρόεδρο.
Για τους Δημοκρατικούς, η αντιπρόεδρος Καμάλα Χάρις μπήκε στην κούρσα, αφού ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν εγκατέλειψε και κανένας άλλος Δημοκρατικός δε δήλωσε την πρόθεση να κατέβει. Ο υποψήφιος της για αντιπρόεδρος, είναι ο κυβερνήτης της Μινεσότα Τιμ Γουόλς.
Υπάρχουν επίσης ορισμένοι ανεξάρτητοι υποψήφιοι που θέτουν υποψηφιότητα για την προεδρία.
Ένας από τους πιο γνωστούς ήταν ο Ρόμπερτ Φ Κένεντι Τζούνιορ, ανιψιός του πρώην προέδρου Τζον Κένεντι, ο οποίος, στα τέλη Αυγούστου, ανέστειλε την υποψηφιότητά του και δήλωσε τη στήριξή του στον Τραμπ.
Τι πρεσβεύουν οι Δημοκρατικοί και οι Ρεπουμπλικάνοι;
Οι Δημοκρατικοί είναι το φιλελεύθερο πολιτικό κόμμα, με μια ατζέντα που ορίζεται σε μεγάλο βαθμό από την προώθησή του για τα πολιτικά δικαιώματα, ένα ευρύ δίχτυ κοινωνικής ασφάλειας και μέτρα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Οι Ρεπουμπλικάνοι είναι το συντηρητικό πολιτικό κόμμα στις ΗΠΑ. Γνωστό και ως Μεγάλο Παλαιό Κόμμα, έχει ταχθεί υπέρ της μείωσης των φόρων, της συρρίκνωσης του μεγέθους της κυβέρνησης, των δικαιωμάτων στην οπλοκατοχή και των αυστηρότερων περιορισμών στη μετανάστευση και τις αμβλώσεις.
Ποιος κερδίζει στις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ;
Νικητής δεν είναι το πρόσωπο που λαμβάνει τις περισσότερες ψήφους σε ολόκληρη τη χώρα. Αντιθέτως, και οι δύο υποψήφιοι ανταγωνίζονται για να κερδίσουν τις εκλογές που διεξάγονται σε κάθε μία από τις 50 πολιτείες.
Κάθε πολιτεία έχει έναν ορισμένο αριθμό των λεγόμενων ψήφων του εκλεκτορικού σώματος, που βασίζονται εν μέρει στον πληθυσμό. Υπάρχουν συνολικά 538 προς διεκδίκηση. Νικητής είναι ο υποψήφιος που θα κερδίσει 270 ή περισσότερες.
Με εξαίρεση δύο, σε όλες τις πολιτείες, ισχύει ο κανόνας «ο νικητής τα παίρνει όλα». Αυτό σημαίνει ότι, όποιος υποψήφιος κερδίσει τον υψηλότερο αριθμό ψήφων λαμβάνει όλες τις ψήφους του εκλεκτορικού σώματος της πολιτείας.
Οι περισσότερες πολιτείες κλίνουν σε μεγάλο βαθμό προς το ένα ή το άλλο κόμμα, οπότε η προσοχή συνήθως επικεντρώνεται σε περίπου δώδεκα πολιτείες όπου μπορεί να κερδίσει οποιοσδήποτε από τους δύο. Αυτές είναι γνωστές ως οι πολιτείες της μάχης.
Είναι δυνατόν ένας υποψήφιος να κερδίσει τις περισσότερες ψήφους σε εθνικό επίπεδο – όπως έκανε η Χίλαρι Κλίντον το 2016 – αλλά να ηττηθεί από το εκλογικό σώμα.
Ποιος μπορεί να ψηφίσει στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ;
Οι περισσότεροι πολίτες των ΗΠΑ που είναι ηλικίας 18 ετών και άνω έχουν δικαίωμα ψήφου στις προεδρικές εκλογές.
Εκτός από τη Βόρεια Ντακότα, κάθε πολιτεία απαιτεί από τους ψηφοφόρους να εγγραφούν πριν ψηφίσουν.Η διαδικασία εγγραφής ψηφοφόρων αλλάζει από πολιτεία σε πολιτεία. Το ίδιο ισχύει και με τις προθεσμίες για τις εγγραφές.
Οι Αμερικανοί πολίτες που ζουν στο εξωτερικό μπορούν να εγγραφούν για να ψηφίσουν και να ζητήσουν επιστολική ψήφο συμπληρώνοντας την Ομοσπονδιακή Αίτηση Επιστολικής Κάρτας (FCPA).
Η πρόωρη ψηφοφορία σε ορισμένες πολιτείες -συμπεριλαμβανομένων των κρίσιμων πολιτειών της Τζόρτζια και της Βόρειας Καρολίνας- βρίσκεται σε εξέλιξη.
Ποιοι άλλοι εκλέγονται τον Νοέμβριο;
Όλη η προσοχή θα είναι στραμμένη στο ποιος θα κερδίσει την προεδρία, αλλά οι ψηφοφόροι θα επιλέξουν επίσης νέα μέλη του Κογκρέσου – του σώματος όπου ψηφίζονται οι νόμοι.
Το Κογκρέσο αποτελείται από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, όπου και οι 435 έδρες είναι προς εκλογή, και τη Γερουσία, όπου διεκδικούνται 34 έδρες.
Αυτή τη στιγμή, οι Ρεπουμπλικάνοι ελέγχουν τη Βουλή των Αντιπροσώπων, η οποία δρομολογεί τα σχέδια για τις δαπάνες του κράτους. Οι Δημοκρατικοί ελέγχουν τη Γερουσία, η οποία ψηφίζει για βασικούς διορισμούς στην κυβέρνηση.
Αυτά τα δύο σώματα ψηφίζουν νόμους και μπορούν να ασκούν έλεγχο στις πολιτικές του Λευκού Οίκου, εάν το κόμμα που ελέγχει ένα από τα δύο σώματα είναι άλλο από αυτό του προέδρου.
Πότε θα μάθουμε ποιος κέρδισε τις εκλογές;
Συνήθως ο νικητής ανακηρύσσεται τη νύχτα των εκλογών. Το 2020, ωστόσο, χρειάστηκαν μερικές ημέρες για να καταμετρηθούν όλες οι ψήφοι.
Εφόσον δεν υπάρχει επανεκλογή του ο εν ενεργεία προέδρου, η περίοδος μετά τις εκλογές είναι γνωστή ως μεταβατική περίοδος. Κατά τη διάρκεια αυτής, η νέα κυβέρνηση έχει τον χρόνο να διορίσει υπουργούς και να χαράξει το σχέδιό της για τη νέα προεδρική θητεία.
Ο πρόεδρος ορκίζεται επισήμως τον Ιανουάριο σε μία τελετή, η οποία πραγματοποιείται στα σκαλιά του Καπιτωλίου στην Ουάσινγκτον.
