Μια βεντάλια ρυθμίσεων που θα στοχεύσει χειρουργικά στις μαϊμού προσφορές, τις παραπλανητικές εκπτώσεις και τα «δώρα» – που τελικά δεν είναι καθόλου δώρα – επεξεργάζεται το υπουργείο Ανάπτυξης. Στο τραπέζι βρίσκονται διάφορες διατάξεις, με στόχο τον αποτελεσματικό έλεγχο της «ζούγκλας» των προσφορών, όπως:
- η επιβολή χρονικού περιορισμού στις προσφορές, καθώς δεν είναι δυνατόν ένα προϊόν να μην πωλείται ως μονάδα αλλά σχεδόν πάντα σε προσφορά
- αγορανομικές διατάξεις ώστε η τιμή της προσφοράς να προκύπτει από την τιμή της μονάδας στο ίδιο προϊόν (δηλαδή η τιμή της προσφοράς 1+1 να είναι ίδια με την τιμή της μονάδας στο ίδιο προϊόν).
- έλεγχος των τιμών σε βάθος χρόνου από τις υπηρεσίες του υπουργείου, ώστε να προκύπτει η αλήθεια του δώρου και της προσφοράς
«Πρέπει να στοιχειοθετείται η έννοια του δώρου από την τιμή και πρέπει το προϊόν να προσφέρεται και μόνο του με την αρχική τιμή ώστε να προκύπτει η σύγκριση», αναφέρουν πηγές με γνώση των συζητήσεων που γίνονται στο παρασκήνιο. Η λογική των προωθούμενων ρυθμίσεων είναι πως αν ένα προϊόν πωλείται για παράδειγμα σχεδόν 12 μήνες το χρόνο σε προσφορά 1+1, τότε στην ουσία δεν είναι προσφορά, αλλά το προϊόν πωλείται με τον μανδύα της προσφοράς σε τιμή σχεδόν διπλάσια της πραγματικής τιμής της μονάδας. Στόχος είναι να διαμορφωθεί ένα νέο θεσμικό πλαίσιο το οποίο θα είναι υποχρεωτικό για όλους όσοι παρουσιάζουν προσφορές, ώστε οι προσφορές να είναι πραγματικές.
«Στόχος μας φυσικά δεν είναι να καταπολεμήσουμε ή πολύ περισσότερο να καταργήσουμε τις προσφορές 1+1. Στοχεύουμε τις προσφορές μαϊμού, τις πλασματικές προσφορές που στρεβλώνουν την αγορά», αναφέρουν κυβερνητικοί αξιωματούχοι. Προς το παρόν η ρύθμιση δεν έχει κλειδώσει, καθώς πρόκειται για μια περίπλοκη διαδικασία που πρέπει να λαμβάνει υπόψη της πολλές τεχνικές αλλά και ουσιαστικές παραμέτρους, χωρίς να στρεβλώνει την ελεύθερη αγορά ή να δημιουργεί προβλήματα ανταγωνισμού.
Στόχος του υπουργείου Ανάπτυξης είναι – εφόσον αυτό καταστεί εφικτό – να οριστικοποιηθεί η σχετική Υπουργική Απόφαση για τις «αθέμιτες εμπορικές πρακτικές» και να προχωρήσει σε τελικό στάδιο (δημοσίευση σε ΦΕΚ) πριν την αλλαγή του νέου χρόνου, ώστε το καινούριο πλαίσιο να εφαρμοστεί σταδιακά από τις αρχές του 2024. Ωστόσο αυτό που σημειώνουν αξιωματούχοι της κυβέρνησης είναι πως δεν θα βιαστούν ούτε όμως θα αφήσουν την συγκυρία. Η ρύθμιση θα πρέπει να είναι καλά σχεδιασμένη ώστε να την «σηκώσει» η αγορά και να μπουν οι σωστές βάσεις, χωρίς όμως να χρονίσει η εφαρμογή της και να χαθεί η συγκυρία της ακρίβειας που δημιουργεί τώρα προβλήματα στα νοικοκυριά. Επίσης το νέο πλαίσιο θα πρέπει να είναι συμβατό με την κοινοτική νομοθεσία.
Οι μόνιμες προσφορές
Όλα αυτά τα ζητήματα της νέας ρύθμισης που ετοιμάζει το υπουργείο Ανάπτυξης συζητήθηκαν διεξοδικά χθες στην συνάντηση που είχε ο Υπουργός Ανάπτυξης, Κώστας Σκρέκας, παρουσία του Γενικού Γραμματέα Εμπορίου, Σωτήρη Αναγνωστόπουλου με εκπροσώπους της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος (ΕΣΕ), υπό τον Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου, Αριστοτέλη Παντελιάδη (ΜΕΤΡΟ ΑΕΒΕ). Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, από την οποία απουσίαζαν μόνο οι εκπρόσωποι της Μασούτης και της Lidl λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων των επικεφαλής των αλυσίδων, η πλευρά του υπουργείου παρέθεσε τις σκέψεις που έχει για την προώθηση μεταρρύθμισης, η οποία έχει ως στόχο τον εξορθολογισμό της λειτουργίας της αγοράς και την αποτροπή των μηχανισμών που αυξάνουν τις τιμές στο ράφι, όπως επίσης και των πλασματικών προωθητικών ενεργειών.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στις μόνιμες προσφορές 1+1 που γίνονται κυρίως σε προϊόντα όπως:
- απορρυπαντικά
- καλλυντικά
- αφρόλουτρα
- σαμπουάν
- οδοντόκρεμες
Τα πρόστιμα
Θυμίζουμε, όπως ανέφερε πριν από λίγες ημέρες ο κ. Σκρέκας, ότι έχουν επιβληθεί πρόστιμα €9 εκατ., εκ των οποίων τα €4 εκατ. στις τελευταίες 3-4 εβδομάδες. Μάλιστα από αυτά, το 70% έχει εισπραχθεί ήδη ή έχει βεβαιωθεί στις ΔΟΥ. Ο υπουργός πρόσθεσε δε ότι «τα πρόστιμα είναι αποτελεσματικά γιατί βλέπουμε ότι οι τιμές στα προϊόντα των εταιρειών, στις οποίες επιβάλλονται, μειώνονται τις επόμενες ημέρες Η πρώτη πολυεθνική μείωσε έως 25% τις τιμές και αν δεν μειώσουν και οι άλλες θα επιβληθεί νέο πρόστιμο».
Καλάθι Χριστουγέννων
Ακόμη, συζητήθηκε η εφαρμογή του Καλαθιού των Χριστουγέννων ενόψει της εορταστικής περιόδου, με την ηγεσία του ΥπΑν να ζητά να κινηθεί στα επίπεδα τιμών του 2022. Ωστόσο οι retailers υπογράμμισαν ότι οι μεγάλες ανατιμήσεις που έχουν σημειωθεί από τις αρχές της χρονιάς στις περισσότερες κατηγορίες τροφίμων, καθιστούν πολύ δύσκολη τη συγκράτηση των τιμών του Καλαθιού στα επίπεδα των περυσινών Χριστουγέννων. Όσον αφορά στα προϊόντα φαίνεται πως θα είναι ίδια με τα περσινά.
Μόνιμη Μείωση Τιμής
Τέλος συζητήθηκε η εξέλιξη της κυβερνητικής πρωτοβουλίας «Μόνιμη Μείωση Τιμής» και ο ενδεχόμενος εμπλουτισμός της με περισσότερα προϊόντα με την ένδειξη -5%.
Θυμίζουμε ότι στις 30 Νοεμβρίου λήγει η προθεσμία σχετικά με την ένταξη των εταιρειών που το επιθυμούν στην πρωτοβουλία για μόνιμη μείωση της τιμής κατά 5% για 6 μήνες. Στη συζήτηση έμεινε ανοιχτό το ενδεχόμενο για παράταση μίας εβδομάδας σε όποια εταιρεία επιθυμεί να συμμετάσχει στην πρωτοβουλία. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, μέχρι σήμερα στην πρωτοβουλία έχουν ενταχθεί 931 προϊόντα από 77 εταιρείες.
Ο Υπουργός Ανάπτυξης, Κώστας Σκρέκας, μετά το τέλος της συνάντησης ανέφερε μεταξύ άλλων: «Αδιαμφισβήτητος στόχος μας είναι να ενισχύσουμε την αγοραστική δυνατότητα όλων των καταναλωτών, ιδίως των πιο ευάλωτων, εντός των συνθηκών που δημιουργεί η εισαγόμενη ακρίβεια. Επίσης, να ξεκαθαρίσουμε όσο το δυνατόν πιο σύντομα το τοπίο των παραπλανητικών προσφορών και εκπτώσεων προς όφελος του υγιούς επιχειρηματικού ανταγωνισμού και της θωράκισης του καταναλωτικού κοινού».
Το επόμενο διάστημα θα ακολουθήσουν και νέες συναντήσεις, τόσο με τους retailers, όσο και με εκπροσώπους των προμηθευτών ώστε το ΥπΑν να καταλήξει στην τελική μορφή της μεταρρύθμισης.
