Στη Βουλή κατατέθηκε αργά το βράδυ της Παρασκευής 16 Ιουλίου το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας με τίτλο «Αναβάθμιση του σχολείου, ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών και άλλες διατάξεις».

Νομοσχέδιο για σχολεία: Τι αναφέρει η αιτιολογική έκθεση

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση:

1. Ποιο ζήτημα αντιμετωπίζει η αξιολογούμενη ρύθμιση;

Η ρύθμιση εκσυγχρονίζει το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο για τις δομές και τα στελέχη της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, με στόχο την ουσιαστική συμβολή τους στην εκπαιδευτική διαδικασία και τη συστηματική παιδαγωγική υποστήριξη των εκπαιδευτικών. Οι αλλαγές που προτείνονται κινούνται σε δύο κεντρικούς άξονες, ήτοι αφενός στην αναβάθμιση των στελεχών και των δομών υποστήριξης της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και αφετέρου στην ορθολογική αναδιάταξη των κριτηρίων και της διαδικασίας επιλογής και αξιολόγησης των στελεχών της εκπαίδευσης. Ως προς τον πρώτο άξονα οι κύριοι πυλώνες του σχεδίου νόμου είναι:

α) η θεσμοθέτηση στελεχών εκπαίδευσης με αμιγώς παιδαγωγικό χαρακτήρα (Επόπτες Ποιότητας της Εκπαίδευσης και Σύμβουλοι Εκπαίδευσης),

β) η αύξηση του αριθμού των Συμβούλων Εκπαίδευσης (800) σε σχέση με τον υφιστάμενο αριθμό των Συντονιστών Εκπαιδευτικού Έργου (540),

γ) η τοποθέτηση των νέων στελεχών της εκπαίδευσης κοντά στη σχολική μονάδα και το Εργαστηριακό Κέντρο (Ε.Κ.), με την υπαγωγή των Συμβούλων Εκπαίδευσης στη Διεύθυνση Εκπαίδευσης, όπου υπάγονται διοικητικά οι σχολικές μονάδες και τα Ε.Κ. και

δ) η ενίσχυση του έργου των δομών υποστήριξης της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Κέντρα Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης – ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ. και Κέντρα Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον καιτην Αειφορία – Κ.Ε.ΠΕ.Α.).

Ως προς τον δεύτερο άξονα οι κύριοι πυλώνες του σχεδίου νόμου είναι:

α) η συμπερίληψη της αξιολόγησης στα κριτήρια επιλογής,

β) η αναδιάταξη των συμβουλίων επιλογής και η διάκρισή τους από τα υπηρεσιακά συμβούλια,

γ) ο εξορθολογισμός της διαδικασίας συνέντευξης των υποψηφίων με τη θέσπιση μελέτης περίπτωσης και τη μείωση του αριθμού των υποψηφίων που καλούνται σε αυτή, ήτοι 50% και τουλάχιστον τριπλάσιος των προκηρυσσόμενων θέσεων και

δ) η περιοδική αξιολόγηση των στελεχών της εκπαίδευσης και εν μέσω της θητείας τους.

2. Γιατί αποτελεί πρόβλημα;

Με την αξιολογούμενη ρύθμιση αντιμετωπίζεται η δυσλειτουργία που προκάλεσε στο έργο της υποστήριξης της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης η τοποθέτηση των Περιφερειακών Κέντρων Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού (ΠΕ.Κ.Ε.Σ.) και συναφώς των Συντονιστών Εκπαιδευτικού Έργου στις Περιφερειακές Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Αποστολή των στελεχών και δομών υποστήριξης της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι η βελτίωση της ποιότητας του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου των σχολικών μονάδων και Εργαστηριακών Κέντρων (Ε.Κ.) και συναφώς η υποβοήθηση των εκπαιδευτικών και των μελών του Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (Ε.Ε.Π.) στην επαγγελματική τους ανάπτυξη, μέσα από τη διοργάνωση ενδοσχολικών επιμορφώσεων και την παροχή ανατροφοδότησης. Η εγγύτητα ανάμεσα στην υποστηρίζουσα και την υποστηριζόμενη εκπαιδευτική δομή συνιστά αναγκαία συνθήκη για την επιτέλεση του έργου αυτού. Η τοποθέτηση των ΠΕ.Κ.Ε.Σ. στις Περιφερειακές Διευθύνσεις Εκπαίδευσης, δηλαδή εκ των πραγμάτων πολύ μακριά από τις σχολικές μονάδες και τα Ε.Κ. που υπάγονται στην οικεία Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, αποδείχτηκε πλήρως αναποτελεσματική. Με τις προτεινόμενες διατάξεις του Μέρους Β΄ επιδιώκεται η ελαχιστοποίηση της απόστασης ανάμεσα στα στελέχη υποστήριξης του εκπαιδευτικού έργου (Συμβούλους Εκπαίδευσης) και τις αποδέκτριες του έργου εκπαιδευτικές δομές (σχολικές μονάδες και Ε.Κ.) μέσω της τοποθέτησης των οργάνων αυτών στη διοικητική δομή, όπου υπάγονται αμέσως και οι εν λόγω εκπαιδευτικές δομές (Διεύθυνση Εκπαίδευσης). Για τον ίδιο δικαιολογητικό λόγο, ήτοι για την ουσιαστική βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης, προβλέπεται αύξηση του αριθμού των Συμβούλων Εκπαίδευσης σε σχέση με τον υφιστάμενο αριθμό των Συντονιστών Εκπαιδευτικού Έργου. Η εν λόγω αύξηση συνιστά αναγκαία συνθήκη για την επιτέλεση του επιμορφωτικού αλλά και αξιολογικού έργου των Συμβούλων Εκπαίδευσης.

3. Ποιους φορείς ή πληθυσμιακές ομάδες αφορά;

Η ρύθμιση αφορά:

• στους μαθητές της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, περιλαμβανομένων των μαθητών με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες,
• στους γονείς και κηδεμόνες των μαθητών,
• στα στελέχη και τους λοιπούς εκπαιδευτικούς, στα μέλη του Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (Ε.Ε.Π.) και του Ειδικού Βοηθητικού Προσωπικού (Ε.Β.Π.) της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και εν γένει στο προσωπικό του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων.

Σχολεία: Όλες οι αλλαγές από τη νέα χρονιά – 17 ερωτήσεις και απαντήσεις

Υπενθυμίζεται ότι στα τέλη Ιουνίου, το υπουργείο Παιδείας είχε εκδώσει ενημερωτικό σημείωμα με 17 ερωτήσεις – απαντήσεις το οποίο περιελάμβανε όλες τις αλλαγές που φέρνει το επίμαχο νομοσχέδιο.

Το υπουργείο Παιδείας μάλιστα υποστηρίζει ότι «η αξιολόγηση του έργου των εκπαιδευτικών έχει καθαρά βελτιωτικό, μη τιμωρητικό χαρακτήρα, δίνοντας έμφαση στην επιμόρφωση ως απαραίτητο μέτρο για τη θέσπιση ενός μηχανισμού ανατροφοδότησης και διασφάλισης της διαρκούς βελτίωσης του εκπαιδευτικού και της ποιότητας της εκπαίδευσης».

Ταυτόχρονα, το νομοσχέδιο θα περιλαμβάνει επίσης εναλλακτικούς τρόπους αξιολόγησης μαθητών και πτυχίο για τους κληρικούς είτε πανεπιστημίου είτε από Ανώτατες Εκκλησιαστικές Ακαδημίες σε Αθήνα και Κρήτη.

Ακόμα, εισάγεται το πολλαπλό βιβλίο που δίνει τη δυνατότητα στους εκπαιδευτικούς να επιλέγουν το βιβλίο που θέλουν, από τα εγκεκριμένα βιβλία του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής.

Οι αλλαγές αφορούν επίσης και στις εξετάσεις από Τράπεζα Θεμάτων για την Α΄και Β ΄λυκείου αλλά και την ίδρυση έξι πρότυπων ΕΠΑΛ.

Τι υποστηρίζει το υπουργείο Παιδείας για το νομοσχέδιο

Όπως αναφέρει στη σχετική ανακοίνωσή του οι σημαντικότερες ρυθμίσεις του νομοσχεδίου για την Αναβάθμιση του Σχολείου και την Ενδυνάμωση των Εκπαιδευτικών είναι: 

Ελευθερία – Αυτονομία σχολείου

• Ελεύθερη επιλογή βιβλίου στα σχολεία (πολλαπλό βιβλίο) – Περνάμε από τη μηχανιστική εκμάθηση στην κριτική ανάλυση και σκέψη
• Αυτονομία ως προς τη μορφή των 4μηνιαίων δοκιμασιών αξιολόγησης – Απελευθερώνουμε τη δημιουργική πρωτοβουλία των εκπαιδευτικών μας
• Ενισχύουμε το ρόλο των εκπαιδευτικών σε θέσεις ευθύνης (ενδοσχολικοί συντονιστές, μέντορες,  υπεύθυνοι οργάνωσης και συντονισμού μαθητείας στα ΕΝΕΕΓΥΛ) – Επενδύουμε στους εκπαιδευτικούς μας και τους ενισχύουμε
• Εγκρίσεις εκπαιδευτικών προγραμμάτων και συνεργασιών από το ίδιο το σχολείο – Εμπιστευόμαστε τους εκπαιδευτικούς μας – Αποκεντρώνουμε το σύστημα
• Ελληνική PISA: Αποτίμηση αποτελεσματικότητας του εκπαιδευτικού συστήματος σε μαθητές Στ’ Δημοτικού και Γ’ Γυμνασίου – Δημιουργούμε ένα νέο, ανεξάρτητο εργαλείο για την αποτύπωση της ποιότητας του εκπαιδευτικού έργου και τη διαρκή του αναβάθμιση

Αξιολόγηση εκπαιδευτικών και στελεχών

• Αξιολόγηση εκπαιδευτικών και έμφαση στην επιμόρφωση – Ενδυναμώνουμε τους εκπαιδευτικούς, με σκοπό τη συνεχή τους βελτίωση
• Αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των στελεχών εκπαίδευσης – Αξιολογούμε την ποιότητα της διοίκησης

Εκκλησιαστική Εκπαίδευση

• Κληρικοί Δημοσίου μόνο με πτυχίο από Σχολή Μαθητείας Κληρικών ή από ΑΕΙ – Αναβαθμίζουμε το επίπεδο εκπαίδευσης των κληρικών
• Συνένωση των Ανώτατων Εκκλησιαστικών Ακαδημιών από 4 σε 2 – Καλύτερες προοπτικές για τους νέους μας, εξορθολογισμός Ακαδημαϊκού Χάρτη της χώρας.

Η βασική φιλοσοφία του νομοσχεδίου

Στόχος του νομοσχεδίου είναι η δημιουργία ενός ακόμη καλύτερου σχολείου για τα παιδιά μας, που εξασφαλίζει όλα τα απαραίτητα εφόδια για το παρόν και το μέλλον τους, και η απελευθέρωση του δυναμικού των εκπαιδευτικών μας, σε ένα πλαίσιο μεγαλύτερης ελευθερίας, διαρκούς υποστήριξης και αυξημένης λογοδοσίας.

Η πρότασή μας αποτελείται από 3 αλληλένδετους πυλώνες:

• Την ενίσχυση της αυτονομίας των σχολικών μονάδων.
• Τη θέσπιση μηχανισμού αξιολόγησης του έργου των εκπαιδευτικών ως μηχανισμού βελτίωσης και ενδυνάμωσης των εκπαιδευτικών.
• Την ενίσχυση των δομών εκπαίδευσης ως κρίσιμων πυλώνων για την αποτελεσματική παιδαγωγική υποστήριξη του αυτόνομου σχολείου.

Επιπλέον, εισάγουμε για πρώτη φορά ένα οργανωμένο σύστημα εκκλησιαστικής εκπαίδευσης με στόχο την αναβάθμιση του εκπαιδευτικού επιπέδου του κλήρου, υπό την εποπτεία της Πολιτείας, και τη συνέχιση εξορθολογισμού του ακαδημαϊκού χάρτη της χώρας.

Α. ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ

Γιατί ενισχύεται η αυτονομία των σχολικών μονάδων και πώς;

Γιατί: Στην καρδιά του εγχειρήματος της αυτονομίας είναι η μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στους εκπαιδευτικούς. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ (2016), η ενίσχυση της αυτονομίας είναι άμεσα συνυφασμένη με τη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης, καθώς και με υψηλότερες επιδόσεις μαθητών. Η Ελλάδα έχει το μικρότερο δείκτη αυτονομίας ανάμεσα σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ, με πάνω από 80% των αποφάσεων να λαμβάνεται σε κεντρικό επίπεδο (μέσος όρος ΟΟΣΑ: 35%).

Πώς: Στην πράξη, η αυτονομία των σχολικών μονάδων ενισχύεται σε τρεις άξονες:

• Δείχνουμε εμπιστοσύνη στους εκπαιδευτικούς μας, δίνοντας μεγαλύτερη ελευθερία στην οργάνωση της διδασκαλίας, μέσω π.χ. της εισαγωγής της ελεύθερης επιλογής βιβλίου από τους εκπαιδευτικούς, της μεγαλύτερης ευελιξίας στον τρόπο διεξαγωγής των τετραμηνιαίων δοκιμασιών αξιολόγησης (ομαδική/ατομική εργασία, μέθοδοι ανεστραμμένης τάξης, αντί για ωριαίο διαγώνισμα), της δυνατότητας δημιουργίας ομίλων.
• Ενισχύεται ο ρόλος του Διευθυντή της σχολικής μονάδας, ώστε να μπορεί να λάβει τις αποφάσεις εκείνες που θα καταστήσουν το σχολείο πιο αυτόνομο, αλλά και ο ρόλος των εκπαιδευτικών σε θέσεις ευθύνης.
• Διαμορφώνεται ένα πλαίσιο αυξημένης διαφάνειας και λογοδοσίας, γιατί η ενισχυμένη αυτονομία απαιτεί και ένα πλαίσιο ελέγχων και ισορροπιών. Σε αυτό το πνεύμα, εισάγονται, μεταξύ άλλων, η «ελληνική PISA» και η υποχρέωση δημιουργίας και συντήρησης προσβάσιμης ιστοσελίδας σε κάθε σχολική μονάδα.

Τι είναι το πολλαπλό βιβλίο; Θα μπορεί ο κάθε εκπαιδευτικός να διαλέγει οποιοδήποτε βιβλίο θέλει;

Το πολλαπλό βιβλίο δίνει τη δυνατότητα στους εκπαιδευτικούς να επιλέγουν το βιβλίο που θέλουν, ανάμεσα στα εγκεκριμένα βιβλία του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.). Ταυτόχρονα, μαθητές και εκπαιδευτικοί θα έχουν πρόσβαση και στα υπόλοιπα εγκεκριμένα διδακτικά βιβλία σε ψηφιακή μορφή, καθώς και σε πλούσιο συμπληρωματικό ψηφιακό εκπαιδευτικό υλικό. Η ελεύθερη επιλογή βιβλίου και οι πολλαπλές πηγές σηματοδοτούν μια πραγματική αλλαγή παραδείγματος στον τρόπο που μαθαίνουν τα παιδιά στο σχολείο, ξεφεύγοντας από το μοντέλο της αποστήθισης, ενισχύοντας την κριτική σκέψη των μαθητών και τη διαμόρφωση ανεξάρτητης γνώμης. Η Ελλάδα και η Κύπρος αποτελούν τη μειοψηφία των χωρών ΕΕ που διατηρούν το μονοπώλιο του ενός και μοναδικού σχολικού εγχειριδίου.

Ποιες αλλαγές συντελούνται στις τετραμηνιαίες δοκιμασίες αξιολόγησης και πού αποσκοπούν;

Προβλέπονται δύο σημαντικές τομές ως προς την αξιολόγηση της επίδοσης των μαθητών:

• Ο εκπαιδευτικός θα μπορεί πλέον να επιλέξει τη μορφή της τετραμηνιαίας δοκιμασίας αξιολόγησης των μαθητών, π.χ. να αναθέσει κάποια συνθετική ή διαθεματική εργασία, μια ομαδική παρουσίαση ή να αξιοποιήσει τις μεθόδους της ανεστραμμένης τάξης (flipped classroom), όπου π.χ. ο ίδιος ο μαθητής καλείται να παρουσιάσει το μάθημα της ημέρας ή να εισηγείται τρόπους επίλυσης προβλημάτων. Δίνεται βήμα στη δημιουργική πρωτοβουλία του εκπαιδευτικού, το μάθημα γίνεται πιο ενδιαφέρον, προσαρμοσμένο στις ανάγκες της κάθε τάξης.
• Αλλάζει και η φιλοσοφία της «εξεταστέας» ύλης. Το βιβλιοκεντρικό μοντέλο της απομνημόνευσης αντικαθίσταται από το γνωσιοκεντρικό μοντέλο του πολλαπλού βιβλίου. Το πολλαπλό βιβλίο στοχεύει στην καλλιέργεια της κριτικής σκέψης και στην ουσιαστική κατάκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων.

Πώς ενισχύεται η εμπιστοσύνη στους εκπαιδευτικούς, με μεγαλύτερους βαθμούς ελευθερίας στην οργάνωση της διδασκαλίας;

Ανάμεσα σε άλλους, με τους εξής τρόπους:

• Ελεύθερη επιλογή βιβλίου
• Αυτονομία ως προς τη μορφή των 4μηνιαίων δοκιμασιών αξιολόγησης (π.χ. ατομική/ομαδική εργασία, flipped classroom, αντί για μόνη επιλογή το ωριαίο διαγώνισμα) & τέλος στην υπερρύθμιση λοιπών ενδιάμεσων δοκιμασιών (π.χ. στον αριθμό και διάρκεια λοιπών δοκιμασιών)
• Αποκέντρωση της διαδικασίας διεξαγωγής εκπαιδευτικών δράσεων και προγραμμάτων– σήμερα απαιτείται έγκριση Υπ. Παιδείας
• Δυνατότητα διοργάνωσης εκπαιδευτικών ομίλων (υπεύθυνοι εκπ/κών ομίλων)
• Απλοποίηση διαδικασίας διενέργειας ερευνών και πρακτικής άσκησης εντός των σχολικών μονάδων

Τι σημαίνει στην πράξη η ενίσχυση του ρόλου του Διευθυντή και των εκπαιδευτικών σε θέσεις ευθύνης;

Ο Διευθυντής αποκτά τις αρμοδιότητες εκείνες που του επιτρέπουν να υπηρετήσει το αυτόνομο σχολείο, ενώ πλέον καλείται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της σχολικής ζωής. Συγκεκριμένα προβλέπεται

Θέσπιση υποστηρικτικών οργάνων

• Υποδιευθυντές (επιλογή μετά από εισήγηση Διευθυντή)
• Ενδοσχολικοί Συντονιστές
• Μέντορες
• Υπεύθυνοι διασύνδεσης με τη μαθητεία στα ΕΝΕΕΓΥΛ
• Διοργάνωση ετήσιων επιμορφώσεων
• Διευθυντής ως αξιολογητής των εκπαιδευτικών του – παρατηρήσεις μαθημάτων
• Αρμοδιότητα για τη διοργάνωση παιδαγωγικών συναντήσεων
• Αρμοδιότητα για την άσκηση πειθαρχικού ελέγχου
• Δυνατότητα αξιοποίησης σχολικών εγκαταστάσεων εκτός σχολικού ωραρίου
• Δυνατότητα εξασφάλισης επιπλέον πόρων μέσα από τη διοργάνωση εκδηλώσεων & την ευκολότερη αποδοχή δωρεών και χορηγιών
• Αύξηση θητείας από 3ετή σε 4ετή και δυνατότητα επαναδιορισμού χωρίς όριο 2 θητειών
• Σε τι στοχεύει η δυνατότητα αξιοποίησης σχολικών εγκαταστάσεων;
• Μια από τις ελευθερίες που δίνονται στα σχολεία είναι η μεγαλύτερη δυνατότητα αξιοποίησης των σχολικών εγκαταστάσεων μετά το πέρας του ωρολογίου προγράμματος, για τη διοργάνωση σχολικών εκδηλώσεων ή άλλων προγραμμάτων που απευθύνονται στην εκπαιδευτική κοινότητα. Πλέον, προτείνεται την απόφαση διοργάνωσης να την λαμβάνει το Σχολικό Συμβούλιο, στο οποίο συμμετέχουν και εκπρόσωποι του Σχολείου και του Δήμου. Σε περίπτωση που κάποια σχολική εκδήλωση, όπως για παράδειγμα μια θεατρική παράσταση, αποφέρει έσοδα, προβλέπεται ότι τα έσοδα αυτά θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τη σχολική μονάδα που διοργάνωσε την εκδήλωση. Αυτό σαφώς και δεν επηρεάζει με κανέναν τρόπο το ύψος της τακτικής επιχορήγησης των σχολικών μονάδων. Το μόνο που αλλάζει είναι ότι τα σχολεία αποκτούν μεγαλύτερη ελευθερία στη δυνατότητά τους να διοργανώνουν εκδηλώσεις στον χώρο τους, και εφόσον το επιθυμούν, να ορίζουν και κάποιο εισιτήριο.

Ποιος είναι ο σκοπός των εξετάσεων διαγνωστικού χαρακτήρα σε εθνικό επίπεδο στην ΣΤ’ Δημοτικού και Γ’ Γυμνασίου (ελληνική PISA)

Πρόκειται για ένα τεστ διάγνωσης της αποτελεσματικότητας του εκπαιδευτικού συστήματος. Σκοπός της ελληνικής PISA είναι η εξαγωγή πορισμάτων σχετικά με την πορεία υλοποίησης των προγραμμάτων σπουδών – όχι η αξιολόγηση της επίδοσης του μαθητή. Τα αποτελέσματα, άλλωστε, θα είναι ανώνυμα, επομένως δεν συνεκτιμώνται από τους εκπαιδευτικούς κατά την αξιολόγηση της επίδοσης των μαθητών. Η διεξαγωγή διαγνωστικών τεστ αξιολόγησης του εκπαιδευτικού συστήματος σημειώνει αυξητική τάση στις χώρες του ΟΟΣΑ – π.χ. στην Πορτογαλία, τη Σουηδία, τη Δανία, τη Νορβηγία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Με ποιους τρόπους ενισχύεται η ενταξιακή εκπαίδευση;

Το νομοσχέδιο προάγει την ενταξιακή εκπαίδευση με 5 βασικούς τρόπους:

• Δημιουργία 1.100 οργανικών θέσεων ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών για πρώτη φορά στη γενική εκπαίδευση.
• Μεγαλύτερη ευελιξία στη μορφή των τετραμηνιαίων δοκιμασιών αξιολόγησης: Συμβατή με τη διαφοροποιημένη διδακτική και διευκόλυνση προσαρμογής στις ανάγκες του κάθε μαθητή.
• Παροχή προγραμμάτων πρώιμης εκπαιδευτικής παρέμβασης στις σχολικές μονάδες της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης: Δίνεται δηλαδή η δυνατότητα στους γονείς να απευθυνθούν νωρίτερα – πριν από την εγγραφή τους στο νηπιαγωγείο – στα Κέντρα Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης (ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ.) για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και ψυχοκοινωνικών αναγκών των παιδιών τους. Στόχος να εξασφαλιστεί ότι  όλοι οι μαθητές θα έχουν την κατάλληλη υποστήριξη, ώστε να υιοθετηθούν εγκαίρως εξατομικευμένα μέτρα ενίσχυσης.
• Δημιουργία ρόλου Υπεύθυνου Διασύνδεσης με τη Μαθητεία στα Ενιαία Ειδικά Επαγγελματικά Γυμνάσια-Λύκεια (ΕΝ.Ε.Ε.ΓΥ.Λ.).
• Προσβασιμότητα των ιστοσελίδων όλων των δημόσιων σχολικών μονάδων.

Β. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Τι μορφή θα έχει η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών;

Εισάγουμε την αξιολόγηση του έργου των εκπαιδευτικών, αξιολόγηση με καθαρά βελτιωτικό, μη τιμωρητικό χαρακτήρα, και έμφαση στην επιμόρφωση ως απαραίτητο μέτρο για τη θέσπιση ενός μηχανισμού ανατροφοδότησης και διασφάλισης της διαρκούς βελτίωσης του εκπαιδευτικού και της ποιότητας της εκπαίδευσης.

Η αξιολόγηση του έργου είναι περιγραφική (4βαθμη κλίμακα: «εξαιρετικό», «πολύ καλό», «ικανοποιητικό», «μη ικανοποιητικό»), όχι ποσοτική, και αφορά τρία πεδία αξιολόγησης: (α) τη γενική και ειδική διδακτική, ανά 4ετία, από τον Σύμβουλο Εκπαίδευσης Επιστημονικής Ευθύνης/Ειδικότητας, (β) το παιδαγωγικό κλίμα και τη διαχείριση της τάξης, ανά 4ετία, από τον Διευθυντή, και (γ) την υπηρεσιακή συνέπεια και επάρκεια εκπαιδευτικού, ανά 2ετία, από κοινού από τον Σύμβουλο Εκπαίδευσης Παιδαγωγικής Ευθύνης και τον Διευθυντή.

Γιατί χρειάζεται η αξιολόγηση εκπαιδευτικών; 

α) Κανένα εκπαιδευτικό σύστημα δεν μπορεί να βελτιωθεί εάν δεν αξιολογηθεί. Αξιολόγηση σημαίνει καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης, εντοπισμός των δυνατών και αδύναμων σημείων του έργου των εκπαιδευτικών, και παροχή παιδαγωγικής υποστήριξης όπου αυτή απαιτείται.

β) Πρόσθετο κίνητρο για ακόμα μεγαλύτερη προσφορά και διαρκή βελτίωση: Μέσα από την αξιολόγηση θα αναδειχτούν οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί και θα επιβραβευτεί το έργο τους. Η αξιολόγηση διασφαλίζει τη διαρκή βελτίωση του εκπαιδευτικού έργου.

γ) Η μεγαλύτερη ελευθερία και αυτονομία σε επίπεδο σχολικής μονάδας απαιτεί ένα σύστημα ελέγχων και ισορροπιών – ένα μηχανισμό λογοδοσίας.

δ) Τι συμβαίνει στο εξωτερικό: Η αξιολόγηση (σε κεντρικό ή τοπικό επίπεδο) αποτελεί κοινή πρακτική στο 90% των ευρωπαϊκών χωρών, με βασικές εξαιρέσεις την Ελλάδα, την Τουρκία, την Ιρλανδία, τη Μάλτα και την Ισλανδία.

Προβλέπονται πριμοδοτήσεις (bonus) ή/και κυρώσεις ανάλογα με τα αποτελέσματα της αξιολόγησης για την υπηρεσιακή πορεία του εκπαιδευτικού;

Όχι. Όπως και στην πλειοψηφία των Ευρωπαϊκών χωρών (90%), κύριος στόχος της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών είναι η παροχή ανατροφοδότησης και η αυτοβελτίωση. Η παροχή επιπλέον κινήτρων (π.χ. bonus) και η επιβολή κυρώσεων δεν αποτελούν τον κανόνα στις χώρες της ΕΕ. Στο προτεινόμενο νομοσχέδιο, η θετική αξιολόγηση συνεκτιμάται κατά τη διαδικασία επιλογής σε θέση ευθύνης, ενώ η μη θετική αξιολόγηση οδηγεί σε υποχρεωτικό επιμορφωτικό πρόγραμμα. Ευθύνη για τον προγραμματισμό και την υλοποίηση της εξειδικευμένης επιμόρφωσης έχει ο Επόπτης Ποιότητας της Εκπαίδευσης (παιδαγωγικό στέλεχος εκπαίδευσης σε επίπεδο Διεύθυνσης Εκπαίδευσης).

Γ. ΔΟΜΕΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

Τι αλλάζει στις δομές εκπαίδευσης και με ποιο σκεπτικό;

Η μεταρρύθμιση των δομών εκπαίδευσης έχει ως κύρια στόχευση την ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών και την ενίσχυση της παιδαγωγικής υποστήριξης που αυτοί λαμβάνουν. Για αυτόν τον σκοπό ιδρύονται θέσεις στελεχών με αμιγώς παιδαγωγικό χαρακτήρα, δηλαδή θέσεις Εποπτών Ποιότητας της Εκπαίδευσης τόσο σε επίπεδο Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης όσο και σε επίπεδο Διεύθυνσης Εκπαίδευσης. Οι Σύμβουλοι Εκπαίδευσης αυξάνονται στον αριθμό και υπηρετούν στις Διευθύνσεις Εκπαίδευσης, ώστε να είναι πιο κοντά στις σχολικές μονάδες και να υποστηρίζουν έμπρακτα και σε καθημερινή βάση την εκπαιδευτική κοινότητα. Επίσης, ιδρύονται 1.100 νέες οργανικές θέσεις ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών στα Κέντρα Διάγνωσης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης (ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ.), οι οποίες θα καλύπτουν τις ανάγκες των σχολικών μονάδων γενικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης.

Τι αλλάζει στη διαδικασία επιλογής στελεχών;

Ως προς τα κριτήρια επιλογής στελεχών εκπαίδευσης, αυξάνεται η απαιτούμενη προϋπηρεσία για την ανάληψη θέσεων ευθύνης και προστίθεται ως κεντρικό κριτήριο επιλογής το αποτέλεσμα της αξιολόγησης του υποψηφίου, κάτι το οποίο είχε απαλειφθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ. Προϋπόθεση για τη συμμετοχή στελεχών και εκπαιδευτικών σε διαδικασίες επιλογής σε θέση ευθύνης, αποτελεί να μην έχουν αξιολογηθεί ως ανεπαρκείς ή μη ικανοποιητικοί, αντιστοίχως, στις σχετικές εκθέσεις αξιολόγησης κατά την τελευταία τετραετία. Ως προς τη διαδικασία επιλογής στελεχών εκπαίδευσης, προβλέπεται η δοκιμασία της μελέτης περίπτωσης.

Δ. ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Με ποιον τρόπο αναβαθμίζεται η ποιότητα του κλήρου;

Το παρόν νομοσχέδιο επιχειρεί να εκσυγχρονίσει και να οργανώσει εξ ολοκλήρου και σε νέα βάση την δευτεροβάθμια, μεταδευτεροβάθμια και ανώτατη εκκλησιαστική εκπαίδευση, με στόχο τη συνολική αναβάθμιση της ποιότητας του κλήρου. Συγκεκριμένα, η δευτεροβάθμια εκκλησιαστική εκπαίδευση εντάσσεται στη γενική δευτεροβάθμια εκπαίδευση υπό την εποπτεία του κράτους, ενώ τόσο οι εκπαιδευτικοί όσο και οι μαθητές των εκκλησιαστικών σχολείων θα επιλέγονται βάσει κριτηρίων, οδηγώντας στη συνολική αναβάθμιση της δευτεροβάθμιας εκκλησιαστικής εκπαίδευσης. Επιπλέον, δημιουργούνται 3 Σχολές Μαθητείας Υποψηφίων Κληρικών (ΣΜΥΚ), μέσω της μετατροπής υφιστάμενων εκκλησιαστικών σχολείων, οι οποίες θα αποτελούν δομές μεταδευτεροβάθμιας εκκλησιαστικής εκπαίδευσης με διετές πρόγραμμα σπουδών. Στο εξής, απαραίτητη προϋπόθεση για να μισθοδοτηθεί ένας κληρικός από το δημόσιο θα είναι η κατοχή Διπλώματος ΣΜΥΚ  ή πτυχίου Α.Ε.Ι., δίνοντας τέλος στο φαινόμενο μισθοδοσίας αποφοίτων δημοτικού, γυμνασίου ή λυκείου ως κληρικών.

Τι αλλάζει στον χάρτη της ανώτατης εκκλησιαστικής εκπαίδευσης;

Στο πλαίσιο του εξορθολογισμού του χάρτη της Ανώτατης Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης συνενώνονται οι δυνάμεις των υφιστάμενων δομών ανώτατης εκκλησιαστικής εκπαίδευσης. Ο αριθμός των Ανώτατων Εκκλησιαστικών Ακαδημιών μειώνεται από τέσσερις σε δύο, οι οποίες θα λειτουργούν στην Αθήνα και την Κρήτη, με στόχο την αναβάθμιση των παρεχόμενων σπουδών.