Ταξίδι με το Χρόνο για 2023 εκδρομικές εμπειρίες στη νότια Ευρυτανία

Με ποια εκδρομή  θα θέλατε να εγκαινιάσουμε  το νέο μας χρόνο; που θα θέλατε να μας ταξιδέψει .για να δούμε με τα δικά του  μάτια και να απολαύσουμε μαζί του 2023  μοναδικές εμπειρίες  κοντά στη φύση; Τί θα  έλεγες χρόνε μου  να εγκαταλείψουμε τη θαλπωρή του σπιτιού μας  για. ένα οδοιπορικό στη νότια Ευρυτανία να περιηγηθούμε  στα χαρτογραφημένα μονοπάτια των βουνών  και τα γραφικά χωριά με τα λιθόστρωτα δρομάκια, που ξεπροβάλλουν μέσα από τα δέντρα;

Σύμφωνοι. Σε  υψόμετρο λοιπόν 830 μ .12 χλμ. από το Καρπενήσι μας περιμένει .το Νόστιμο , το γραφικό χωριό, στη δεξιά πλευρά του Καρπενησιώτη στο δρόμο προς τον Προυσό. Στο εσωτερικό του χωριού υπάρχουν πολυάριθμες βελανιδιές και καρυδιές, ενώ ακριβώς από πάνω και ολόγυρα του ξεκινάει το πυκνό ελατοδάσος. Μέσα στο χωριό με τα λιγοστά, αλλά πανέμορφα σπίτια  ξεχωρίζει ο παλιός νερόμυλος και το μικρό πέτρινο γεφύρι με την καμάρα, ενώ έχει θέα και προς τις υψηλότερες κορυφές της όμορφης Καλιακούδας.Τώρα, αν ακολουθήσουμε το  δρόμο Καρπενησίου-Αγρινίου και συγκεκριμένα στο όγδοο χιλιόμετρο, στην περιοχή Χάνι Μπαγασάκι με κατεύθυνση  αριστερά, θα συναντήσουμε  μια ασφάλτινη,”ελατίσια “ διαδρομή ,που διατρέχει χιλιάδες στρέμματα δάσους ελάτων προς το χωριό Φιδάκια. Στο 16ο χλμ. από το Χάνι Μπαγασάκι, ένα χιλιόμετρο πριν την είσοδό στα Φιδάκια, από τα 1.100 μ. υψόμετρο, η λίμνη και  το χωριό, που ως τότε παραμένει αθέατο, μας επιφυλάσσουν μοναδική και ευχάριστη έκπληξη. Ο δρόμος πάλι,  που ελίσσεται στις πλαγιές με έλατα, δεν περνάει μέσα από κάποιο οικισμό, αφού τα μικρά χωριά Στεφάνι, Μηλιά και Σελλά (όλα με ελάχιστους μόνιμους – κτηνοτρόφους) βρίσκονται κάτω από το επίπεδο του δρόμου.

Φτάσαμε και στο χωριό φιδάκια, ελπίζω μόνο να μη συναντήσουμε αληθινά φίδια, αστειεύομαι χρόνε μου.

Εκτιμώ το χιούμορ, μην ανησυχείς Άννα μου. Τα Φιδάκια λοιπόν αναπαύονται μέσα στο ελατοδάσος και το δυνατό τους “χαρτί” είναι το γεγονός, πως αποτελούν ένα αληθινό μπαλκόνι προς τη λίμνη. Το χωριό είναι κτισμένο στη θέση της Αιτωλικής κατά την αρχαιότητα πόλης Οιχαλίας στα 960 μ. Λίγα μέτρα πριν την κατηφόρα, που οδηγεί στο χωριό, υπάρχει δεξιά ο ένας από τους δύο ξενώνες στα Φιδάκια, με την ονομασία “Οι Λύκοι”, ο οποίος έχει όμορφη θέα στο χωριό (είναι γύρω στα 100 μ. πιο ψηλά από την πλατεία, στα 1.050 μ. περίπου) και σε ένα κομμάτι της Λίμνης των Κρεμαστών. Ο άλλος βρίσκεται στην κεντρική πλατεία, που μαζί με τις δύο ταβέρνες στα Φιδάκια αποτελούν τους χώρους “υποδοχής” των επισκεπτών. Εκεί, μπορεί κανείς να απολαύσει την ησυχία και την πανοραμική θέα που προσφέρει προς τη λίμνη, την οποία ατενίζει σχεδόν 500 μ. υψηλοτέρα από αυτή. Σημείωσε, επειδή απαγορεύονται τα τροχοφόρα μέσα στα λιθόστρωτα δρομάκια του χωριού, μόνο πεζοί μπορούμε  να εισέλθουμε στην οδό Γεννήσεως της Θεοτόκου προς την πλατεία. Τα Φιδάκια από την πρώτη κιόλας ματιά μας “κερδίζουν”. Βρίσκονται φωλιασμένα σε μια πλαγιά στα 960 μ. με θέα τη λίμνη. Τα σπίτια δεν είναι πολλά (καμιά εξηνταριά), το ένα κοντά στο άλλο, όλα προσεγμένα και περιποιημένα, παρά την πληθυσμιακή αποψίλωση του χωριού, που κορυφώθηκε μετά τον εμφύλιο πόλεμο και τώρα πια οι μόνιμοι κάτοικοι στο χωριό δεν υπερβαίνουν τα 30 άτομα. Το πιο εμφανές κτίσμα στον οικισμό είναι η εκκλησία της Γέννησης της Θεοτόκου με τον χαρακτηριστικό γαλάζιο τρούλο της.

Λίγο έξω από τα Φιδάκια, μετά το τέλος της ασφάλτου, στο χωματόδρομο προς τους οικισμούς Αγία Βλαχερνά, Σαρκίνη, Βελωτά και συγκεκριμένα στα 2,5 χλμ. Φτάνουμε στη θέση Τσαγκαράλωνα. Από εκεί έχει κανείς την καλύτερη θέα στη Λίμνη των Κρεμαστών και στη Γέφυρα της Επισκοπής, που ενώνει τις όχθες της.

Μια φίλη μου, που έχει επισκεφτεί τα Σελά, μου έχει μιλήσει με ενθουσιασμό για το χωριό. Θέλω όμως να ακούσω και από εσένα περισσότερα Χρόνε μου .

Λοιπόν ,το χωριό  Σελλά  προσφέρει σε μοναδική θέα την όμορφη λιθόστρωτη πλατεία του στα 1.050 μέτρα υψόμετρο, τα καλοδιατηρημένα  σπίτια του και την ηρεμία, που αποπνέει μέσα στο πυκνό ελατοδάσος, που το περιβάλλει. Τα Σελλά έχουν δεσπόζουσα θέση στην τεχνητή λίμνη των Κρεμαστών, που δημιουργήθηκε το 1963 από τα νερά των ποταμών Ταυρωπού (Μέγδοβα) και Αγραφιώτη.

Έχω ακούσει και για τα χωριό Προυσός. Αδημονώ να ακούσω ,όσα θα μας πεις. Περιγράφεις καταπληκτικά  Χρόνε μου.

Ευχαριστώ πολύ .Ακούστε λοιπόν. Μετά τη διασταύρωση (αριστερά κατηφορικά) για την Μονή Προυσού, το ομώνυμο χωριό αδικείται μπροστά στη κίνηση του μοναστηριού. Η εικόνα της πληθυσμιακής ερήμωσης ,που αντιλαμβάνεται όποιος εισέλθει στον Προυσό το χειμώνα, που βρίσκεται κτισμένο σε μια κατάφυτη πλαγιά από βελανιδιές, έχοντας από πάνω του κι αυτό κεφαλληνιακά έλατα. Ο Προυσός είναι χωρισμένος σε πολλές συνοικίες, οι οποίες στο ένδοξo παρελθόν ήταν πολύ περισσότερες αποτελώντας ένα μεγάλο οικιστικό σύμπλεγμα ,που σήμερα δεν υπάρχει πια. Τα σπίτια στον Προυσό ακόμα και σήμερα βέβαια είναι πολλά, αλλά οι μόνιμοι κάτοικοι δεν ξεπερνούν τους 50.

Αξίζει ,εννοείται ,να επισκεφτούμε την Ιερά Μονή Προυσού .

Δεν το συζητώ. Η ιερά Μονή της Παναγίας Προυσιώτισσας απέχει από το Καρπενήσι 29 χλμ. Το μοναστήρι είναι κτισμένο κάτω από το επίπεδο της ασφάλτου, στο χείλος ενός μικρού φαραγγοειδούς σχηματισμού, σε μια περιοχή με ένα ξεχωριστό και άγριο ανάγλυφο. Αυτό ,που τραβάει αμέσως την προσοχή μας είναι το ρολόι στο λόφο απέναντι από τη Μονή, δίπλα στο οποίο βρίσκεται το επιβλητικό κτίριο του Σχολείου Ελληνικών Γραμμάτων, χτισμένο το 1819. Οι δύο οχυρωματικοί πύργοι, που έχουν ονομαστεί πύργοι του Καραϊσκάκη, λέγεται ,πως κτίστηκαν, για να προστατεύουν τον Αγραφιώτη ήρωα κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του εδώ στην περιοχή του Προυσού. Οι δύο αυτοί πύργοι, ο ανατολικός και ο δυτικός, προσφέρουν ευρεία θέα στη περιοχή της Μονής και στο “μίνι” φαράγγι που δημιουργείται.

Πώς είναι το μοναστήρι ;μια περιγραφή ,παρακαλώ, για να το κάνουμε εικόνα .

Το μοναστήρι της Παναγίας Προυσιώτισσας περιλαμβάνει το καθολικό σκαμμένο στο βράχο, τα βοηθητικά κτίρια της Μονής (κελιά, τράπεζα, ξενώνας), ενώ στο μοναστήρι λειτουργεί μουσείο με σπουδαία εκθέματα, μεταξύ των οποίων ιερά άμφια, χρυσά δισκοπότηρα, χειρόγραφοι κώδικες και το σπαθί του Καραϊσκάκη! Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας φυλάσσεται στο χώρο που βρέθηκε, με μόνη προσθετική το ασημένιο κάλυμμά της ,που το δώρισε ο Γεώργιος Καραϊσκάκης το 1824. Η Ιερά Μονή στα σίγουρα προσελκύει τον λεγόμενο θρησκευτικό τουρισμό και υπολογίζεται ,ότι περίπου 200.000 άτομα την επισκέπτονται κάθε χρόνο. Την σημαντική ιστορική πορεία της Μονής είχε φυσικά ακολουθήσει και το χωριό: η Αγαθίδειος Βιβλιοθήκη (του 1881) με σπάνιες εκδόσεις από τη Λειψία στην κεντρική πλατεία και το θεωρητικό Κατσάμπειο Γυμνάσιο αποτελούν δύο σημαντικά αξιοθέατα του.

Χρόνε μου θα βρούμε κάτι να φάμε εκεί  ή και να ψωνίσουμε ακόμα κάποια αναμνηστικά;

Ασφαλώς Άννα μου .Στην κεντρική του πλατεία πάντως υπάρχει δυνατότητα διατροφής με ταβέρνες ,που συνάμα υποδέχονται τα πλήθη των ανθρώπων, που έρχονται να επισκεφθούν την Ιερά Μονή, ενώ υπάρχει και ένα μαγαζί στην πλατεία που πουλάει είδη λαϊκής τέχνης.

Πάρα πολύ ωραία. Συνέχισε μας έχεις εξάψει τη φαντασία.

Μετά τον Προυσό ο δρόμος διακλαδίζεται: αριστερά οδηγεί προς τα χωριά Τόρνος και Καστανιά, ενώ δεξιά συνεχίζει προς Θέρμο – Αγρίνιο. Προς τα αριστερά, η διαδρομή εισέρχεται σε πυκνό δάσος ελατών και σε ακριβώς 10 χλμ. από την έξοδο του Προυσού φθάνει κανείς σε υψόμετρο 1.600 μ. (!). Σε ένα διάσελο στη θέση “Αραποκέφαλα”, από όπου η θεά είναι εξαιρετική (εκεί ακριβώς είναι τα σύνορα των νομών Ευρυτανίας – Αιτωλοακαρνανίας).Πίσω πάλι στην έξοδο του Προυσού αριστερά προς Τόρνο – Καστανιά στα 2 χλμ και πριν τη σιδερένια γέφυρα υπάρχει μια ωραία βρύση στα δεξιά, διαμορφωμένος χώρος με ξύλινα παγκάκια και από εδώ ξεκινάει το πανέμορφο μονοπάτι για τη Μαύρη Σπηλιά (περίπου μισή ώρα πεζοπορίας). Λίγα μόλις μέτρα πριν τη σιδερένια γέφυρα, υπάρχει αριστερά κατηφορικός δρόμος, που φτάνει στο εργοστάσιο παράγωγης αλλαντικών μια επιχείρηση ,που δίνει λίγη ζωή στον τόπο. Στη διαδρομή προς Τόρνο υπάρχει μια διαφορετική και πιο «καθαρή» οπτική του μοναστικού συγκροτήματος του Προυσού.

Κάπου διάβασα,  από τη διασταύρωση για Μικρό Χωριό δεξιά και Μεγάλο Χωριό αριστερά, έπειτα από 1 χλμ. βρίσκεται σε ένα πανέμορφο σημείο δίπλα ακριβώς από τον Καρπενησιώτη και ο Γαύρος. Τί λες; Να κάνουμε μια στάση ;

Δεν θα έλεγα όχι μιας και ο Γάβρος αποτελεί ιδανικό μέρος για μια στάση, αφού εδώ υπάρχουν καλές ταβέρνες και μαγαζιά με είδη λαϊκής τέχνης. Στα νερά του ποταμού λειτουργεί εκτροφείο πέστροφας, κάτω από την υψηλότερη κορυφή της Καλιακούδας (2.101 μ.).

Συνεχίζοντας προς Προυσό, δύο μόλις χιλιόμετρα μετά το Γάβρο, το τοπίο διαφοροποιείται: τα νερά του Καρπενησιώτη γίνονται πιο ορμητικά, η τοποθεσία “κλείνει” και εισερχόμαστε σε ένα φαραγγόσχημο σημείο του δρόμου, το οποίο είναι σκιερό, με πολλά βράχια δεξιά και αριστερά (προσοχή, υπάρχουν συχνές κατολισθήσεις). Σύντομα (σε 300 μέτρα), είμαστε στη θέση “κλειδί”, άλλο ένα φυσικό αξιοθέατο της περιοχής. Στο επιβλητικό αυτό σημείο, ο ογκώδης βράχος στέκεται ακριβώς πάνω από το πέρασμα της ασφάλτου.

Κλειδί, Πατήματα Παναγίας διαβάζω εδώ στον τουριστικό οδηγό.

Συνεχίζοντας προς Προυσό, δύο μόλις χιλιόμετρα μετά το Γάβρο, το τοπίο διαφοροποιείται: τα νερά του Καρπενησιώτη γίνονται πιο ορμητικά, η τοποθεσία “κλείνει” (εξ ου και η λέξη κλειδί )και εισερχόμαστε σε ένα φαραγγόσχημο σημείο του δρόμου, το οποίο είναι σκιερό, με πολλά βράχια δεξιά και αριστερά (προσοχή, υπάρχουν συχνές κατολισθήσεις). Σύντομα (σε 300 μέτρα), είμαστε στη θέση “κλειδί”, άλλο ένα φυσικό αξιοθέατο της περιοχής. Στο επιβλητικό αυτό σημείο, ο ογκώδης βράχος στέκεται ακριβώς πάνω από το πέρασμα της ασφάλτου.

Λίγα μετρά μετά, αν κοιτάξουμε πάνω δεξιά, στο άνω άκρο της βουνοπλαγιάς, θα δούμε το “Τύπωμα”. Από εκεί λέγεται κατά την παράδοση πως πέρασε η εικόνα της Παναγίας Προυσιώτισσας την εποχή των εικονομάχων (9ος αιώνος μ.Χ.) για να βρει καταφύγιο στη σπηλιά της τοποθεσίας, όπου βρίσκεται το Ιερό μοναστήρι του Προυσού. Προχωρώντας, έπειτα από 3 χλμ. υπάρχει αριστερά δρόμος προς το χωριό Καρίτσα, που ,όπως και στο μικρό χωρίο Δερμάτι, που βρίσκεται λίγο πιο κάτω στις νότιες πλαγιές της Χελιδόνας, οι λιγοστοί κάτοικοι καλλιεργούν οπωροφόρα δέντρα, σπέρνουν καλαμπόκι και φυτεύουν κλήματα.

Καλιακούδα, Ανιάδα. Συνεχίζουμε τη διαδρομή μας .Ελπίζω μόνο ,να προλάβουμε ,να τα δούμε όλα.

Από το δρόμο για το Μεγάλο Χωριό, και συγκεκριμένα πριν την είσοδο του, υπάρχει, βατός ανηφορικός χωματόδρομος. Από εδώ ξεκινάει μια ονειρεμένη δασική διαδρομή φτάνει στη θέση Λακκώματα και στο ορειβατικό καταφύγιο του βουνού και συνεχίζει είτε προς το χωριό Ανιάδα ( Η Ανιάδα με τους 30 μόνιμους κατοίκους έχει κτιστεί σε μια πλαγιά επίσης μέσα στα έλατα. )είτε προς το χωριό Ψιανά και το περιβόητο φαράγγι Πάντα Βρέχει. Η πορεία αυτή διατρέχει το πυκνό ελατοδάσος της Καλιακούδας, φτάνει σχεδόν στο δασοόριο και προσφέρει θέα και κατασκήνωση για τους… ψαγμένους. Μετά φτάνουμε στη μικρή εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου και το μνημείο, που θυμίζει την ιστορική μάχη της Καλιακούδας, που έγινε στις 28/8/1823. Εδώ απαραίτητη είναι μια στάση, αφού το σημείο έχει καταπληκτική θέα στη Χελιδόνα στο Παλαιό Μικρό Χωριό. Η θέση αυτή ονομάζεται Λακκώματα και βρίσκεται σε υψόμετρα 1.500 μ.

Πάμε Σύγκρελλο, Μουζίλο

Μετά την Ανιάδα, χωματόδρομος μήκους 4 χλμ. φτάνει στο έρημο σχεδόν χωριό Συγκρέλλο, με την υποτυπώδη κεντρική πλατεία σε μια κατηφοριά, στα 1.250 μ. Η εικόνα ερήμωσης το χειμώνα στο Συγκρέλλο είναι αποκαρδιωτική, μια και η θέση του χωριού ανάμεσα στα έλατα και η ευρεία θέα στο βουνό της Καλιακούδας είναι θαυμάσια. Η διαδρομή Ανιάδα – Μουζίλο είναι απολαυστική και το χωριό, που είναι φωλιασμένο σε μια λεκάνη στά 720 μ. ανάμεσα σε πλαγιές και με θέα μόνο προς το χωριό του Αγίου Ανδρέα, είναι το μόνο ίσως χωριό της περιοχής που έχει θέα σε μια πλαγιά προς τα βόρεια, γεμάτη από ένα δάσος βελανιδιών – ελάτων, με τις βελανιδιές να κυριαρχούν. Η ησυχία στο Μουζίλο (ακόμα και στις μέρες με κίνηση) είναι κάτι που πρέπει να θεωρείται δεδομένο.

Δε νομίζω να προλάβουμε να  δούμε όλα τα μέρη. Ας πάμε Κεφαλόβρυσο, Κορυσχάδες, Γοργιανάδες.

Έχεις δίκιο .Πάμε λοιπόν. Το Κεφαλόβρυσο βρίσκεται σε μια όμορφη τοποθεσία με πλατάνια και έχει άμεση οπτική επαφή με τον Καρπενησιώτη, που πηγάζει από τον Τυμφρηστό (Βελούχι) λίγο πιο Βόρεια. Στην ιστορική περιοχή του Κεφαλόβρυσου – έγινε η μάχη των Ελλήνων με τους Τούρκους το 1823, όπου ο ήρωας Μάρκος Μπότσαρης έχασε τη ζωή του – μπορεί να αγοράσει κανείς ποταμίσιες πέστροφες ή και να τις δοκιμάσει στο εστιατόριο που λειτουργεί στην περιοχή. Στα 5 χλμ. από το κέντρο του Καρπενησίου (στα 3,5 χλμ. από τη διασταύρωση για Κεφαλόβρυσο), υπάρχει το πρώτο, και μάλιστα ιστορικό χωριό στη διαδρομή προς τον Προυσό: οι Κορυσχάδες.Οι Κορυσχάδες (940μ. υψόμετρο) βρίσκονται σε ένα αθέατο από τον κεντρικό δρόμο σημείο μέσα στο ελατοδάσος, παρά το ότι απέχουν μόλις 2 χλμ. από αυτόν. Πρόκειται για ένα από τα πιο καλοδιατηρημένα και παραδοσιακά χωριά ολόκληρης της Ευρυτανίας. Έχει ανακηρυχτεί δικαίως διατηρητέος οικισμός, καθώς τα όμορφα πέτρινα αρχοντικά (πολλά από αυτά είναι δίπατα) και η επιβλητική εκκλησία του Αγίου Αθανασίου (χτισμένη το 1865) στη μεγάλη κεντρική πλατεία, θα τραβήξουν αμέσως την προσοχή σας. Ακριβώς δεξιά από την πλατεία και την εκκλησία, υπάρχει το λιθόκτιστο σχολείο, που σε αυτό έλαβε χώρα η ιστορική συνέλευση τον Μάιο του 1944 του Εθνικού Συμβουλίου της Ελεύθερης Κυβέρνησης, μετά από τη συγκρότηση της ΠΕΕΑ (Πολιτική Επιτροπή Απελευθέρωσης). Σήμερα, το κτίριο έχει μετατραπεί σε μουσείο με την ονομασία “Μουσείο Εθνικής Αντίστασης”και φτάσαμε στο γειτονικό χωριό Γοργιανάδες (1 χλμ. από τους Κορυσχάδες), με τους 150 κατοίκους ,που βρίσκεται κι αυτό αθέατο απ’ τον κεντρικό δρόμο.

Κάπου εδώ τελειώνει  το οδοιπορικό  μας ,η πανέμορφη περιήγηση μας στην σταθερή αξία του ευρυτανικού τοπίου, που πιστεύω θα κερδίσει  την εμπιστοσύνη μας για μελλοντικές επισκέψεις μας στην ορεινή υπέροχη Ευρυτανία. Το ταξίδι σε αυτά τα πανέμορφα ανεξερεύνητα μέρη της Ευρυτανίας, που μαγνητίζει τους επισκέπτες του όλο τον χρόνο κι εμείς δεν μπορούμε να αποτελέσουμε εξαίρεση φυσικά ,δεν τελειώνει ποτέ, φτάνει να έχεις τη διάθεση να τα ψάξεις κι εμείς σίγουρα την έχουμε. Ευχαριστούμε πολύ το νέο μας Χρόνο για τη ξενάγηση . Κι εσείς φίλες και φίλοι ,αν ρισκάρετε και βγείτε από την τουριστική “πεπατημένη”, εκπληκτικά τοπία περιμένουν να σας  αποδείξουν, ότι ο κόπος σας δεν πήγε χαμένος. Η περιοχή επιφυλάσσει στον επισκέπτη της μια περιπλάνηση στους στενούς δρόμους, που χάνονται σε πυκνά δάση και στα μικρά ξεχασμένα χωριά με τη σημαντικότατη ιστορία και τους αληθινά φιλόξενους ανθρώπους. Από τις ορεινές κοσμικότητες των πανάκριβων σαλέ και των ακριβών τζιπ μέχρι τα βουνίσια σαββατοκύριακα και από τις οργανωμένες υπαίθριες δραστηριότητες μέχρι τις μοναχικές περιηγήσεις στις απρόσιτες από τον τουρισμό γωνιές, η Ευρυτανία προσφέρει λύσεις και μάλιστα με τα πιο υψηλά στάνταρτ υποδομών και ποιότητας. !Πάρτε το Χρόνο σας με τις 365 ημέρες του και αποδράστε.