Προσοχή: αυτή η έκθεση είναι ακατάλληλη για εύθραυστους ανδρισμούς
Τι σημαίνει «αρρενωπότητα»; Σοβαρά τώρα. Δεν είναι τυχαίο που η ερμηνεία της λέξης αυτής είναι σημείο τριβής πολιτικά και κοινωνικά. Η έκθεση Masculinities: Liberation through Photography εξερευνά το πώς οι ιδέες του τι ορίζεται ως «αρρενωπότητα» έχουν εξελιχθεί τα τελευταία 60 χρόνια, που φτάνοντας στο σήμερα η λέξεις «τοξική» και «εύθραυστη» διαμορφώνουν κατά πολύ τον δημόσιο λόγο.
Ο γεννημένος στην Ινδία, Καναδός φωτογράφος Sunil Gupta είναι ένας καλλιτέχνης του οποίου η δουλειά έχει εκτεθεί δίπλα σε ονόματα όπως αυτό του Andy Warhol και του Wolfgang Tillmans. Η πιο γνωστή δουλειά του ενδεχομένως να είναι η συλλογή Christopher Street, στην οποία απαθανάτισε τη gay σκηνή της Νέας Υόρκης το 1976. Ο ίδιος περιγράφει την εποχή ως ανέμελη, έχοντας προλάβει την εποχή της απόλυτης ευτυχίας, αλλά και εκείνη της πτώσης, με το AIDS να βάζει ένα βίαιο τέρμα στην ανεμελιά.
Ο Gupta, έχοντας ζήσει στις ΗΠΑ, στην Ινδία και στη Μεγάλη Βρετανία, αδιαμφισβήτητα έχει τις προσλαμβάνουσες και τα εμπειρικά εργαλεία, ώστε να καταλάβει πώς το περιβάλλον ενός ατόμου μπορεί και να το διαμορφώσει καθοριστικά. Για τον ίδιο, δεν υπάρχει ιδανικότερο πλαίσιο παρατήρησης από τις αδελφότητες των αμερικανικών πανεπιστημίων, που όπως αναφέρει ο ίδιος στο High Snobiety, είναι μέρη όπου «επωάζεται η προβληματική και τοξική αρρενωπότητα». Στο βιβλίο The American Fraternity: An Illustrated Ritual Manual, περιλαμβάνονται φωτογραφίες που τραβήχτηκαν από το 2000 ως το 2008 και απαθανατίζεται η ζωή στις αδελφότητες. Οι φωτογραφίες με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, αναδεικνύουν μια κουλτούρα όπου ο μισογυνισμός, ο ρατσισμός και η ελιτίστικη συμπεριφορά θριαμβεύουν.
Ο Sunil Gupta παραδέχεται πως πολλά έχουν αλλάξει από την εποχή που ο ίδιος φωτογράφιζε gay άντρες στους δρόμους της Νέας Υόρκης. Από την εποχή που το AIDS δαιμονοποίησε την ομοφυλοφιλία με τις ευχές των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Από τις εποχές που τα αγόρια στις αδελφότητες συστήνονταν στη φρούδα ιδέα πως το να είσαι άντρας σημαίνει να υποτιμάς οτιδήποτε δεν είναι «αντρικό». Αναγνωρίζει, επίσης, πως το #MeToo έβαλε το δικό του λιθαράκι στην αλλαγή αυτή, αλλά βρίσκει ένα σημαντικό εμπόδιο: τα πανεπιστήμια δεν έχουν αλλάξει, ούτε και οι αδελφότητες.
Στη έκθεση Masculinities: Liberation through Photography, ενώνονται 300 έργα δοσμένα από πάνω από 50 καλλιτέχνες που κατάφεραν να δώσουν προσοχή στο τι σημαίνει να είσαι αρρενωπός. Άντρες σε «στολές» και όσα αυτές τους προσδίδουν (ή μήπως δεν τους προσδίδουν τίποτα απολύτως;), δυο Ταλιμπάν που κρατιούνται χέρι-χέρι κόντρα σε όποια οπτικοκοποίηση μπορεί να γίνεται νοητά στο άκουσμα του όρου, φαντάροι που αποκοιμιούνται ο ένας στον ώμο του άλλου, αγόρια που βάζουν μάσκαρα (επιβεβαιώνοντας τον κανόνα του μισάνοιχτου στόματος) αλλά και φωτογραφίες-αποδείξεις πως η body positivity δεν είναι αποκλειστικά γυναικεία υπόθεση.
Ένα χρόνο πριν, το American Psychology Institute εξέδωσε νέες οδηγίες με στόχο να βοηθήσει τους ψυχολόγους να δουλέψουν σωστά με αγόρια και άντρες. Περίπου 40 χρόνια έρευνας, έχουν δείξει πως «η παραδοσιακή αρρενωπότητα είναι βλαβερή για την ψυχική υγεία και πως η κοινωνικοποίηση των αγοριών για να καταστέλλουν τα συναισθήματά τους προκαλεί ζημιά που αντηχεί τόσο εξωτερικά όσο και εξωτερικά». Δεν είναι μυστικό. Περισσότεροι άντρες βάζουν τέλος οι ίδιοι στη ζωή τους, παρά γυναίκες. Όλος αυτός ο ανδρισμός στέκεται εμπόδιο ακόμα και σε περιπτώσεις που οι ίδιοι οι άντρες ζητούν βοήθεια. Δεν γίνεται αντιληπτή μια έκθεση φωτογραφίας σαν καλή αφορμή να θυμιθούμε αυτές τις αλήθειες; 60 χρόνια αρρενωπότητας μέσα από κλικς και ένα πράγμα γίνεται σαφές: δεν υπάρχει συγκεκριμένο σετ χαρακτηριστικών που ορίζουν ένα αρσενικό. Για τι ακριβώς παλεύεις;
Η έκθεση περιλαμβάνει δουλειά των: Bas Jan Ader, Laurie Anderson, Kenneth Anger, Liz Johnson Artur, Knut Åsdam, Richard Avedon, Aneta Bartos, Richard Billingham, Cassils, Sam Contis, John Coplans, Jeremy Deller, Rineke Dijkstra, George Dureau, Thomas Dworzak, Hans Eijkelboom, Fouad Elkoury, Hal Fischer, Samuel Fosso, Anna Fox, Masahisa Fukase, Sunil Gupta, Kiluanji Kia Henda, Peter Hujar, Isaac Julien, Rotimi Fani-Kayode, Karen Knorr, Deana Lawson, Hilary Lloyd, Robert Mapplethorpe, Peter Marlow, Ana Mendieta, Annette Messager, Duane Michals, Tracey Moffatt, Andrew Moisey, Richard Mosse, Adi Nes, Catherine Opie, Elle Pérez, Herb Ritts, Kalen Na’il Roach, Paul Mpagi Sepuya, Collier Schorr, Clare Strand, Mikhael Subotzky, Larry Sultan, Wolfgang Tillmans, Hank Willis Thomas, Piotr Uklański, Andy Warhol, Karlheinz Weinberger, Marianne Wex, David Wojnarowicz και Akram Zaatari.
