Η Ραπ μουσική είναι το μέσο, για να μπορώ να εκφράζομαι

Ο Μύστης ανοίγει την καρδιά του στο OneNews-Radio

Πες μας λίγα λόγια για σένα αλλά και για το nickname σου. Πως ξεκίνησες;

Με λένε Μάνο, γεννήθηκα Αθήνα, μεγάλωσα στο Κερατσίνι, εκεί που ζω ακόμη μέχρι τώρα και ασχολούμαι με την μουσική και τους στίχους από το 2006. Πιο οργανωμένα από το 2008 και μετά. Το ψευδώνυμο που χρησιμοποιώ, είναι το «Μύστης», διότι από την πρώτη στιγμή μου έκανε το κλικ όταν το άκουσα. Μιλάμε για ηλικία 17 χρονών. Από τότε έμεινε. «Μύστης» είναι αυτός που μυεί τον άλλον με βάση την σοφία του και που ψάχνει μια βαθύτερη κατανόηση του Θείου (όπως οι Αρχαίοι Έλληνες Μύστες πχ) . Ωστόσο έχω και ένα καινούριο ψευδώνυμο, που χρησιμοποιώ τελευταία και είναι το «Karma”, επειδή πιστεύω πολύ σε αυτό. Έτσι ονόμασα και το άλμπουμ μου το 2023. Η όλη φάση με την μουσική λοιπόν, ξεκίνησε καθαρά από ανάγκη έκφρασης. Νιώθω την ανάγκη να το κάνω για μένα, όχι για φήμη ή δόξα. Μπορεί να είμαι έξω σε δουλειά και να μου έρθει ένας στίχος στο μυαλό και να βγάλω το κινητό να τον σημειώσω μην το ξεχάσω.

Τι είναι για σένα η Ραπ μουσική ?

Η Ραπ μουσική είναι το μέσο, για να μπορώ να εκφράζομαι. Ένα ας πούμε, εύκολο μέσο, ειδικά για όσους δεν έχουμε πάει σε ωδείο και δεν ξέρουμε να παίξουμε κιθάρα ή πιάνο ή οτιδήποτε άλλο. Οπότε θεωρητικά η… «εύκολη λύση», ήταν το ραπ. Από κει και πέρα, σίγουρα με μάγεψε περισσότερο από όλα τα άλλα είδη, επειδή ήταν ιδιαίτερο. Μου φαινόταν εντυπωσιακό το πως μπορούσε κάποιος να δημιουργήσει ρυθμό με πολλές λέξεις μαζεμένες σε ένα κουπλέ, που χτυπούσαν σε ένα δυνατό μπιτ. Ξεκίνησα να βλέπω τα βιντεοκλίπ που έδειχνε το M.TV στα τέλη δεκαετίας ’90 με αρχές 2000. Eminem, Snoop Dogg, Dr Dre όλους αυτούς. Ψάρωσα κατευθείαν. Μετά άρχισα να ψάχνω και τα ελληνικά. Ημισκούμπρια, Goin Through και μετά πήγα σε Terror X Crew, ZN και όλα τα άλλα. Ήμουν και είμαι ακόμη, πρώτα ακροατής και μετά «καλλιτέχνης» (αν έχω το δικαίωμα να αποκαλούμαι έτσι). Δεν γίνεται, να κάνεις οποιαδήποτε μουσική και να μην είσαι ακροατής της. Οφείλεις να γνωρίζεις πράγματα. Τις ρίζες. Αν ρωτήσω 10 πιτσιρικάδες σήμερα που ακούνε Ραπ/Τράπ (για μένα ίδια είναι), ποιος ήταν ο DJ Kool Herc , δεν θα ξέρει κανείς. Μιλάμε για τον Πατέρα (με «Π» κεφαλαίο) της κουλτούρας του Hip-Hop.

Τι γνώμη έχεις για το Ραπ κοινό της Ελλάδας?

Έχει πληθύνει το κοινό συγκριτικά με τις προηγούμενες δεκαετίες, αυτό είναι καλό, αλλά η νέα γενιά ακροατών, χρειάζεται ακόμα εκπαίδευση. Όσοι είναι 30 ετών και πάνω έχουν ψαχτεί αρκετά. Και από Ελληνικά και από ξένα. Οι νεότεροι ακούνε ό,τι τους πετάξει το Spotify. Και πλέον μέσω του ίντερνετ, μπορείς να βρεις τα πάντα, απλώς βλέπω ότι αυτό που λέμε «χιπ-χοπ κουλτούρα» δεν υπάρχει, όσο θα έπρεπε. Είναι απαιτητικό και αυστηρό το Ελληνικό ραπ κοινό αλλά έχει ακόμα κάποιες προκαταλήψεις. Προκαταλήψεις βέβαια και μάλιστα πολλές, είχε και το παλαιότερο ραπ κοινό του 2004.

Ποιες είναι οι διαφορές της Ραπ και της Τράπ και πως βλέπεις αυτή την μόδα σήμερα?

Διαφέρουν σε κάποια στοιχεία στην σύνθεση της μουσικής αλλά από κει και πέρα, «ραπ» κάνεις και στα δύο. Δεν «τραπάρεις» πάνω σε ένα Trap Instrumental, αλλά ραπάρεις. Για μένα είναι τα ίδια. Το όνομα «ΤΡΑΠ» ήρθε επειδή έφτιαχναν ναρκωτικά στα «Trap houses” στην Ατλάντα πχ, οπότε έμεινε και στη μουσική το όνομα «trap”. Να συμπληρώσω βέβαια, πως αυτό που λέμε σήμερα «Trap music”, πριν 20 χρόνια το λέγαμε «Dirty South” ή “South Rap”. Είναι το ραπ του Νότου ουσιαστικά. Ατλάντα, Λουιζιάνα, Τενεσί, Φλόριντα. Τώρα βέβαια, έχει αλλοιωθεί και έχουν βγει 1002 υποκατηγορίες. Τραπ με Electro, Trap με λαϊκό, trap ποπ. Λίγο απ’ όλα, σαν σαλάτα δηλαδή. Απλώς για να κάνω και τον δικηγόρο του διαβόλου, ακούω πολλούς που λένε, ότι το «παλιό ραπ» ήταν πιο σωστό, να τους υπενθυμίσω πως πολλά τραγούδια από αρχές ‘90 μέχρι μέσα 2000, είχαν βωμολοχίες, αναφορές για έγκλημα και μισογυνισμό. Μην αγιοποιούμε το «παλιό ραπ». Που συνολικά σαν τραγούδια, σίγουρα ήταν ανώτερα απτά σημερινά. Και γω ‘90s ραπ ακούω σπίτι μου. Απλώς και αυτά είχαν προκλητικούς στίχους. Επίσης, όλη αυτή η ιστορία που γίνεται στην Ελλάδα, με την Τράπ και με τους δημοσιογράφους να φωνάζουν ότι κινδυνεύει η νεολαία και όλα αυτά τα γραφικά, είναι σαν να βλέπω την Αμερική του 1992. Ήταν τότε που πρωτοέσκασε μύτη το Gangsta Rap της Δυτικής ακτής και όλοι φοβόντουσαν ότι τα παιδιά τους θα γίνουν γκάνγκστερς. Λίγα χρόνια πριν, οι NWA , είχαν βγάλει και το “F**k the Police” και η μουσική βιομηχανία και η κοινωνία είχαν πάθει σοκ. Πάντα έρχεται κάτι αντιδραστικό και καινούριο και τρελαίνονται όλοι. Πλέον, δεν με εκπλήσσει τίποτα και κανείς. Ό,τι βλέπουν σήμερα οι νεότεροι ακροατές αλλά και οι «καθωσπρέπει» δημοσιογράφοι με την Τράπ και τρελαίνονται, τα έχω δει 15 χρόνια πριν. Η Τράπ μουσική σήμερα στην Ελλάδα, είναι μία μικρογραφία της κοινωνίας (με αρκετή υπερβολή σαφώς). Σε ένα κράτος, που η διαφθορά είναι στο έπακρο, τι περιμέναμε να ακούμε? Λεφτά από παρανομίες, πιστόλια , σεξ και βία. Ό,τι ακριβώς συμβαίνει δηλαδή.

Τι χρειάζεται για να γίνει κάποιος ράπερ, παίζει ρόλο το να είναι άνθρωπος της παρανομίας?

Δεν στήριζα ποτέ αυτό το ανόητο στερεότυπο, που πολλοί ανεγκέφαλοι τροφοδοτούν, το ότι για να γίνεις ράπερ, πρέπει να έχεις πάει φυλακή και να είσαι εγκληματίας. Για ποιο λόγο να συνδέουμε το ραπ μόνο με το έγκλημα και όχι με την αντίδραση στο σύστημα? Για ποιο λόγο το ραπ, να μην είναι η φωνή αυτού που θέλει να πάει κόντρα στην καταπίεση? Κοίτα, θα το πιάσω από όλες τις πλευρές. Σίγουρα το να έχεις ζήσει πράγματα στο δρόμο, με ότι αυτό συνεπάγεται, παίζει ρόλο. Θα αποτυπωθεί στο γραπτό σου. Όταν λέω δρόμο, δεν εννοώ απαραίτητα, να έχεις παίξει πιστολιές με μαφιόζους. Μπορεί πχ να αράζεις σε μια πλατεία και να δεις κάποιο σκηνικό ή το πιο απλό, να έχετε ένα ηχείο με την παρέα σου και να ακούτε μουσική και να τσιλάρετε. Σίγουρα, αυτό που λέμε “street credit” παίζει ρόλο, όχι στο να σε κάνει «καλό ράπερ» αλλά για να σε παραδεχτούν περισσότερο οι υπόλοιποι του χώρου και περισσότερο ακόμα οι fans. Δυστυχώς για κάποιους, παίζει ρόλο να είσαι ο σκληρός τύπος, που έχει 50 τατουάζ και έχει δείρει 150 άτομα, αλλά θεωρώ πως αυτό αρχίζει και φεύγει σιγά σιγά. Και πολύ άργησε. Ακόμα και στο εξωτερικό, βλέπουμε ράπερς , πολύ καλούς μουσικά που οι άνθρωποι δεν είχαν ποτέ σχέση με το έγκλημα. Για μένα είτε κάνεις ραπ, είτε άλλο είδος, πρέπει να ψάχνεις την μουσική γενικότερα. Πρέπει να ακούει ο καλλιτέχνης τα πάντα ώστε να έχει πολλά ερεθίσματα. Δεν νομίζω ότι υπάρχει Έλληνας τράπερ, που να έχει ακούσει δισκογραφία James Brown ή Phil Collins ή να ξέρει τον Curtis Mayfield και τους Kool & The Gang. Όπως επίσης, πιστεύω ότι πολλοί νέοι τράπερς δεν έχουν ακούσει κλασικούς Hip-Hop δίσκους όπως το “Illmatic” και το «Capital Punishment”. Και γενικά ο νέος ακροατής, θα κάτσει να ακούσει ό,τι είναι hot. Λίγοι θα ψαχτούν. Βαριούνται όλοι. Θέλουν μουσική fast food. Ακούγεται κάπως αλλά ξέρω ότι συμβαίνει. Τώρα καθαρά σε θέμα ραπ, πρέπει να κάτσεις να λιώσεις στην πρακτική και να γράφεις συνεχώς μέχρι να νιώσεις ότι μπορείς να παρουσιάσεις κάτι που να στέκεται σωστά και να ακούγεται ωραία. Να μάθεις πως να παίρνεις ανάσα, πότε να σταματάς για δευτερόλεπτα και σε ποιες λέξεις. Απαιτεί ώρες εκπαίδευσης. Εννοείται, πρέπει να ακούς και αμερικάνικο ραπ ώστε να πάρεις την αντίληψη της μουσικής. Το πλούσιο λεξιλόγιο βοηθάει πολύ, άρα θεωρώ πως είναι μια καλή ιδέα το να διαβάζεις βιβλία.

Ακούς και άλλα μουσικά είδη πέρα από την Ραπ?

Δεν μπορώ να με φανταστώ, ότι θα ακούω μόνο ένα είδος! Η μουσική είναι απέραντη. Ωκεανός. Δεν γίνεται να μείνεις σε ένα είδος. Μην σου πω, ότι περνάει διάστημα μηνών χωρίς να ακούσω ραπ. Είμαι στις φάσεις μου. Βέβαια ίσως φταίει ότι έχω ακούσει τα πάντα πλέον από την συγκεκριμένη μουσική, αλλά μ ’αρέσει να ανακαλύπτω συνέχεια καινούριους καλλιτέχνες από όλα τα είδη. Λατρεύω την 80s disco, μ αρέσει η Soul και η Funk. Γουστάρω πολύ την Rock. Και techno θα ακούσω. Γενικά δεν είμαι του Ελληνικού. Με εξαιρέσεις φυσικά. Μην είμαι απόλυτος.

Υπάρχει έντονα το στοιχείο του 80s pop στα τραγούδια σου, άρα είσαι υπέρ του μουσικού πειραματισμού.

Είναι πολύ όμορφο το συναίσθημα, όταν ανοίγεις ένα νέο μονοπάτι στην μουσική σου. Θέλω όταν φτιάχνω ένα άλμπουμ για παράδειγμα, να μην υπάρχει μονοτονία και να μην είναι μουσικά το ίδιο. Ή αν έβγαλα ένα άλμπουμ πέρυσι, φέτος  θέλω κάτι διαφορετικό. Κάτι να ξαφνιάσει το αφτί του άλλου. Πάντα κυνηγάω το διαφορετικό και νομίζω το έχω πετύχει αρκετά. Το «Εφέ», το οποίο είναι και από τα αγαπημένα μου τραγούδια που έχω γράψει, έχει ένα έντονο στοιχείο 80s synth pop. Όπως και το «Νύχτες» και το «Στιγμή» στο άλμπουμ που κυκλοφόρησα φέτος, το «Επείγον». Ακούω μερικούς που μου λένε, «γιατί το τραγούδι σου έχει αυτό το στυλ, ενώ θα έπρεπε να είναι αλλιώς..?» και θέλω να τους πω, πως ό,τι κυκλοφορώ το έχω ακούσει 500.000 φορές πριν, έχει περάσει από επαγγελματία ηχολήπτη και βγαίνει όπως θέλουμε εμείς να βγει. Αν βγει κάτι «φλώρικο», θέλω εγώ να βγει έτσι. Αν βγει κάτι «βρώμικο» και πιο «street”, θέλω εγώ να βγει έτσι.

Μίλησε μας για το τελευταίο άλμπουμ που κυκλοφόρησες.

Το τελευταίο μου άλμπουμ, ονομάζεται «Επείγον» και κυκλοφόρησε σε όλες τις ψηφιακές πλατφόρμες τον Αύγουστο. Γενικά, όταν μπαίνω στην διαδικασία να δημιουργήσω ένα άλμπουμ, έχω στο μυαλό μου ότι το συγκεκριμένο διάστημα που θα γράφω, θέλω να αποτυπώνω στιγμές της ζωής μου που ζω την συγκεκριμένη περίοδο. Αν είμαι ερωτευμένος, θα μιλήσω για έρωτα, αν έχω νεύρα θα βγάζω επιθετικά κομμάτια. Το «Επείγον» λοιπόν, ήταν ένα αρκετά πειραματικό άλμπουμ μουσικά και ακόμα και η στιχουργική του επένδυση ήταν αρκετά διαφορετική από όσα έχω κάνει πριν. Είναι λίγο πιο «ποιητικό» και ρομαντικό θα έλεγα και η αλήθεια είναι ότι το άλμπουμ αυτό, γράφτηκε σε ιδιαίτερα φορτισμένη συναισθηματικά περίοδο. Ωστόσο υπάρχει και λίγο το «street στοιχείο» όπως το «Coreo”. Αν ακούσεις την εισαγωγή του άλμπουμ, το «Μόνοι» και το «Στιγμή», θα καταλάβεις ότι έχουν μία μορφή ποίησης. Στο «Στιγμή» πχ έχω χρησιμοποιήσει μια πολύ ιδιαίτερη τεχνική γραψίματος, που ονομάζεται «παντούμ». Ο πρώτος που έγραψε «παντούμ» στην Ελλάδα, ήταν ο Γιώργος Σεφέρης. Στην Ευρώπη το έκανε ο Βίκτορ Ουγκό. Είναι μία τεχνική με τετράστιχες στροφές με σταυρωτή ομοιοκαταληξία. Δηλαδή ο 2^ος και ο 4^ος στίχος σε μία στροφή γίνονται ο 1^ος και ο 3^ος της επόμενης. Αρκετά δύσκολο αλλά πιστεύω το πήγα καλά. Ήταν πρωτοποριακό σαν κίνηση, αλλά πρέπει να κόβει το μυαλό από τέτοια για να το παρατηρήσει κάποιος και να το εκτιμήσει. Έχω επιλέξει τελευταία, συγκεκριμένο κοινό. Θεωρώ, πως στιχουργικά πέτυχα ό,τι καλύτερο έχω βγάλει με το «Επείγον». Ίσως βοήθησε και το ότι ξεκίνησα να διαβάζω ποίηση και με ξεκόλλησε. Γενικά δίνω τεράστια βάση στον στίχο. Ακούω σήμερα κάτι στιχάκια της πλάκας και λένε «πωωω τι είπε..?» και θέλω να φουντάρω απ’ τον 7^ο όροφο. Κανένας λυρισμός, καμία τεχνική. Αλλά άμα είσαι φίρμα, ό,τι και να πεις είναι τέλειο.

Πως λαμβάνει ο περίγυρος τον Μύστη? Ή τον Karma? Και τι διαφορές έχουν αυτοί οι δύο?

Είμαι ένας καθημερινός άνθρωπος, που απλά ασχολείται με την μουσική. Τώρα κοίτα, κανείς δεν μπορεί να σε νιώσει 100%. Δηλαδή, είμαι σίγουρος ότι νομίζουν κάποιοι, πως κάνω μουσική για να το παίξω κάποιος ή να βγάλω λεφτά, ενώ εγώ απλά θέλω να βγάλω ένα τραγούδι μόνο και μόνο για να ξεθυμάνω. Ο Μύστης λοιπόν, σαν περσόνα, είναι ρομαντικός αλλά με τις εκρήξεις του. Είμαι και σαν άνθρωπος έτσι. Θέλω να υπάρχει ρομαντισμός στα τραγούδια μου. Ο Karma είναι πιο σκοτεινός, αλλά έχει και αυτός κάποια κοινά με τον Μύστη.

Τι σε εμπνέει να γράψεις?

Τα πάντα! Θυμός, έρωτας, εσωτερική αναζήτηση, όλα! Αλλά λίγο παραπάνω η αμφισβήτηση. Από το παραμικρό μέχρι και το πιο ασήμαντο που θα ζήσω, μπορούν να γίνουν πηγή έμπνευσης για να γράψω.

Είσαι σε κάποια δισκογραφική εταιρία αυτήν την εποχή? Πως βλέπεις την μουσική βιομηχανία?

Δεν είμαι σε κάποια δισκογραφική και δεν νομίζω ότι θα υπογράψω και ποτέ, διότι δεν μου κάνει καμία. Ποτέ δεν ξέρεις βέβαια, αν βρεθεί κάτι καλό είμαι OK! Αλλά έτσι όπως βλέπω τα πράγματα, δύσκολο! Δεν με καλύπτει το όραμα καμιάς δισκογραφικής εταιρίας που κουμαντάρεται από άτομα άσχετα με την μουσική. Το να πληρώσω –όπως και κάνω ήδη- ένα άλμπουμ ολόκληρο απ’ την τσέπη μου και μετά να το δώσω σε μια εταιρία και να μου κρατήσει και ποσοστό, το θεωρώ κοροϊδία. Πως βλέπω την μουσική βιομηχανία με ρώτησες.. Δεν είναι καν «μουσική» η βιομηχανία. Είναι αυτό που λένε στην Αμερική «popularity contest”. Καμία ιδέα, καμία καινοτομία, μόνο κονσέρβα. Οι εταιρίες θέλουν απλά ένα ωραίο αγόρι ή μία όμορφη κοπέλα να κάνει νούμερα. Δεν τους νοιάζει να βγάλουν καλό τραγουδιστή. Δεν τους νοιάζει, να φέρουν ένα νέο μουσικό είδος. Μόνο νούμερα. Δεν μου κάνουν αυτοί. Είπα πριν, ότι η μουσική είναι «fast food”. Σε αυτό συμβάλλουν και οι εταιρίες. Η εποχή της προχειρότητας και του να βγάλουμε κάτι, ίσα ίσα να πουλήσει.

Το Ιντερνετ όμως έχει βγάλει στην επιφάνεια πολλούς καλλιτέχνες, πιστεύεις ότι μπορεί να χτυπήσει το σύστημα?

Το ίντερνετ χτύπησε ήδη το σύστημα στην Ελλάδα το 2017 με την Τράπ. Οι δισκογραφικές έριξαν τα μούτρα τους και άρχισαν να παρακαλάνε τον Snik και τον Ύπο και όλους αυτούς. Καλά να πάθουν κιόλας, εννοείται. Μετά τι έγινε όμως? Μία τρύπα στο νερό. Οι δισκογραφικές προσαρμόστηκαν και σε αυτό. Ξαναπήραν τα ηνία. Σίγουρα το ίντερνετ, μπορεί να βγάλει έναν νέο καλλιτέχνη απ’ το πουθενά, έχει δύναμη, το θέμα είναι πόσο θα κρατήσει.

Θα μπορέσει ποτέ η Ελλάδα να έχει Ραπ/Τράπ σκηνή ανάλογη με της Αμερικής?

Ούτε σε 20 αιώνες. Είναι θέμα κουλτούρας. Ξεκινάμε απ’ τα βασικά. Νομίζεις, ότι επειδή έγινε μόδα το Ραπ στην Ελλάδα, ότι έχουμε και αληθινούς ακροατές της Ραπ? Οι συγκεκριμένοι ράπερς κάνουν επιτυχία, όχι τόσο η μουσική αυτή. Μιλάω για Ελλάδα πάντα. Αληθινούς ακροατές δεν εννοώ να ακούνε μόνο αυτό το είδος και να υποτιμούν τα άλλα. Εννοώ όμως, να ψάχνουν αυτό το είδος. Αυτό που είπα πριν. Οι περισσότεροι ακούνε Τράπ και Ραπ από μόδα κάποιων καλλιτεχνών. Απ’ τους 5000 που ακούνε σήμερα Λεξ, σε 5 χρόνια θα ακούνε μόνο Πάνο Κιάμο. Καλός και ο Κιάμος, αλλά κατάλαβες τι θέλω να πω. Δεν ήταν και δεν θα μπει στην κουλτούρα μας αυτή η μουσική. Εμείς δυστυχώς θέλουμε σκυλάδικο. Απ’ την άλλη βέβαια και η Αμερική δεν είναι στα πάνω της εδώ και χρόνια. Έχω πολύ καιρό να δω κάτι πρωτοποριακό και φρέσκο και εκεί. Σε όλα τα είδη. Και εκεί ανακύκλωση γίνεται. Αλλά υπάρχει άφθονο υλικό να ψάξεις διότι η χώρα είναι τεράστια. Στην Αμερική έχουν 15 σταθμούς για κάθε είδος. Για ραπ, για ροκ , για country , για jazz, για Funk. Τολμάμε και λέμε ότι έχουμε «ανεβασμένη ραπ σκηνή» και δεν έχουμε ούτε έναν ΡΑΠ ραδιοφωνικό σταθμό, όπως έχουν οι Αμερικάνοι τον Hot97 και τον Power105.1 Τι συζητάμε? Να αναφέρω φυσικά ότι υπήρχαν Έλληνες ραδιοφωνικοί παραγωγοί, που άφησαν το στίγμα τους με Ραπ εκπομπές στο ραδιόφωνο, όπως ο φίλος μου ο Johnie Bee και φυσικά ο Άρης και ο Τόλης Λεούσης. Respect σε όλους.

Υπάρχουν Έλληνες ράπερς ή τράπερς που ξεχωρίζεις?

Μου αρέσουν πολύ οι δουλειές του Ταφ.Λάθος. Είναι underrated για μένα. Υπάρχει πολύ τέχνη σε αυτά που βγάζει. Από την πιο «εμπορική» σκηνή τώρα (αν μπορώ να το πω έτσι), ξεχωρίζω τον Toquel. Μελωδικά μου αρέσει πολύ και φαίνεται ότι γνωρίζει πολλά από ραπ.

Αγαπημένος αμερικάνος ράπερ?

Δεν ξέρω τι να σου απαντήσω, έχω πολλούς. Γουστάρω πολύ τον Notorious BIG, σίγουρα τον 2Pac, ο Jay-Z  μ ‘αρέσει πολύ, ο Νas είναι απίστευτος με ασταμάτητο υλικό απ’ το ’94 έως σήμερα, ο Fat Joe μ ‘αρέσει, ο Method Man, o Prodigy από Mobb Deep, ο Jadakiss, τελευταία ακούω πολύ επίσης Juelz Santana από Diplomats και ok σίγουρα και ο Eminem είναι στους αγαπημένους. Είναι τεράστια η λίστα.

Έχει θέση η γυναίκα στο ραπ?

Η γυναίκα έχει θέση στο ραπ εδώ και δεκαετίες στην Αμερική. Εδώ είμαστε πίσω. Μου αρέσουν πολλές γυναίκες που κάνουν ραπ. Foxy Brown, Lil Kim, Eve, πιο παλιά η Queen Latifah και η Da Brat. Μιλάμε για legends τώρα. Σίγουρα και η Μinaj άφησε το στίγμα της πλέον. Από σημερινές καινούριες ξεχωρίζω την Lola Brooke. Από Ελληνίδες, οι 2 κορυφαίες είναι η Inka και η Sadazinha που είναι επίσης legends.

Ποια είναι η συνταγή της επιτυχίας για έναν καλλιτέχνη?

Η λέξη επιτυχία είναι σχετική. Επιτυχία είναι για μένα το να βγάλω το αποτέλεσμα που θέλω και να ξεπεράσω τον εαυτό μου. Αν το πάμε εμπορικά τώρα κοίτα.. Θα σου έλεγα ότι πρέπει κάθε φορά να πρωτοτυπείς, ωστόσο ξέρουμε καλά ότι η επιτυχία δεν έρχεται καθαρά λόγω ενός καλού τραγουδιού. Και δεν θα στο πάω στα κονέ και στο παρασκήνιο, θα σου πω το εξής. Σίγουρα μετράει η σκληρή δουλειά και η πίστη σε αυτό που κάνεις αλλά βοηθάει πολύ το να έχεις μία ομάδα. Είναι κάτι που προσπαθώ να χτίσω χρόνια σιγά σιγά. Έχω τον ηχολήπτη μου, τον Γιάννη Θάνο εδώ και 10 χρόνια που συνεργαζόμαστε άψογα, έχω τον Χριστόφορο Μπέση τον φωτογράφο μου εδώ και λίγο καιρό και φυσικά τον Ορέστη Δούρβα που επιμελείται τα βιντεοκλίπ μου. Δεν είναι μόνο το μουσικό κομμάτι, είναι ένα ολόκληρο παζλ και έχω ξεκινήσει πολλά χρόνια πριν να ασχολούμαι και να χτίζω την ομάδα μου. Θα δώσω ένα παράδειγμα: Ας πούμε ότι είμαι ακροατής. Τι να το κάνω να είσαι καλός τραγουδιστής και να βλέπω φωτογραφίες από το τραπέζι που τρως μουσακά πχ. Θέλω να σε δω επαγγελματία. Με τα ωραία σου ρούχα, με τα ωραία φώτα με όλα. Όταν ξεκίνησα να ασχολούμαι με την μουσική έδωσα τεράστια βαρύτητα στην εικόνα. Πρέπει σε κάθε σημείο να είσαι όσο καλύτερος γίνεται. Πολλοί γνωστοί μου δεν το καταλάβαιναν αυτό. Το βλέπανε απλά ως ψώνιο. Εγώ ήξερα τι έκανα όμως. Έχω πλάνο.

Πρόσφατα κυκλοφόρησες και ένα καινούριο single με την συμμετοχή της Mayra, το «Φιλί». Πες μας λίγα λόγια.

Μια υπέροχη συνεργασία με ένα πανέμορφο αποτέλεσμα. Η Mayra ήταν στρατιώτης, μία εξαιρετική ερμηνεύτρια και σίγουρα θα ξαναμπούμε στο στούντιο σύντομα. Νομίζω πως το «Φιλί» ήταν ένα τραγούδι που έλειπε από την Urban σκηνή φέτος.

Υπάρχουν κακές γλώσσες για ‘σένα? Πως διαχειρίζεσαι την κακοπροαίρετη κριτική?

Όσο μεγαλώνεις, ψήνεσαι και μπορείς να διαχειρίζεσαι καλύτερα τα αρνητικά σχόλια. Δεν γίνεται να κάνεις πράγματα στην ζωή σου, χωρίς να πει κάποιος κάτι αρνητικό. Είναι αδύνατον να αρέσεις σε όλους και δεν χρειάζεται κιόλας. Είμαι αφοσιωμένος στα πράγματα που αγαπώ και δεν ακούω κανέναν, διότι ξέρω ότι όταν μιλάνε για μένα δεν γνωρίζουν ούτε το 5% για μένα.

Σκέφτηκες να τα παρατήσεις ποτέ?

Ναι. Αρκετές φορές σκέφτηκα να παρατήσω τελείως την φάση με την μουσική. Δεν γίνεται όμως. Είναι πάνω απ’ τις δυνάμεις μου. Υπάρχουν στιγμές που μπουχτίζεις, νιώθεις ότι δεν έχεις να δώσεις κάτι άλλο. Και εκεί, δημιουργείται το κίνητρο. Εκεί που υποτιμάω τον ίδιο μου τον εαυτό και νιώθω πως το κάνουν και οι άλλοι για μένα, εκεί γίνομαι αγρίμι και επιστρέφω στούντιο. Δεν επιτρέπω στον εαυτό μου να χαροποιήσει κανέναν.

Η εικόνα του «ράπερ» στιγματίζει?

Απ’ την στιγμή που επιλέγεις να είσαι κάτι συγκεκριμένο και βάζεις μια ταμπέλα πάνω σου, είναι «αναγκαίο κακό». Αυτομάτως για κάποιους, μπορεί να ακυρωθείς σαν άνθρωπος ή ακόμα και στο θέμα σχέσεων. Μπορεί να μην κάνει το στυλ σου για μια γυναίκα. Έτσι είναι αυτά, είμαι συνειδητοποιημένος.

Πως σ ’αρέσει να περνάς τον ελεύθερο χρόνο σου?

Αν με ρωτούσες στα 25 μου θα σου έλεγα clubbing. Τώρα προτιμώ να δω καμιά σειρά ή να διαβάσω κανένα βιβλίο ή να παίξω videogames τα οποία μ αρέσουν πολύ. Εννοείται όταν έχω έμπνευση, στρώνομαι για να γράψω τραγούδι. Δηλαδή προτιμώ να πάω στούντιο να ετοιμάσω κάτι, παρά να πάω για καφέ.

Τι ρόλο παίζει ο έρωτας για εσένα και πως σε εμπνέει?

Νομίζω πως ο έρωτας παίζει σημαντικό ρόλο σε όλους τους ανθρώπους, έτσι και σε μένα. Μ ’αρέσει να δίνομαι στον έρωτα όπως και στην μουσική, απλώς αν δω στον έρωτα ότι δεν έχω την απαραίτητη ανταπόκριση, απομακρύνομαι. Δεν έχω καιρό για χάσιμο. Αναμφισβήτητα όμως, ο έρωτας σε αναζωογονεί. Φυσικά και με εμπνέει και στη μουσική μου. Έγραψα πριν λίγο καιρό ένα κομμάτι με αφορμή μία κοπέλα, αλλά δεν θα πω το όνομα της (χαχαχα).

Τι ευχή θα κάνεις για το 2025?

Υγεία, γαλήνη και σοφία σε όλους μας και τα υπόλοιπα θα έρθουν.

Θέλω να κλείσουμε με τον αγαπημένο σου στίχο που έχεις γράψει

Έχω πολλούς αγαπημένους στίχους, αλλά θέλω να δώσω credit σε δύο. Το πρώτο είναι το «Πίσω». Ένα κομμάτι (2024, άλμπουμ: Επείγον) που το έγραψα σε πολύ περίεργη φάση. Λέει: “Ψάχνω έναν κόσμο που είναι κόκκος άμμου, σε μια έρημο ατελείωτη..¨. O συγκεκριμένος στίχος για ‘μένα λέει πολλά από όσα νιώθω. Ο δεύτερος στίχος είναι απ’ το «Σκιές», ένα κομμάτι του 2022 (LEGACY) , λέει στην αρχή: «Μας κυνηγάει ο χρόνος και εμείς το χρήμα, τελειώνει όμως ο χρόνος μένει μόνο κρίμα…»