Ας μιλήσουμε με τίτλους παραστάσεων που έχετε πρωταγωνιστήσει. Αντίστοιξη στη ζωή σας. Το γράμμα μιας άγνωστης Χαμάμ γυναικών Ο αφελής Καληνύχτα και φρόνιμα Ο πελεκάνος Αντιγόνη Προσθέτετε ή αφαιρείτε οτι θέλετε
Ας μιλήσουμε με τίτλους παραστάσεων, και έργων γενικά, που έχετε πρωταγωνιστήσει. Αντίστιξη στη ζωή σας. Το γράμμα μιας άγνωστης Αχ, αυτή η άγνωστη… Μια «άγνωστη» κατάφερε, τελικά, να με κατακυριεύσει. Και πώς αλλιώς να γινόταν ;… Μια τόσο αγνή, μια πάναγνη ψυχή, που αγάπησε με πάθος έναν άντρα στην πολύ άγουρη εφηβεία των δεκατριών χρόνων της, και του αφοσιώθηκε για όλη της τη ζωή. Που παρ’ όλους τους συμβιβασμούς που αναγκάστηκε να κάνει για την επιβίωση, πάντα οι κεραίες της ήταν στραμμένες σ’ αυτόν τον άντρα, με την ελπίδα πως κάποτε θα την καλούσε κοντά του. Πως επιτέλους θα την «αναγνώριζε»… Όμως, δεν την αναγνώρισε. Γι’ αυτό παρέμεινε, και θα παραμένει πάντα μια «άγνωστη». Με συγκινεί βαθιά η τρυφερότητα και η αφοσίωσή της, όμως πραγματικά δεν ξέρω, αν θα έμενα αφοσιωμένη σε έναν άντρα που θα με απέρριπτε ή θα με ξεχνούσε. Το πιθανότερο είναι να τον διέγραφα και να προχωρούσα παρακάτω στο δρόμο μου. Γι’ αυτό όμως και η «άγνωστή» μας, η «άγνωστη» του Στέφαν Τσβάιχ, αποτελεί την επιτομή του έρωτα και της αγάπης που απλώνεται και πέρα απ’ το θάνατο.
Χαμάμ γυναικών Το «Χαμάμ», αυτό το Steaming της Αγγλίδας συγγραφέως Nell Dunn, είναι ένας ύμνος στη θέλησης της γυναίκας και στους αγώνες για να βελτιώσει τη θέση της. Με άγγιξε αυτό το έργο, καθώς και ο ρόλος που έπαιξα. Η Τζόσυ που υποδύθηκα, μια αμόρφωτη και κατατρεγμένη γυναίκα που επέτρεπε σε διάφορα αρσενικά να την κακοποιούν και να την εκμεταλλεύονται, ξαφνικά, μέσα στο χαμάμ, αρχίζει να ανακαλύπτει κομμάτια της βαθύτερης ουσίας της, μαθαίνει να αγωνίζεται για τα δικαιώματά της, συνειδητοποιείται, και τελικά παίρνει τη ζωή της στα χέρια της. Πιστεύω πως η Τζόσυ αποτέλεσε και αποτελεί έμπνευση και πρότυπο για κάθε άνθρωπο που βιώνει μια ζωή υπό το μηδέν. Κι εμένα μου χάρισε μια μεγάλη καλλιτεχνική και εμπορική επιτυχία.
Ο αφελής Ο «Αφελής» του Δημήτρη Ψαθά, με τον θίασο του Γιάννη Γκιωνάκη, με ταξιδεύει πολλά χρόνια πίσω. Στο ξεκίνημα της θεατρικής μου πορείας. Γιατί είναι το έργο που πρωτοπάτησα το σανίδι. Μνήμες γλυκές… μνήμες άγχους… η τεράστια συγκίνηση πως επιτέλους το όνειρό μου γινόταν πραγματικότητα. Ήμουν ηθοποιός ! Βέβαια – κι αυτό μου ‘χει μείνει αξέχαστο… Θυμάμαι μια κουβέντα που μου είχε πει ο Ιάκωβος Ψαράς, που στον «Αφελή» υποδυότανε τον μπαμπά μου. Με τον αυθορμητισμό που με χαρακτηρίζει (παλιότερα ήταν απίστευτα έκδηλος) κάθε βράδυ που πήγαινα στο θέατρο, τον χαιρετούσα και του έλεγα : «Καλησπέρα, συνάδελφε». Μετά από πολλές τέτοιες βραδιές, με φωνάζει ο Ιάκωβος και μου λέει :
«Δε θέλω να σε πικράνω, αλλά ακόμα δεν είμαστε συνάδελφοι»… Πάγωσα ! Είχα την αίσθηση πως με προσέβαλε… Πώς δεν ήμασταν συνάδελφοι ; Αφού ήμουν πλέον ηθοποιός. Έπαιζα στο θέατρο ! Όμως ο Ιάκωβος, πολύ γλυκά, μου εξήγησε : «Δε γίνεσαι ηθοποιός με το να παίξεις σε ένα έργο. Κάτσε να παιδευτείς, να ασκηθείς, να κρατηθείς πέντε χρόνια στο σανίδι, και τότε θα είμαστε «συνάδελφοι». Μάθημα ! Μάθημα μεγάλο ! Το ενστερνίστηκα χωρίς εγωισμό. Και βέβαια, με απόλυτη προσήλωση και σκληρή δουλειά, έγινα «συνάδελφος» του Ιάκωβου και έκτοτε η πορεία μου ήταν συνεχώς ανοδική.
Καληνύχτα και φρόνιμα Άλλο ένα έργο, άλλη μια συνεργασία που θυμάμαι με ιδιαίτερη συγκίνηση. Εκτός από την τεράστια επιτυχία που σημειώσαμε με τον Βασίλη Τσιβιλίκα στο θέατρο «Αμιράλ», εκείνος ο χειμώνας ήτανε σημαδιακός, γιατί αρρώστησε σοβαρά η κόρη μου, που ήταν μωράκι τότε. Θυμάμαι, ήταν Σάββατο, το θέατρο γεμάτο (μέχρι και καρέκλες είχαμε βάλει) και ξαφνικά μου τηλεφωνούν από το σπίτι ότι το παιδί μου ανέβασε ξαφνικά 40 πυρετό. Τρελάθηκα !… Ο πόνος, ο καημός της θεατρίνας, που δεν μπορεί να τον καταλάβει ο υπόλοιπος κόσμος. Πώς να φύγω απ’ το θέατρο ; Δεν γινόταν… Λέω στη μητέρα μου: «Γρήγορα, πηγαίνετε το παιδί στο «Παίδων» και θα ‘ρθω κι εγώ μετά την παράσταση». Το πώς έκανα παράσταση, δεν μπορώ να σας το περιγράψω. Μόλις τελειώσαμε με το καλό, με παίρνει ο Τσιβιλίκας με τη γυναίκα του την Αλίκη, και με πηγαίνουν στο «Παίδων». Αδύνατον να οδηγήσω στην κατάσταση που βρισκόμουνα ;… Μπαίνω σαν τρελή στο νοσοκομείο, είχε πάει πια 12 και μισή περίπου… με το μακιγιάζ της παράστασης να έχει λυώσει στο πρόσωπό μου… ρωτώ μια νοσοκόμα για τη Θεοδώρα μου, κι εκείνη με κοιτάζει καλά-καλά και μου λέει με ύφος υποτιμητικό : «Μμμ… ωραία μάνα είσαι ! Τώρα ενδιαφέρθηκες για το παιδί σου ;». Τι να της πω και τι να καταλάβει… Σκληρό το τίμημα που πληρώνουμε κάποιες φορές εμείς οι ηθοποιοί, ιδιαίτερα οι γυναίκες !
Ο πελεκάνος Ο ρόλος της «μάνας» στον «Πελεκάνο» του Στρίντμπεργκ, είναι ίσως η πιο μεγάλη υποκριτική πρόκληση στη μέχρι τώρα καριέρα μου. Και το έργο, σκληρό. Ανελέητο. Αλλά τόσο σύγχρονο, τόσο διαχρονικό. Μια μάνα, που κακοποιεί τα παιδιά της, που στο κάδρο της ζωής της βάζει μόνο την καλοπέρασή της… και που δεν διστάζει να συνάψει δεσμό με τον αρραβωνιαστικό της κόρης της. Φυσικά, στην εποχή που το έγραψε ο Στρίντμπεργκ, ίσως το θέμα να χαρακτηριζόταν υπερβολικό. Γύρισαν όμως οι καιροί, και τώρα αυτές οι καταστάσεις είναι καθημερινές στα δελτία ειδήσεων. Ενδο-οικογενειακή βία, κακοποιητές γονείς… πλήθος οι αμαρτωλές ιστορίες που κρύβονται πίσω από κλειστές πόρτες. Εύχομαι τα μηνύματα που περνούν έργα σαν τον «Πελεκάνο», να επηρεάζουν λίγο κάποιους γονείς, που σπέρνουν παιδιά χωρίς να είναι άξιοι να φέρουν τον πολύ τιμητικό τίτλο του γονέα.
Αντιγόνη Αχ… Πάλι ένα «αχ»… Ούτοι συνέχθειν , αλλά συμφιλείν έφυν ! Η μεγαλειώδης φράση της Αντιγόνης, που σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει : Δεν γεννήθηκα για να μισώ, αλλά για ν’ αγαπώ ! Και θυσιάζεται για την αγάπη. Η υπέρτατη θυσία. Ναι, με αξίωσε ο Θεός να ερμηνεύσω την Αντιγόνη του Σοφοκλή. Και μάλιστα δυο καλοκαίρια. Το πρώτο (το 2000) λάβαμε μέρος με το θέατρο ΚΝΩΣΟΣ του Λάμπρου Τσάγκα, σε ένα φεστιβάλ αρχαίου δράματος στην Πάφο, και παίξαμε στο αρχαίο θέατρο της Πάφου. Το επόμενο καλοκαίρι όμως, με μια ανανεωμένη παράσταση, εκπροσωπήσαμε την Ελλάδα, με την Αντιγόνη, στο 1ο Διεθνές Φεστιβάλ Τέχνης στη Τζακάρτα της Ινδονησίας. Μοναδικές στιγμές, κάτι που βαραίνει μέσα μου σαν πολύτιμη μνήμη… Εμείς ήμασταν που ταξιδέψαμε τις αξίες του Σοφοκλή στην μακρινή Ινδονησία ! Με τον βαρυσήμαντο λόγο του, με τα μηνύματά του… Δε χρειάζεται να πω, φαντάζομαι, πόσο βαθιά μού μιλά η Αντιγόνη. Και πόσο θα ‘πρεπε η στάση της να προβληματίζει και να εμπνέει τον κάθε άνθρωπο. Ιδιαίτερα στη σημερινή επΟ κόσμος και ο Κοσμάς Λέω πάντα πως ευγνωμονώ το Θεό που στην πορεία μου μού έδωσε την ευκαιρία να ερμηνεύσω σπουδαία κείμενα και να συνεργαστώ με άξιους του χώρου. Και ανάμεσα στις πολλές συνεργασίες, ξεχωρίζω και το τρίπτυχο : Γρηγόρης Ξενόπουλος – Ερρίκος Ανδρέου – Κώστας Ρηγόπουλος. Και το σπουδαίο σήριαλ που κάναμε πριν από αρκετά χρόνια, «Ο κόσμος και ο Κοσμάς», με «Κοσμά» τον Ρηγόπουλο και σε σκηνοθεσία του Ερρίκου. Τι μεγάλη επιτυχία… Τι φοβερός ρόλος αυτή η Φιορούλα, η «κοσμαγάπητη» Φιορούλα, όπως την αποκαλούσαν. Δεν ήταν φρόνιμη η Φιορούλα… Ήταν άπιστη. Ταλαιπωρούσε πολύ τον κόντε Αλιμπράντε. Όμως ήταν τόσο χαριτωμένα άπιστη, που ο κόσμος τη λάτρεψε. Και της χρωστώ σπουδαίες στιγμές, τόσο σε επαγγελματικό, όσο και σε προσωπικό επίπεδο.
