Εξόχως ευνοϊκή η συγκυρία για τα σχέδια του Τούρκου προέδρου – «Αγκάθι» οι κοινωνικές αντιδράσεις και το μομέντουμ που θα επιδιώξει να εκμεταλλευθεί η αντιπολίτευση
Η σύλληψη του Εκρέμ Ιμάμογλου φαίνεται να αιφνιδίασε μόνο όσους βρίσκονται δυτικότερα της Θάλασσας του Μαρμαρά και τον Βόσπορο. Ο Ιμάμογλου είναι μεν δήμαρχος της μεγαλύτερης πόλης της Τουρκίας, αλλά δεν είναι και ο μόνος που έχει συλληφθεί -ειδικά το τελευταίο διάστημα.
Ο δήμαρχος του Μπεσίκτας, Ριζά Ακπολάτ, ο δήμαρχος του Εσένγιουρτ, Αχμέτ Οζέρ αλλά και ο δήμαρχος του Οβάτζικ, Μουσταφά Σαρίγκιουλ, φόρεσαν όλοι χειροπέδες τους τελευταίους μήνες, με τις κατηγορίες να ομοιάζουν με αυτές που βαραίνουν σήμερα τον συνάδελφό τους από την Κωνσταντινούπολη -διαφθορά, σχέσεις με τρομοκρατία και σύσταση εγκληματικής οργάνωσης οι βαρύτερες από αυτές.
Το γεγονός πως ο κλοιός γύρω από τον Ιμάμογλου και το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) «έσφιγγε», το είχε κατανοήσει απόλυτα ο ίδιος ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, ο οποίος με ψυχραιμία έδεσε τη γραβάτα του, πριν οι διωκτικές αρχές της Κωνσταντινούπολης μπουν στο σπίτι του. Φυσικά, με το ίδιο ήρεμο χέρι με το οποίο έδεσε τον κόμπο στον λαιμό του, έγραψε το ιδιόχειρο σημείωμα, με το οποίο υπογράμμισε την πίστη του σε Θεό και λαό. Το σκηνικό που, για πολλούς στην Τουρκία είχε στηθεί και είχε μπει σε κίνηση, είχε δώσει δείγματα του τι θα ακολουθούσε και ίσως κι αυτό να είναι κομβικό στις εξελίξεις.
Το βασικό ερώτημα που γεννάται σήμερα δεν είναι το «γιατί τον Ιμάμογλου» -και αυτό, καθώς ο δήμαρχος Κωνσταντινούπολης είναι με διαφορά ο σημαντικότερος και ο ισχυρότερος πολιτικός αντίπαλος του Ταγίπ Ερντογάν. Ο Εκρέμ Ιμάμογλου έχει δύο φορές καταφέρει να κερδίσει το κόμμα του Τούρκου προέδρου, τόσο στις εκλογές του 2019 όσο και σε αυτές του 2024, και η αποδοχή στο πρόσωπό του μοιάζει και είναι σημαντική απειλή στα σχέδια του Ερντογάν για το μέλλον… και μάλιστα όπως φαίνεται το άμεσο. Το ερώτημα είναι «γιατί τώρα;».
Ο Ιμάμογλου καταγράφει δεδομένα διαρκώς άνοδο και την ερχόμενη Κυριακή ήταν σχεδόν σίγουρο πως το ίδιο το κόμμα που υπηρετεί και την στάση του έχει καταφέρει να ισχυροποιήσει και να μετατρέψει ως τον μοναδικό αξιόλογο πολιτικό αντίπαλο, όντας στην αντιπολίτευση, θα του έδινε το χρίσμα του «εκλεκτού» για τις εκλογές του 2028… Κι αν οι προεδρικές εκλογές είναι χρονικά μακριά και ο Ταγίπ Ερντογάν με το παρόν Σύνταγμα δεν έχει δικαίωμα για νέα υποψηφιότητα, ίσως το χρίσμα στον Ιμάμογλου να αποτελούσε από μόνο του εξέλιξη που θα έβαζε εμπόδιο στα πιο κρυφά από τα σχέδια του Τούρκου προέδρου. Από τα μέσα του 2024 έχουν υπάρξει διαρροές από το AKP -το κυρίαρχο κόμμα του Ταγίπ Ερντογάν- πως δεν είναι απίθανο ένα σενάριο συνταγματικής αναθεώρησης σε συνδυασμό με πρόωρες εκλογές, προκειμένου ο 71 ετών Τούρκος πρόεδρος να μπει για πάντα στο πάνθεον όχι μόνο της πολιτικής, αλλά και της ίδιας της τουρκικής ιστορίας.
Η επάνοδος Τραμπ που δίνει μία εξαιρετική ευκαιρία στον Ερντογάν
Η δεύτερη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ έχει αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο ολόκληρος ο πλανήτης κινείται και αντιμετωπίζει τόσο τα εσωτερικά όσο και τα παγκόσμια ανοιχτά ζητήματα. Η Τουρκία και ο ίδιος ο Ερντογάν έχει σήμερα μία τρανή ευκαιρία να γιγαντωθεί πολυεπίπεδα. Δεν υπάρχει κυριολεκτικά ανοιχτό πολεμικό ή οικονομικό ζήτημα παγκόσμιας εμβέλειας, στο οποίο η Άγκυρα δεν έχει ενεργό ρόλο και συμμετοχή. Ο πόλεμος στην Ουκρανία, η τεράστια επιρροή στην υπό διαμόρφωση κατάσταση στη Συρία, αλλά και οι διαχρονικά καλές σχέσεις με τον Ντόναλντ Τραμπ είναι κάποια από όσα έχουν κατά κόρον γραφτεί και αναλυθεί. Ειδικά όμως η επιστροφή Τραμπ και οι αλλαγές που αυτή έχει φέρει και στην Ευρώπη δίνουν σήμερα προσωπικά στον Ερντογάν την ευχέρεια να «τρέξει» κατά δοκούν όλες τις υποθέσεις που προσωπικά τον απασχολούν.
Για τον πολιτικό Ερντογάν που, από την θέση του δημάρχου Κωνσταντινούπολης το 1994 έκανε το μεγάλο άλμα το 2003 ως πρωθυπουργός και από το 2014 μέχρι και σήμερα εκλέγεται πρόεδρος της Τουρκίας, η εξαφάνιση κάθε αξιόλογου και επικίνδυνου πολιτικού αντιπάλου με παράλληλη προώθηση πρόωρων εκλογών και μίας νέας άνετης νίκης είναι το ιδανικό επιστέγασμα μίας ζωής γεμάτης από πολιτική… Η παρουσία Τραμπ στο Οβάλ Γραφείο εξασφαλίζει στον Ερντογάν πως ο Λευκός Οίκος δεν πρόκειται να ασχοληθεί με τους «τύπους» και τις «μεθόδους» του προέδρου της Τουρκίας, ενώ και η Ευρώπη μπορεί σήμερα να επικρίνει, αλλά έχει πολλά και σημαντικά δικά της ζητήματα να λύσει, στα οποία μάλιστα ένα τουρκικό «ναι» μοιάζει και μπορεί και να είναι κομβικό ειδικά στο κομμάτι της κοινής άμυνας -ειδικά εάν οι ΗΠΑ όντως αποχωρήσουν από την διαχρονική τους στήριξη στη θωράκιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η συγκυρία είναι εξόχως ευνοϊκή για τον πρόεδρο της Τουρκίας, για να μείνει ανεκμετάλλευτη.
Οι Κούρδοι και το ρίσκο
Η Δικαιοσύνη στην Τουρκία μπορεί να προσάπτει στον Ιμάμογλου σχέσεις με τρομοκράτες, καθώς ακόμη ως τέτοια χαρακτηρίζεται στη γείτονα το PKK, αλλά ο ίδιος ο κυβερνητικός εταίρος του Τούρκου προέδρου, Μπαχτσελί, είναι αυτός που αρχικά έκανε άνοιγμα προς τον Οτσαλάν. Ένα άνοιγμα που τον περασμένο μήνα έφερε και το μήνυμα αφοπλισμού του ένοπλου βραχίονα από τον ηγέτη των Κούρδων, ο οποίος παραμένει φυλακισμένος. Ακόμη μπορεί ο Οτσαλάν να μην έχει αποφυλακιστεί, μπορεί να μην έχει δοθεί το πράσινο φως για το συνέδριο στο οποίο το PKK θα υπογράψει τον αφοπλισμό και την αυτοδιάλυσή του, αλλά ο Ερντογάν έχει ρίξει «δίχτυα» στους Κούρδους της χώρας, που δεν είναι καθόλου μικρό μέγεθος. Ο Ερντογάν γνωρίζει πως μπορεί να μην πείσει την πλειοψηφία τους, αλλά με τις κινήσεις του πολιτικά θα τους διασπάσει σε τέτοιο βαθμό που δεν θα τον απειλήσουν…
Στον αντίποδα, η κίνηση με την σύλληψη του Ιμάμογλου οδηγεί την χώρα με ακρίβεια σε έκρηξη και αντιδράσεις. Το CHP δεν ελέγχει μόνο τον Δήμο της Κωνσταντινούπολης αλλά και αυτόν της πρωτεύουσας Άγκυρας. Οι συγκεντρώσεις -παρά τις απαγορεύσεις- θα είναι μαζικές, ειδικά από τους φοιτητές και αναμένεται η ένταση να έχει αυτή την φορά διαστάσεις. Η σύλληψη Ιμάμογλου και οι όποιες αποφάσεις παρθούν από την τουρκική Δικαιοσύνη στο άμεσο μέλλον δεδομένα θα ενισχύσουν περαιτέρω την δημοτικότητά του και μπορεί ο Ερντογάν να έχει στερήσει τυπικά ακόμη και από την φυλακή στον μεγάλο του πολιτικό αντίπαλο το δικαίωμα να είναι υποψήφιος, καθώς έχει ακυρώσει το πανεπιστημιακό τίτλο σπουδών του -προαπαιτούμενο για τέτοια υποψηφιότητα στην Τουρκία- αλλά αυτό δεν σημαίνει πως όσοι βγουν μπροστά για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν θα εκμεταλλευτούν το «momentum». Για τον Τούρκο πρόεδρο αυτό είναι ίσως ένα «ελεγχόμενο» ρίσκο, αλλά οι κοινωνικές αντιδράσεις δεν είναι ποτέ ένα γεγονός που μπορεί η έκταση και έντασή τους να προβλεφθεί.
