Ξεχωρίζοντας για το ταλέντο της και με στόχο να κάνει καριέρα στην ενόργανη γυμναστική, η Γιάνας έκανε προπονήσεις από μικρή στο κέντρο ενόργανης της πόλης Χάλλε, στην ανατολική Γερμανία. Και εκεί ήταν που ανακάλυψε από νωρίς και τις σκοτεινές πτυχές του αγαπημένου της αθλήματος.
«Όταν ήμουν οκτώ ή εννέα ετών, μου έλεγαν πως είμαι πολύ χοντρή», λέει η Γιάνας. «Μου απαγόρευσαν να τρώω φαγητό ή ακόμα και να πίνω νερό, επειδή έχει υδατάνθρακες».
Τώρα στα 25 της η Γιάνας είναι μία από τις Γερμανίδες πρώην αθλήτριες ενόργανης γυμναστικής που αποφάσισαν να μιλήσουν δημοσίως για την κακοποίηση που υπέστησαν.
Προσφάτως η ενόργανη βρέθηκε και πάλι στο επίκεντρο της προσοχής, όταν στα τέλη του περασμένου έτους η 17χρονη Μέολι Γιάουχ από τη Στουτγκάρδη αποφάσισε προς έκπληξη πολλών να αποσυρθεί από την ενεργό δράση – και πολλοί εικάζουν πως αυτό συνέβη επειδή και η ίδια υπήρξε θύμα κακοποίησης.
Σε τοποθέτησή της την 31η Δεκεμβρίου, η Γερμανική Ομοσπονδία Ενόργανης Γυμναστικής (DTB) ανέφερε πως ερευνά ήδη τις αναφορές περί κακοποίησης και πως έχει λάβει ορισμένα – απροσδιόριστα – «μέτρα», με πολλά μέσα ενημέρωσης να γράφουν ότι δύο προπονητές στη Στουτγκάρδη τέθηκαν σε διαθεσιμότητα.
Πολλές οι αναφορές για κακοποίηση
Οι αθλητές της ενόργανης γυμναστικής αποκάλυψαν έναν κατάλογο με διάφορα περιστατικά κακομεταχείρισης και προβλήματα υγείας που ανέπτυξαν, αναφέροντας μεταξύ άλλων πως υπήρξαν θύματα απειλών και εξευτελιστικής μεταχείρισης, πως είχαν αναπτύξει διατροφικές διαταραχές και πως εξαναγκάζονταν να προπονηθούν ακόμα και να είχαν κάποια σπασμένα οστά.
Η Γιάνας δηλώνει πως έκανε προπονήσεις όσο και να πονούσε, αλλά εν τέλει την παράτησαν, όταν έπαθε την πρώτη από τις τρεις ρήξεις χιαστού.
«Με παράτησαν, επειδή κανείς δεν πίστευε πως θα μπορούσα να επιστρέψω και να αγωνιστώ με κομμένο χιαστό», λέει η πρώην πρωταθλήτρια νέων.
«Ουσιαστικά δεν είχα πια καμία αξία για τον προπονητή μου. Και τότε αναρωτιέσαι: “Μήπως φταίω εγώ για τον τραυματισμό μου;” Συνεχίζεις να κατηγορείς τον εαυτό σου ξανά και ξανά και κάποια στιγμή αυτό σε διαλύει εντελώς».
Στα 14 της και χωρίς να είναι πλέον ευπρόσδεκτη στη Χάλλε, η Γιάνας πήγε στο Ολυμπιακό προπονητικό κέντρο της Στουτγκάρδης – μία απόφαση που σύμφωνα με την ίδια ήταν η καλύτερη για την καριέρα της. Σήμερα, ωστόσο, η πρώην αθλήτρια διαπιστώνει εκ των υστέρων πως η μεταχείρισή της εκεί πέρα την επηρέασε πολύ: «Πήγα από μία κόλαση σε μία καλύτερη κόλαση», δηλώνει. «Ξέρουμε πως στον επαγγελματικό αθλητισμό πρέπει να ξεπερνάς τα όριά σου. Αλλά αυτό δεν σημαίνει πως τα παιδιά πρέπει να υφίστανται ψυχολογική κακοποίηση – και αυτό ακριβώς ήταν που μου συνέβη κι εμένα στη Χάλλε και τη Στουτγκάρδη».
Παρόμοια είναι η ιστορία και της Μισέλ Τιμ. Προϊόν και αυτή του συστήματος της Στουτγκάρδης, η Τιμ αναφέρει πως την ανάγκαζαν να προπονείται τραυματισμένη, κάτι που άρχισε και εκείνη να θεωρεί ως φυσιολογικό από ένα σημείο κι έπειτα, πιστεύοντας πως δεν χρειάζεται να απευθυνθεί σε κάποιον για το πρόβλημά της – δεδομένης και της «επιρροής» που είχαν οι προπονητές της στην ίδια.
«Είναι από αυτές τις περιπτώσεις που ξεκινάς τόσο μικρός και εξαρτάσαι τόσο πολύ από τους προπονητές σου, που απλώς δεν συνειδητοποιείς τι συμβαίνει», δηλώνει η Γερμανίδα και πρώην μέλος της εθνικής ομάδας στην DW.
«Όταν όμως βγεις από τη φούσκα αυτή και τα δεις όλα εξ αποστάσεως, τότε είναι που καταλαβαίνεις ότι πολλά απ’ όσα συνέβαιναν ήταν λάθος».
Απ’ όταν σταμάτησε το 2022, η Τιμ προπονεί μία ομάδα αγοριών ηλικίας επτά έως εννέα ετών, στο ίδιο κλειστό γυμναστήριο της Στουτγκάρδης που προπονείται και η γυναικεία ομάδα. Και βλέποντας και τις άλλες αθλήτριες να περνούν ό,τι περνούσε στο παρελθόν και η ίδια, η 27χρονη αποφάσισε τον περασμένο Οκτώβριο να μην μείνει με τα χέρια σταυρωμένα και να γράψει μία επιστολή στην DTB εκφράζοντας τις ανησυχίες της.
Αν και κάποιος από την ομοσπονδία της τηλεφώνησε αρχικά, η Τιμ αισθάνεται πως οι αρμόδιοι δεν έδωσαν ιδιαίτερη σημασία στα όσα έγραψε.
Υπήρξε οποιαδήποτε αλλαγή στις συνθήκες;
Το 2020 η γερμανική κοινή γνώμη είχε συγκλονιστεί από ένα παρόμοιο σκάνδαλο σχετικά με την κακομεταχείριση αθλητριών της ενόργανης γυμναστικής, το οποίο είχε σημειωθεί στο Ολυμπιακό προπονητικό κέντρο του Κέμνιτς. Στον απόηχο του σκανδάλου η DTB υποσχέθηκε μία «αλλαγή νοοτροπίας», όπως και να λάβει υπόψιν τις ανάγκες των νεαρών αθλητών. Καθώς τα στοιχεία έδειχναν πως το πρόβλημα δεν αφορούσε αποκλειστικά το Κέμνιτς, η ομοσπονδία δημιούργησε ένα working group με στόχο να ερευνηθούν οι συνθήκες και σε άλλα προπονητικά κέντρα της Γερμανίας. Τα αποτελέσματα ωστόσο δεν δημοσιεύτηκαν ποτέ – και η DTB παραδέχτηκε πως δεν επιβλήθηκαν κυρώσεις σε άλλους προπονητές.
Το τελευταίο διάστημα φαίνεται να υπάρχει και πάλι κάποια αντίδραση στις κατηγορίες. «Το θετικό είναι πως το ζήτημα βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής και τώρα οι αρμόδιοι αναγκάζονται να δράσουν», δηλώνει η Τιμ. «Και δεν νομίζω ότι θα μπορούσε να συμβεί αυτό με άλλον τρόπο».
Σε γραπτή της απάντηση σε σχετικό ερώτημα της DW η DTB δήλωσε «σοκαρισμένη» με τις καταγγελίες, επιμένοντας πως τα μέτρα που έλαβε το 2021 «πέτυχαν σημαντικές αλλαγές και βελτιώσεις».
Η ομοσπονδία αναφέρει ακόμα πως φαίνεται ότι «δεν έχουμε πετύχει ακόμη τους στόχους μας. Πρέπει όμως να αναγνωρίσουμε ότι χρειάζεται χρόνος για να αλλάξει η συμπεριφορά και η νοοτροπία [των προπονητών] στις καθημερινές προπονήσεις. Γνωρίζουμε πολύ καλά πως θα κριθούμε με βάση το πώς θα αντιμετωπίσουμε τις καταγγελίες αυτές. Και αυτός είναι ο μόνος τρόπος να διατηρήσουμε και να επανακτήσουμε την εμπιστοσύνη [των αθλητριών και των πολιτών]».
Η ελπίδα για το μέλλον
Η Τιμ διατηρεί την ελπίδα της για το μέλλον – αν και υπό κάποιες προϋποθέσεις.
«Θα πρέπει να υπάρχουν ξεκάθαροι κανόνες, ώστε όλοι να ξέρουν προς τα πού κινούμαστε, πώς θέλουμε να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα και ότι θέλουμε να υποστηρίξουμε τα παιδιά», εξηγεί η πρώην αθλήτρια. «Και πρέπει οπωσδήποτε να υπάρχουν επιπτώσεις, όταν τα πράγματα πηγαίνουν λάθος».
Η Γιάνας δεν θεωρεί από την πλευρά της πως είναι απαραίτητο να καταλήξουν σε απολύσεις αξιωματούχων και προπονητών, αλλά πως αρκεί αυτοί να «δείξουν απλώς τη μεταμέλειά τους» για ό,τι έχει συμβεί.
«Θα πρέπει να θέλουν πραγματικά να αλλάξουν τα πράγματα και πρωτίστως να σταματήσουν να κουκουλώνουν τα γεγονότα», προσθέτει η Γιάνας. «Διότι αυτή ακριβώς η συγκάλυψη οδηγεί στον φαύλο κύκλο, όπου οι άνθρωποι λένε “δεν γνωρίζαμε τίποτα”. Αυτό που θα ήθελα πολύ είναι τα παιδιά να διασκεδάζουν και πάλι, να μην έρχονται στο γυμναστήριο κλαίγοντας ή νιώθοντας φόβο για τους προπονητές τους».
Πηγή: eleftherostypos.gr
