Συρία/AP
Παραμένουν τα ερωτήματα για το καθεστώς της επόμενης ημέρας
«Ο έκπτωτος πρόεδρος της Συρίας Μπασάρ αλ Άσαντ έφτασε στη Μόσχα» ανακοίνωσαν τα ρωσικά ΜΜΕ βάζοντας τέλος στις θεωρίες για την τύχη του πρώην δικτάτορα. «Η Ρωσία, για ανθρωπιστικούς λόγους, τους χορήγησε άσυλο» έγραψαν. Ο Άσαντ εγκατέλειψε τη συριακή πρωτεύουσα Δαμασκό μετά την πτώση της κυβέρνησής του μετά από μια αστραπιαία επίθεση των δυνάμεων των ανταρτών σε όλη τη χώρα – τερματίζοντας την 24χρονη βάναυση διακυβέρνησή του.
Καθώς ο κ. Άσαντ διέφυγε, πλάνα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έδειχναν οικογένειες να λεηλατούν τα προεδρικά ανάκτορα στη Δαμασκό, ενώ κάποιοι έβγαζαν selfies μέσα στα μεγαλοπρεπή κτίρια, καθώς χιλιάδες άνθρωποι πανηγύριζαν στους δρόμους. Οι άνθρωποι μπήκαν επίσης σε ένα κτίριο κοντά στα ανάκτορα της Δαμασκού, το οποίο φιλοξενούσε πολυτελή αυτοκίνητα που πιστεύεται ότι ανήκαν στον πρώην πρόεδρο.
Σε βίντεο που μοιράστηκαν στο διαδίκτυο, άνθρωποι φαίνονται να οδηγούν μέσα σε ένα γκαράζ, περνώντας από σειρές κόκκινων σπορ αυτοκινήτων και τεράστιων 4×4. Χιλιάδες Σύριοι, με αυτοκίνητα και πεζοί, συγκεντρώθηκαν επίσης σε μια κεντρική πλατεία της Δαμασκού φωνάζοντας για την ελευθερία.
Στην πόλη-κλειδί Χομς -την οποία κατέλαβαν οι αντάρτες μαχητές μετά από μόλις μία ημέρα μαχών- χιλιάδες άλλοι γέμισαν τους δρόμους μετά την αποχώρηση του στρατού, χορεύοντας και φωνάζοντας «Ο Άσαντ έφυγε, η Χομς είναι ελεύθερη» και «Ζήτω η Συρία και κάτω ο Μπασάρ αλ Άσαντ».
Το διεθνές αεροδρόμιο της χώρας στη Δαμασκό εγκαταλείφθηκε και οι αντάρτες δήλωσαν ότι εισήλθαν στη διαβόητη στρατιωτική φυλακή Saydnaya βόρεια της πρωτεύουσας, όπου, σύμφωνα με ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων, χιλιάδες Σύροι έχουν βασανιστεί και σκοτωθεί από το καθεστώς Άσαντ.
Βίντεο που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο δείχνει αντάρτες να ανοίγουν κελιά και να απελευθερώνουν δεκάδες γυναίκες κρατούμενες, οι οποίες έδειχναν σοκαρισμένες και μπερδεμένες. Τουλάχιστον ένα μικρό παιδί φαινόταν ανάμεσά τους.
Πανηγυρισμοί από τη Μαδρίτη έως το Λίβανο
Σκηνές εορτασμού ξέσπασαν και σε άλλες χώρες σε όλο τον κόσμο, με Σύρους να συγκεντρώνονται για να τιμήσουν την ιστορική επέτειο σε πόλεις όπως η Μαδρίτη, το Μάντσεστερ και η Τρίπολη, στο βόρειο Λίβανο.
Η πτώση του καθεστώτος του Άσαντ σηματοδοτεί ένα σημείο καμπής για τη Συρία μετά από 13 χρόνια εμφύλιων συγκρούσεων. Είχε αντιμετωπίσει μια μάχη σε τρία μέτωπα – το Hayat Tahrir al Sham (HTS) από το βορρά, το Νότιο Μέτωπο και μια κουρδική ομάδα στα ανατολικά.
Το HTS είναι μια σουνιτική ισλαμιστική μαχητική παράταξη, κάποτε γνωστή ως Μέτωπο Νούσρα, πρώην πτέρυγα της Αλ Κάιντα.
Εδώ και καιρό έχει χαρακτηριστεί τρομοκρατική ομάδα από τις ΗΠΑ. Το 2016, διέκοψε τους δεσμούς της με την Αλ Κάιντα εν μέσω μιας προσπάθειας να εμφανιστεί μετριοπαθής.
Οι Σύροι αντάρτες, που αποτελούνται από διάφορες ομάδες της αντιπολίτευσης, δήλωσαν ότι εργάζονται για τη μετάβαση της εξουσίας σε ένα νέο κυβερνητικό σώμα με πλήρεις εκτελεστικές εξουσίες.
«Η μεγάλη συριακή επανάσταση έχει περάσει από το στάδιο του αγώνα για την ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ στον αγώνα για την από κοινού οικοδόμηση μιας Συρίας που θα αρμόζει στις θυσίες του λαού της», ανέφερε ο συνασπισμός σε ανακοίνωσή του, περιγράφοντας τα γεγονότα ως μια νέα γέννηση για τη “μεγάλη Συρία.” Ο ηγέτης του HTS Αμπού Μοχάμεντ αλ Τζολάνι, ο οποίος ηγήθηκε της εξέγερσης, δήλωσε ότι “το μέλλον είναι δικό μας” σε δήλωση που διαβάστηκε στη συριακή κρατική τηλεόραση.
Είπε ότι «δεν υπάρχει περιθώριο για πισωγυρίσματα» και ότι η ομάδα του είναι «αποφασισμένη» να συνεχίσει την πορεία που ξεκίνησε το 2011.
Απευθυνόμενος σε πλήθος μέσα στο εκτεταμένο τζαμί Umayyad στη Δαμασκό, χαρακτήρισε αργότερα την πτώση του Άσαντ ως «νίκη του ισλαμικού έθνους».
«Μια νέα ιστορία, αδελφοί μου, γράφεται σε ολόκληρη την περιοχή μετά από αυτή τη μεγάλη νίκη», πρόσθεσε.
Οι αντιδράσεις των ηγετών
Οι παγκόσμιοι ηγέτες αντιδρούν στην πτώση του προέδρου Άσαντ.
Η Ρωσία –η οποία, μαζί με το Ιράν, βοήθησε να στηριχθεί το καθεστώς Άσαντ- ζήτησε έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για να συζητηθεί η κατάσταση στη Συρία, ανέφερε αξιωματούχος του Κρεμλίνου στο Telegram.
Αλλού, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν χαρακτήρισε την πτώση του κ. Άσαντ «θεμελιώδη πράξη δικαιοσύνης» αλλά και «μια στιγμή κινδύνου», ενώ ο σερ Κίρ Στάρμερ κάλεσε όλες τις πλευρές να προστατεύσουν τους αμάχους και να διασφαλίσουν ότι η βοήθεια θα φτάσει στους ευάλωτους.
«Οι εξελίξεις στη Συρία τις τελευταίες ώρες και ημέρες είναι πρωτοφανείς και μιλάμε με τους εταίρους μας στην περιοχή και παρακολουθούμε στενά την κατάσταση», δήλωσε ο Βρετανός πρωθυπουργός.
«Ο συριακός λαός υπέφερε υπό το βάρβαρο καθεστώς του Άσαντ για πάρα πολύ καιρό και χαιρετίζουμε την αποχώρησή του. Η εστίασή μας είναι τώρα να διασφαλίσουμε ότι θα επικρατήσει μια πολιτική λύση και ότι θα αποκατασταθεί η ειρήνη και η σταθερότητα».
Ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν πρέπει να εμπλακούν στη σύγκρουση, καθώς η Συρία «δεν είναι φίλη μας», σε ανάρτησή του στο Truth Social.
Σε μια νέα ενημέρωση το πρωί της Κυριακής – πριν επιβεβαιωθεί ότι ο Άσαντ είχε λάβει άσυλο στη Μόσχα – πρόσθεσε: «Ο Άσαντ έφυγε. Έχει εγκαταλείψει τη χώρα του. Ο προστάτης του, η Ρωσία, με επικεφαλής τον [Ρώσο πρόεδρο] Βλαντιμίρ Πούτιν, δεν ενδιαφερόταν πλέον να τον προστατεύσει.
«Η Ρωσία και το Ιράν βρίσκονται σε αποδυναμωμένη κατάσταση αυτή τη στιγμή, ο ένας λόγω της Ουκρανίας και της κακής οικονομίας, ο άλλος λόγω του Ισραήλ και της πολεμικής του επιτυχίας.» Το Ισραήλ πραγματοποίησε τρεις αεροπορικές επιδρομές εναντίον ενός σημαντικού συγκροτήματος ασφαλείας στη Δαμασκό, δήλωσαν στο Reuters δύο περιφερειακές πηγές ασφαλείας.
Οι ισραηλινές δυνάμεις έχουν επίσης στοχεύσει ένα ερευνητικό κέντρο στη συριακή πρωτεύουσα, είπαν. Σύμφωνα με το Ισραήλ, το κέντρο χρησιμοποιούνταν από Ιρανούς επιστήμονες για την ανάπτυξη πυραύλων.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου είχε χαιρετίσει την εκδίωξη του κ. Άσαντ ως «ιστορική ημέρα».
Κατά την επίσκεψή του στην περιοχή κοντά στα σύνορα με τη Συρία, δήλωσε ότι διέταξε τις ισραηλινές δυνάμεις να καταλάβουν μια νεκρή ζώνη στα Υψίπεδα του Γκολάν, προσθέτοντας: «Δεν θα επιτρέψουμε σε καμία εχθρική δύναμη να εγκατασταθεί στα σύνορά μας».
