Τα τουρκικά παζάρια, η λύση «καζάν -καζάν» στο Αιγαίο και το μομέντουμ

Γιώργος Γεραπετρίτης και Χακάν Φιντάν έλαβαν εντολή τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη να διερευνήσουν την ύπαρξη κοινού εδάφους για το ενδεχόμενο να ανοίξει η συζήτηση της οριοθέτησης ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας. Ωστόσο, η επικείμενη συνάντηση θα δείξει κατά πόσο είναι ώριμες οι συνθήκες προκειμένου να οριστεί το εύρος, το πλαίσιο και τα τεχνικά ζητήματα.

Η Τουρκία επιδιώκει τη λύση των διαφορών με την Ελλάδα στο Αιγαίο στο πλαίσιο του «καζάν- καζάν». Πρόκειται για μία πάγια θέση της Άγκυρας που έχει εκφράσει επανειλημμένως ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υπονοώντας «ή θα πάρουμε κι εμείς μερίδιο σε ό,τι βρείτε στο Αιγαίο, ή δεν θα πάρει κανείς».

Η Αθήνα από την πλευρά της έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν υπάρχει κανενός είδους παζάρι με την Άγκυρα, αναγνωρίζοντας παράλληλα πώς είναι ιδιαίτερα θετικό το ότι υπάρχουν ανοιχτοί δίαυλοι επικοινωνίας. Για το ενδεχόμενο να αλλάξει στρατηγική και τακτική ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μετά την νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις αμερικανικές εκλογές, η Ελλάδα απαντά ότι δεν ετεροκαθορίζει τις σχέσεις της με άλλες χώρες με βάση μία τρίτη χώρα. Η Αθήνα έχει επιλέξει το δρόμο του διαλόγου.

Ο Υπουργός Εξωτερικών της γείτονος λίγο πριν την επίσκεψή του στην Αθήνα σε συνέντευξή του, η οποία δημοσιεύεται στην εφημερίδα Aksam, έκανε λόγο για λύση αμοιβαίου οφέλους (σ.σ καζάν – καζάν) των ζητημάτων με την Ελλάδα με στόχο να μετατραπεί το Αιγαίο σε θάλασσα ειρήνης κάνοντας λόγο για το «όραμα» του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Στόχος η διατήρηση του μομέντουμ

Η Αθήνα επιδιώκει να διατηρηθεί η θετική ατμόσφαιρα που έχει επικρατήσει από τις προηγούμενες επαφές Γεραπετρίτη – Φιντάν, όπου επανέλαβαν τις πάγιες θέσεις των δυο χωρών σε ηπιότερους τόνους. Ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας αναμένεται να επαναλάβει την άποψη της Αθήνα περί σεβασμού των αρχών του Διεθνούς Δικαίου. Σκοπός και των δύο πλευρών είναι να μην χαθεί το θετικό μομέντουμ των τελευταίων μηνών, όπως και ο μηχανισμός αποκλιμάκωσης που έχει στηθεί.

Σε κάθε περίπτωση το νέο τετ α τετ Γεραπετρίτη – Φιντάν θα στρώσει το έδαφος για το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας – Τουκρίας τον Ιανουάριο στην Άγκυρα και την συνάντηση των δύο ηγετών Κυριάκου Μητσοτάκη – Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Συνεπώς επί τάπητος θα τεθεί ο οδικός χάρτης της Θετικής Ατζέντας, του Πολιτικού Διαλόγου και των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.

Θετικό το κλίμα στη συνάντηση για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης

Ελληνική αντιπροσωπεία βρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη για τον επαναληπτικό γύρο των συνομιλιών για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης δύο ημέρες πριν τη συνάντηση Γεραπετρίτη – Φιντάν στην Αθήνα. Η συνάντηση φιλοξενήθηκε από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας της Τουρκίας.

Των δύο αντιπροσωπειών ηγήθηκαν ο Πρέσβης Θεοχάρης Λαλάκος και ο Τούρκος Υφυπουργός Εξωτερικών Μπουράκ Ακτσαπάρ, αντιστοίχως. Μετείχαν, επίσης, ανώτατοι και ανώτεροι αξιωματικοί των Ενόπλων Δυνάμεων των δύο χωρών.
Στις αντιπροσωπείες συμμετείχαν πρέσβεις και υψολόβαθμοι στρατιωτικοί.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, τα δύο μέρη έκαναν ανασκόπηση των προγραμματισμένων για το 2024 ΜΟΕ και συζήτησαν την υλοποίηση των αμοιβαία συμφωνημένων δραστηριοτήτων ΜΟΕ για το 2025. Η συνάντηση διεξήχθη σε θετικό κλίμα σύμφωνα με ανακοίνωση από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Η επόμενη συνάντηση θα φιλοξενηθεί στην Ελλάδα.

Η προηγούμενη συνάντηση για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, είχε λάβει χώρα στις 22 Απριλίου 2024, στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας, στην Αθήνα.

Αναγνώριση του Ψευδοκράτους ζητά ο Ερντογάν

Την ίδια ώρα, ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δείχνει αμετακίνητος σε σχέση με το Κυπριακό ζητώντας αναγνώριση του Ψευδοκράτους με αφορμή την 11η Σύνοδο Κορυφής του Οργανισμού Τουρκογενών Κρατών, ενώ παράλληλα εξέφρασε ικανοποίηση για την παρουσία του Ερσίν Τατάρ στο Μπισκέτ του Κιργιστάν.

«Πιστεύω εγκάρδια ότι κατά τη διάρκεια της προεδρίας σας θα συμβάλλετε στην εκπροσώπηση του μέλους παρατηρητή μας, της ”Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας” Κύπρου με τρόπο που της αρμόζει, σας ευχαριστώ», κατέληξε.

Η «Γαλάζια Πατρίδα» και η «Γαλάζια Φάλαινα»

Την ίδια ώρα, η Τουρκία προβάλει συνεχώς το αφήγημα της περί Γαλάζιας Πατρίδας. Σύμφωνα με τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης ξεκίνησε η αεροναυτική άσκηση «Γαλάζια Φάλαινα» με το A Haber να σημειώνει ότι ξεκίνησε «στη Γαλάζια Πατρίδα».

Η άσκηση ξεκίνησε απο τη βάση Άκσαζ με την συμμετοχή 42 μονάδων του Ναυτικού και αναμένεται να διεξαχθεί από τις 4 έως και τις 15 Νοεμβρίου στην Ανατολική Μεσόγειο. Στην άσκηση Γαλάζια Φάλαινα συμμετέχουν 5 υποβρύχια, 3 φρεγάτες, 1 κορβέτα, 1 περιπολικό σκάφος, 1 πετρελαιοφόρο, 1 πλοίο υποστήριξης, 2 πλοία,1 πλοίο έρευνας και διάσωσης, 4 περιπολικά αεροσκάφη και ένα ελικόπτερο. Με 25 μονάδες Ναυτικού. Παράλληλα και 10 F-16 της Τουρκικής Αεροπορίας.

Το βλέμμα της Άγκυρας στα F-16 και τα Eurofighter

Με τις αμερικανικές εκλογές να μονοπωλούν το ενδιαφέρον όλης της διεθνούς κοινότητας, η Τουρκία εστιάζει στην επόμενη μέρα και τα ενδεχόμενα παζάρια που θα κάνει με τον νέο Πρόεδρο των ΗΠΑ.

Ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας ανέφερε ότι το εμπόδιο σχετικά με τα F-16 ξεπεράστηκε υπογραμμίζοντας «ελήφθησαν οι απαραίτητες άδειες και πραγματοποιήθηκε η διαδικασία του Κογκρέσου. Τώρα οι τεχνικές μελέτες συνεχίζονται όπως υποστηρίζει προσθέτοντας ότι έχουν περάσει 4 χρόνια από το τελευταίο αίτημα αγοράς της Τουρκίας και οι όροι πρέπει να επικαροποιηθούν.Όπως τεχνικές προδιαγραφές, τιμή, χρόνος παράδοσης. Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας μας εργάζεται πλέον σε αυτά. Δεν υπάρχουν εμπόδια». Την ίδια ώρα αναφέρεται και στα πολεμικά αεροσκάφη Eurofighter δηλώνοντας πώς έχει σημειωθεί πρόοδος τονίζοντας «έτσι πρέπει να ερμηνεύσουμε το γεγονός ότι ξεκίνησαν οι τεχνικές διαπραγματεύσεις».