Πύραυλος Shahab-3 (AP Photo/Vahid Salemi)
Ανάλυση για την πυραυλική δύναμη του Ιράν και τα αμυντικά μέσα του Ισραήλ
Το Ιράν εξαπέλυσε τη μεγαλύτερη επίθεσή του στο Ισραήλ, εκτοξεύοντας σχεδόν 200 βαλλιστικούς πυραύλους αργά την Τρίτη, οι περισσότεροι από τους οποίους αναχαιτίστηκαν από τις αντιπυραυλικές άμυνες που χρησιμοποιούνται από το Ισραήλ, τις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά και την Ιορδανία.
Η αεροπορική επίθεση ήταν πιο σφοδρή από αυτή του Απριλίου και έχει αυξήσει κατακόρυφα και επικίνδυνα την ένταση στη Μέση Ανατολή με τον κίνδυνο για περιφερειακή ανάφλεξη να είναι πιο ορατή από ποτέ.
Ποιες είναι όμως οι δυνατότητες βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν και ποια είναι τα αμυντικά συστήματα που χρησιμοποιούν οι Ισραηλινοί;
Τι ξέρουμε για το πυραυλικό σύστημα του Ιράν
Η Τεχεράνη διαθέτει χιλιάδες βαλλιστικούς πυραύλους και πυραύλους κρουζ με διάφορες εμβέλειες, σύμφωνα με έκθεση του 2021 από το Missile Threat Project του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (CSIS) των ΗΠΑ.
Οι ακριβείς αριθμοί για κάθε τύπο πυραύλου είναι άγνωστοι. Ωστόσο, στρατηγός της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ δήλωσε στο Κογκρέσο το 2023 ότι το Ιράν διαθέτει «πάνω από 3.000» βαλλιστικούς πυραύλους.
Οι βαλλιστικοί πύραυλοι μπορούν να βρεθούν ακόμη και εκτός της ατμόσφαιρας, ενώ η πολεμική κεφαλή τους διαχωρίζεται και πέφτει ξανά στην ατμόσφαιρα χτυπώντας τον στόχο, αναφέρει το CNN.
Ειδικοί σε θέματα όπλων που ανέλυσαν βίντεο από τα μέσα κοινωνικής ανέφεραν στο CNN ότι το Ιράν χρησιμοποίησε παραλλαγές του βαλλιστικού πυραύλου Shahab-3 στην τελευταία επίθεση κατά του Ισραήλ.
Ο Shahab-3 είναι η βάση για όλους τους βαλλιστικούς πυραύλους μεσαίου βεληνεκούς του Ιράν που χρησιμοποιούν υγρό καύσιμο, σύμφωνα με τον Patrick Senft, συντονιστή έρευνας στην Armament Research Services (ARES).
Ο Shahab-3 τέθηκε σε υπηρεσία το 2003, μπορεί να μεταφέρει πολεμική κεφαλή 760 έως 1.200 κιλών και μπορεί να εκτοξευθεί από κινητούς εκτοξευτές καθώς και από σιλό.
Το Iran Watch αναφέρει ότι οι νεότερες παραλλαγές του Shahab-3, οι πύραυλοι Ghadr και Emad, έχουν ακρίβεια έως και 300 μέτρα από τους προβλεπόμενους στόχους τους.
Τα ιρανικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι η Τεχεράνη χρησιμοποίησε έναν νέο πύραυλο, τον Fattah-1, στις επιθέσεις. Η Τεχεράνη περιγράφει τον Fattah-1 ως «υπερηχητικό» πύραυλο – που σημαίνει ότι ταξιδεύει με ταχύτητα πέντε φορές από αυτή του ήχου (6.100 χιλιόμετρα την ώρα).
Αλλά οι αναλυτές επισημαίνουν ότι σχεδόν όλοι οι βαλλιστικοί πύραυλοι φθάνουν σε υπερηχητική ταχύτητα κατά τη διάρκεια των πτήσεών τους, ιδίως καθώς καταδύονται προς τους στόχους τους.
Ο όρος υπερηχητικό χρησιμοποιείται συχνά για να αναφερθεί στα λεγόμενα υπερηχητικά οχήματα ολίσθησης και τους υπερηχητικούς πυραύλους κρουζ, που εξαιρετικά προηγμένα όπλα που μπορούν να ελίσσονται με υπερηχητική ταχύτητα εντός της ατμόσφαιρας. Αυτό καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την κατάρριψή τους.
Ο Fattah-1 δεν είναι τίποτα από αυτά, σύμφωνα με τον Fabian Hinz, ερευνητή του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών. Σύμφωνα με τον ειδικό, ο Fattah-1 φαίνεται να έχει πολεμική κεφαλή σε ένα «ευέλικτο όχημα επανεισόδου», το οποίο του επιτρέπει να κάνει προσαρμογές για να αποφύγει την πυραυλική άμυνα κατά τη διάρκεια της κατάδυσής του προς το στόχο του.
Αυτή είναι μια σημαντική ικανότητα σε σχέση με τους προηγούμενους πυραύλους του Ιράν, λέει ο Hinz. Αλλά οι αναλυτές ήταν επιφυλακτικοί ότι το Ιράν χρησιμοποίησε τον νέο αυτό πύραυλο για πρώτη φορά το βράδυ της Τρίτης.
«Είναι ένας από τους νεότερους βαλλιστικούς πυραύλους τους και έχουν πολλά να χάσουν από τη χρήση του», δήλωσε ο Trevor Ball, πρώην ανώτερος τεχνικός εκρηκτικών μηχανισμών του αμερικανικού στρατού.
«Το Ισραήλ θα πάρει μια ιδέα των δυνατοτήτων του Ιράν μόνο και μόνο από τη χρήση του. Υπάρχει επίσης η πιθανότητα να αποτύχει στη λειτουργία, δίνοντας στο Ισραήλ μια ακόμη μεγαλύτερη ιδέα για τις δυνατότητές του. Κάνουν δωρεάν προπαγάνδα και δεν ρισκάρουν τίποτα λέγοντας ότι χρησιμοποιήθηκε», επισημαίνει.
Η πυραυλική άμυνα του Ισραήλ
Το Ισραήλ διαθέτει μια σειρά από συστήματα για την αποτροπή επιθέσεων από βαλλιστικούς πυραύλους με τροχιές που τους βγάζουν έξω από την ατμόσφαιρα μέχρι πυραύλους κρουζ και ρουκέτες χαμηλής πτήσης.
Μεγάλο όπλο και εξαιρετικά αποτελεσματικό σύστημα είναι το Iron Dome, το οποίο χρησιμοποιείται για την καταπολέμηση των εισερχόμενων πυραύλων και όπλων πυροβολικού.
Όμως το Iron Dome λειτουργεί το κατώτερο στρώμα της αντιπυραυλικής άμυνας του Ισραήλ και δεν είναι το σύστημα που θα χρησιμοποιήθηκε για την καταπολέμηση των βαλλιστικών πυραύλων που εκτοξεύτηκαν το βράδυ της Τρίτης, σύμφωνα με τον Οργανισμό Αντιπυραυλικής Άμυνας της χώρας (IMDO).
Το επόμενο σκαλοπάτι της πυραυλικής άμυνας είναι το David’s Sling, το οποίο προστατεύει από απειλές μικρού και μεσαίου βεληνεκούς.
Το David’s Sling, ένα κοινό σχέδιο της ισραηλινής RAFAEL Advanced Defense System και του αμερικανικού αμυντικού κολοσσού Raytheon, και χρησιμοποιεί αναχαιτιστές Stunner και SkyCeptor με κινητικά χτυπήματα για να εξουδετερώσει στόχους σε απόσταση έως και 300 χιλιόμετρα.
Πάνω από το David’s Sling βρίσκονται τα συστήματα Arrow 2 και Arrow 3 του Ισραήλ, που αναπτύχθηκαν από κοινού με τις ΗΠΑ. Το Arrow 2 χρησιμοποιεί κεφαλές θρυμματισμού για να καταστρέψει τους εισερχόμενους βαλλιστικούς πυραύλους στην τελική τους φάση – καθώς καταδύονται προς τους στόχους τους – στην ανώτερη ατμόσφαιρα.
Το Arrow 2 έχει βεληνεκές 90 χιλιόμετρα και μέγιστο ύψος 51 χιλιόμετρα, σύμφωνα με τη Missile Defense Advocacy Alliance, η οποία αποκάλεσε το Arrow 2 αναβάθμιση των αμερικανικών αντιπυραυλικών συστημάτων Patriot που χρησιμοποιούσε κάποτε το Ισραήλ σε αυτόν τον ρόλο.
Και ΗΠΑ και Ιορδανία αναχαίτισαν πυραύλους
Κατά τη διάρκεια της χτεσινοβραδινής επίθεσης, ο αμερικανικός στρατός δήλωσε ότι εκτόξευσε τουλάχιστον 12 αντιπυραυλικά πυρομαχικά εναντίον των ιρανικών πυραύλων. Η απάντηση των ΗΠΑ προήλθε από τα αντιτορπιλικά κατευθυνόμενων πυραύλων USS Cole και USS Bulkeley του Πολεμικού Ναυτικού, τα οποία επιχειρούσαν στην ανατολική Μεσόγειο Θάλασσα, δήλωσε ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου υποστράτηγος Πατ Ράιντερ.
Το Πεντάγωνο δεν διευκρίνισε το τύπος των πυραύλων που χρησιμοποιήθηκαν, αλλά τα αμερικανικά αντιτορπιλικά είναι εξοπλισμένα με το σύστημα βαλλιστικής αντιπυραυλικής άμυνας Aegis, με πυραύλους αναχαίτισης που μπορούν να πλήξουν και να καταστρέψουν τους εισερχόμενους βαλλιστικούς πυραύλους στη μέση πορεία τους ή στην τελική τους φάση.
Η πολεμική αεροπορία της Ιορδανίας αναχαίτισε επίσης ιρανικούς πυραύλους το βράδυ της Τρίτης.
Κατά τη διάρκεια μιας ιρανικής επίθεσης στο Ισραήλ τον Απρίλιο, ισραηλινά και αμερικανικά πολεμικά αεροσκάφη κατέρριψαν μεγάλο αριθμό από τα εισερχόμενα ιρανικά πυρομαχικά.
Όμως το Ιράν πραγματοποίησε εκείνη την επίθεση σε μεγάλο βαθμό με μη επανδρωμένα αεροσκάφη, τα οποία ήταν πολύ πιο εύκολο να αναχαιτιστούν από τα μαχητικά αεροσκάφη από ό,τι οι βαλλιστικές κεφαλές που πέφτουν κάθετα σε στόχους στο Ισραήλ.
Για αυτό και κάποιοι από τους πυραύλους της νέας επίθεσης βρήκαν στόχους στο έδαφος.
